PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

Sekonder Yapı :İkinci yapı : Primer yapının meydana getirdiği polipeptidzincirleri değişik konfigürasyonlar gösterebilir. Bir konfigürasyonunyeterince dayanıklı olması ve belirli şeklini muhafaza etmesihidrojen bağlan ile mümkün olar. Hidrojen bağlan, peptid bağlarının— NH grupları üe diğer peptid bağlannın C = O gruplan arasmda meydana gelen bağlardır. İkinci yapının belli başh iki örneğivardır. Bunlardan birisi alfaheliks denen aynı peptid zincirinin bireksen etrafında helezoni bir şekilde kıvrılması ile meydana geleny^L.§efeİL_jdiğeri ise ayrı iki veya daha fazla sayıda polipeptidzincirinin hidrojen bağlan Ue birbirleri ile birleşmesi suretiyle meydanagelen _tabaka şeklindeki beta konfigürasyonudur. Her ikiyapıda da konfigürasyonun biçim ve dayanıklılığı hidrojen bağlarıile sağlanır. Ancak tabaka şeklinde söz konusu olan hidrojen bağlan.zincirler arası bağlar (inter chain), alfa - heliks konfigürasyonundasöz konusu olan bağlar ise zincir içi (intra chain) hidrojenbağlanndan ibarettir.Pauling ve Corey'in incelemelerine göre alfa-heliks yapısında birajtnino asit helezonunun bir kıvrımının meydana gelebilmesi için 3,6amino asit artığına ihtiyaç vardır. Beher amino asit artığı 1,5 A° lukbir- uzunluk gösterdiğinden tek bir alfa heliks kıvnmımn meydanagetirdiği uzunluk 5,4 A° luk bir ölçüye eş değerdedir. Bu suietle alfaheliks zinciri yapısında yer alan amino asit sayısına göre belirli biruzunluk göstermektedir. Alfa heliks yapısına yünde, saçlarda vekasların miyczininde rastlıyoruz. Bunlar alfa keratin yapısı gösterenproteinlerdir. Islatıldıkları zaman, belirli bir süre için uzar ve gerilmişbir vaziyet alırlar. Islatılan kıvırcık saçlar bu yüzden düz birhal alırlar, ancak kurudukça fcvp r o-'d durumlarına dönerler. Islatmaklameydana gelen gerilme Iıali, alfa helks konfigürasyonu gösterenproteinin yukarda açıklanan zincir içi (İntra chain) hidrojenbağlanımı geçici olarak kopmasından ileri gelmektedir.Beta kcnfgürasyonu ipek lifi gibi gerilmiş protein moleküllerindegörülmektedir. Kollajen ise özel bir yapı gösterir, kollajeıımolekülü üç alfa heliks zincirinin birbirleri üzerine çapraz şekildesarılması ile meydana gelmiş ince uzun bir lifcikden ibarettir. Kollajensolüsyonu ısıtılırsa, zaten zayıf elan hidrojen bağlan parçalanarakzincirler birbirlerinden ayrılırlar, bu suretle jelatin teşekküleder. "19