şırnak ili çevre durum raporu - çevresel etki değerlendirme planlama ...

Medrese’yi inşa ettirmiştir. Cizre’de Dağkapı Mahallesinin Şah Mahallesi ile kesiştiği noktada sur üzerindedir. Güneyinde Mescit ile altında Şeyh Ahmed El-Cezeri adlı meşhur müfessir,yazar ve şairin türbesi ile, Cizre emirlerine ait aile mezarlığı da vardır. Medresenin içi avluluolup, doğusunda batısında ve kuzeyinde dershaneler, yemekhane ve öğretmen lojmanlarıbulunur. Bunların bir kısmı halen yıkık olup, restorasyona ihtiyacı vardır.Mihrabı beyaz taştan olup, 2.82x3.78 ölçülerindedir. Mihrab köşegeni 55 derecedir. Mihrabınçevresini iç bükey üçgenler sıralı bir dizi ters U şeklinde sararak, altlarda da, içe doğru döner.Mihrap boşluğu yarım daire planlıdır. Mihrabın üstü basık ve tuğla kubbe ile örtülüdür.Medresenin güney-batısında kare planlı bir oda bulunur ki,çok güzel motiflerle süslenmiştir.Bu oda Profesör ve Başmüderris odasıdır. Şair ve yazar Şeyh Ahmet El-Cezeri kullandığıgibi, Mütfü Molla Zade’nin dedelerinden Şeyh İbrahim Sori de bu odada görev yaptığındanburada gömülmüşlerdir.Medrese Cizre’ye özgü kırmızı tuğlalardan örüldüğü için Kırmızı Medrese denilir. Cizrelidilbilimci ve yazar Kamuran Ali Bedirhan medresenin 2 bin metrekare olduğunu yazar.2-Mir Abdal (Abdaliye) Medresesi : 1437 yılında Cizre beylerinden Emir Abdullah (Abdal)İbn Abdillah İbn Seyfeddin Boti tarafından yaptırılmıştır. Bu zat Mem-u Zin olayında geçenEmir Zeynuddin’in babasıdır. Medrese güneyde sağda büyük bir mescitten oluşmuş olup,güneyde solda dershaneler ile kuzeyde ve batıda öğrenci yemekhanesi, öğretmen ve öğrencilojmanları yer almakta idi. Batıda şimdi Nusaybin caddesi tarafına açılan kapıda iki oda bireyvan temelleri varken,son senelerde bilinçsiz düzenlemeyle bir şadırvan yapılmış, kuzeyi bircami haline getirilmiştir. Esas mescit yıkılmak üzeredir.Caminin tamamı siyah bazalt taştan yaptırıldığı halde, ikinci onarımlarda moloz taşlarkullanılmıştır. Mescid kısmının kapısı işlemeli beyaz mermerden yapılmıştır. Güneyde idareodalarının altında dünyaca meşhur aşk öykü sahipleri Mem-u Zin türbeleri bulunur. AbdaliyeMedresesi Cizre Dağkapı mahallesi ile mezarlık arasındadır.3-Süleymaniyye Medresesi (Medresetül Süleymaniyye) : Cizre beylerinden Emir Muhammedİbn-Emir Şah Alibeg, İbn Emir Bedrettin tarafından inşa edilmiştir. İlk ataları olan EmirSüleyman Bey’e izafeten Medresetül Süleymaniyye denilmiştir. 1573-1583 yılları arasındabeylik yapan bu zat bu medreseyi inşa ettirmiştir.1307(1891) rumi yılında Ş.Abdulhakim Derşevi tarafından tamir ettirilmiştir. 1972 yılındaCizre ve civar köylerin katkıları ile Ş.Ahmet Munis büyük onarıma almıştır. Şu andaMuhammet Nuri camii olarak adlandırılır.4-Mecdiyye Medresesi (Medresetül Mecdiyye) : Cizre beyi Emir Mecduddin Bey tarafındanyaptırılmıştır. Ş.Seyda tarafından büyük onarıma alındığı için, şu anda Ş.Seyda Camii olarakadlandırılır. Cizre Kale Mahallesindedir.5-Şazeh Medresesi : Cizre beylerinden Mecduddin İbn Emir Abdal tarafından Cizre’ninÇağlayan köyünde bir medrese yaptırılmıştır. Çağlayan köyünün içine girerken medrese soldakalır.Kasırlar1-Abdurrahman Ağa Kasrı : Şırnak ili Gazipaşa Mahallesinde bulunur. 19.yüzyılda 360 odalıolarak yapılmıştır.2-Ağayısor Kasrı : Şırnak ili İsmetpaşa Mahallesinde bulunur.100 odalı olarak yaptırılmıştır.- 83 -