Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
hotel restaurant<br />
108 & hi-tech<br />
hijyen<br />
Otel F&B ve odalarında kullanılan<br />
tekstillerin seçimi, kullanım<br />
ömürleri, yıkama ile bağlantıları<br />
İkbal Yiğitalp / Yiğitalp Laundry Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı<br />
Ülkemiz turizm tesisleri ve bu<br />
tesislerde verilen F&B hizmetleri<br />
açısından, sadece Avrupa’nın<br />
değil, dünyanın sayılı merkezlerini<br />
barındırmaktadır. Turizm tesisleri<br />
sadece eğlence ve dinlenme amaçlı<br />
hizmetleri değil, özellikle İstanbul<br />
gibi şehirlerde pek çok kongrenin,<br />
ticari faaliyetin, fuar aktivitelerinin,<br />
kültür ve sanat aktivitelerinin yarattığı<br />
hareketliliği de karşıladığını görmemiz<br />
gerekir. Her ne amaçla olursa olsun,<br />
verilen hizmet kalitesinin en önemli<br />
göstergelerinden biri temizlik ve<br />
hijyen, bu temizlik ve hijyenin de<br />
en çok dikkate alındığı kalem daha<br />
doğrusu parametre, tekstildir. Zira<br />
otel misafirleri vücutları ile direkt<br />
temas eden oda tekstillerinin, otel<br />
restoranlarında kullanılan peçete,<br />
runner ve örtü gibi F&B tekstillerinin<br />
temizliğini sadece görsel olarak<br />
değil, gerek koklayarak gerekse<br />
hissederek de algılamaktadırlar ve<br />
bunu işletmenin genel temizliği ile<br />
bağdaştırmaktadırlar.Otel ve F&B<br />
işletmeleri bu sebeple tekstil seçiminde<br />
ve bu tekstilin temizlenmesinde<br />
çok özenli olmalıdır. Özenden öte,<br />
bilimsel olarak bakarsak, uygun<br />
parametrelerde hareket etmelidir.<br />
Tekstil ve özellikle F&B tekstili<br />
dediğimiz grupla çarşaf ve nevresim<br />
grubu diye adlandırdığımız düz linen<br />
gurubunda, tel sayısı, ip büküm şekli,<br />
dokuma şekli ve ipin harmanı önem<br />
kazanır. Dünya standartları artık %100<br />
pamuğa oturmuştur. Bu olgu, bu<br />
tekstili kullanan insan sağlığı açısından<br />
çok önemlidir. Pamuğun ip haline<br />
dönüştürülmesi esnasındaki bükümü<br />
ayrı bir seçim kriteridir. Kumaşı<br />
oluşturan atkı ve çözgü iplerinin birbiri<br />
arasından geçmesindeki sıralama yani<br />
tahar, kumaşın dokusunu belirler.<br />
Bu atkı ve çözgü iplerinin 1 cm² deki<br />
toplam tel adedi, o tekstilin tel sayısını<br />
verir ki bu da dayanım yani ömrü<br />
için önem kazanır. Yıkama firmaları<br />
yani laundryler için ise her birinin<br />
ayrı önemi vardır. Tekstil alımı yapan<br />
oteller, konuyu sadece satın alma<br />
departmanlarının fiyat mukayese<br />
bazlı inisiyatifine bırakmamalıdırlar.<br />
Seçilen kumaş, aynı zamanda yıkama<br />
firmasının kalitesini ve sunumu ile<br />
direk alakalıdır. İşin yıkama ayağına<br />
gelecek olursak; hijyen ve temizlik<br />
kalitesini belirleyen parametreler<br />
şunlardır; su, kimyasal, mekanik<br />
etki, zaman ve sıcaklık (enerji). Bunu<br />
bir pasta olarak düşünürsek, bu<br />
pastadaki dilimlerin sadece boyutları<br />
farklı olacaktır. Biri küçülürken<br />
diğeri büyüyecektir. Örneğin enerji<br />
maliyeti fazla diyerek yıkama<br />
sıcaklığı düşürülürse, mekanik etki<br />
dilimini artırmak gerekir. Yani, aynı<br />
kalitede temizlik ve hijyen için, bu<br />
parametrelerin oluşturduğu pasta<br />
bellidir, değişmez sadece dilimlerin<br />
büyüklüğü farklıdır, biri azalırken<br />
diğerinin mutlaka artırılması<br />
gerekecektir. Bu ikilinin yani tekstil<br />
ve yıkama ikilisinin birbiri ile olan<br />
etkileşimine bakacak olursak, çok çok<br />
önemli çıkarımların farkına varacağımız<br />
kesindir. Birinin seçimi diğerinin<br />
sonucunu etkiler. Yani birbirlerinin<br />
değişkeni ve sonuçlarıdır. Yanlış tekstil<br />
seçimi kötü yıkama sonucu yaratırken,<br />
yanlış yıkama tekstil ömrünü ve<br />
hijyenini düşürecektir. Özellikle ucuz<br />
diye alınacak eksik tel sayısına sahip<br />
ya da polyester içeren tekstiller, doğal<br />
olarak kendisinden fazla olan tel sayılı<br />
tekstillere göre daha az ömürlü olacak<br />
ve daha çabuk discarta ayrılacaktır.<br />
Oysa yıkama firmaları bu tekstil şu<br />
sayıda bu programı uygulansın, diğeri<br />
şu sayıda bunu uygulansın diyemezler.<br />
Tüm tekstiller, dokusu ne olursa<br />
olsun, iplik harmanı ister polyester<br />
karışımı ister %100 pamuk olsun ve<br />
tel sayısı ne olursa olsun, aynı banyo<br />
ve programda yıkanır. Doğal olarak,<br />
iyi bir yıkama programında farklı doku<br />
ve tel sayılarındaki alacağınız temizlik<br />
görüntüsü ile tekstil ömrü de farklı<br />
olacaktır. Tekstil seçimi bu yüzden<br />
çok önemlidir. F&B tekstili açısından<br />
konunun önemi daha da büyüktür.<br />
Zira F&B tekstili, üzerinde olması<br />
muhtemel yağ, tanen vb çok farklı<br />
lekeleri içerdiği için, yıkama şartları<br />
daha da ağır olacaktır. Gerek sıcaklık,<br />
gerek kullanılacak deterjanın kimyası<br />
gerek bu deterjanın oranı ve gerekse<br />
yıkama ve işlem süresi açısından daha<br />
ağır şartlar içeren bu yıkama, tekstilin<br />
aşınmasını da artırmakta, ömrünü<br />
kısaltmaktadır. Bunların dışında F&B<br />
tekstillerinin bıçak gibi kesici ve çatal<br />
gibi delici eşyalarla kullanılıyor olması,<br />
işi daha da zorlaştırmaktadır. Zira<br />
kullanım esnasında fark edilemeyen<br />
küçük delinmeler veya doku yönündeki<br />
yarım kesilmeler, yıkama esnasında<br />
patlayacak, açılacak ve belirgin<br />
hale gelecektir. Daha sonra yıkama<br />
firması ile F&B işletmesi arasında<br />
kısır döngü haline gelen sizde oldu,<br />
bizde oldu çekişmesi olacaktır. Bu,<br />
önlenemez döngüde seçilecek olan<br />
tekstil ve o tekstili oluşturan ipliğin<br />
yapı ve dokusu, belki de bir nebze<br />
bunu önleyebilecektir. Özetle şunu<br />
söylemekte fayda var, turizm ve F&B<br />
işletmeleri seçecekleri tekstil için,<br />
yıkama, kullanıcı faktörü ve personel<br />
faktörünü dikkate alarak en uygun<br />
harmanı oluşturmalıdırlar.