Kadıköy Life / Mart & Nisan 2019

Sanat
Geleneksel sanatlarımızın hangi dalı
ile çalışma ortaya koymaktasınız?
Bunları ana hatlarıyla okurlarımızla
paylaşır mısınız? Çalışmalarınızla
vermek istediğiniz mesaj nedir? Bu
mesajları verirken neleri ve hangi yolla
kullanıyorsunuz? Son dönem yaptığınız
bir çalışmayı esas alıp, buradan
çalışmanızla ile ilgili bir anlatım
yapabilir misiniz?
Ebru, kat’i, hat, tezhip gibi sanatların kombinasyonları
ile çalışmalar yapmaktayım.
İnsan hayatı çok kısa olup; bunun için hayatımızın,
sağlığımızın, dostlar ve ailemizin,
insan olmanın, yaşadığımız coğrafyanın,
aldığımız nefesin ve içtiğimiz bir bardak
suyun kıymetini anlatmaya çalışıyorum.
Örneğin; Bursa Ulu Camii’nin süslemesinde
“Çifte Vav” harfi vardır. Aynı desen
Japonya’da evlilik törenlerinin yapıldığı
tapınaklarda da mevcut olup, birlikte uzun
yaşamayı simgelemektedir. Bunu koyu
lacivert renk ile dalgalı fırtınaları, zorlukları
anlatan bir desende kullandım ve dış tarafına
çizgi halinde kırmızı ateşi simgeleyen
alevler oluşturdum. Su ve ateş birbirinin
düşmanıdır ama bu zıtlık saygı olursa insan
olur. Su ve ateş insanda bu defa zıtlık değil,
birliktelik halinde vücut bulur.
Geleneksel sanatkârlara üç boyutlu
çalışma yolunu açma çabanız; ebru,
kat’i ve hat sanatında klasik üslubun
dışına da çıkmanız, büyük bir sabır
gerektiren çalışma sürecinizde
minimalizmden de ödün vermemeniz
sizi farklı kılmakta. Bu yapı ile donanmış
Ahmet Çoktan’ın diğerlerinden farkı
nedir? Neden bu yolu seçtiniz?
Sürekli aynı şeyleri yapmak, insanı monoton
hale getiriyor. İçinde bulunduğumuz
çağda insandan robota dönüşme sürecini
yaşıyoruz. Ben ise ısrarla insan olma ve
insan kalma çabasındayım. Herkes gibi ben
de farklıyım, herkes de farklı. Bu farklılığımı
ortaya koymak için yaşadığım yirmi ülkede
de sanat adına bazı şeyler bıraktım. Sanatımı
ortaya koyarken ilk ve en önemli vazgeçtiğim,
önyargılarım oldu. Bunun karşılığında,
önyargı olmadan karşısındakini anlamaya
çalışma çabasını anladım ve edindim.
Sanatın durağan bir yapı ile
sınırlanmaması gerektiği düşüncenizden
hareketle, çalışmalarınızda yaptığınız
açılımı anlatır mısınız?
Büyük bir değişimin, hareketin ve sosyal
sancıların yaşandığı çağda ve bunun en
çok hissedildiği bir coğrafyada yaşıyoruz.
‘Doğanın İhtişamı’, ‘Adale ile İnsanın Gücü’,
‘Doğanın Aciziyeti’, ‘Kuşlar ile Kelebekler’,
‘Doğa’, ‘İstanbul’, ‘İstanbul Mimarisi’,
‘Eski Gemi ve Kalyonlar’ ile insanın küçük
sandığı ve sıradan olan şeylerin önemini
vurgulayan eserler ortaya koymaya çalışıyorum.
1990’larda kendi çizdiğim gravürleri
ebruya aktarmaya başladım. 1991 yılında
ilk kişisel sergimi açınca çok tepki aldım.
Bu sanatların grup olarak, birlikte çalışılan
sanatlar olduğu, ferdiyetçi adımların bu sanatlara
zarar vereceği gibi birçok eleştiri ve
tepki aldım. Bu çalışmalarım bu çevrelerce
anlaşılmak istendiği için yalnız bırakıldım.
Sanatta özgürlük hakkındaki düşünceniz
ve özgürlüğe yol alırken izlenmesi
gereken yol nedir?
Başkalarını taklit eden insanlar kendileriyle
barışamaz, mutlu ve huzurlu olamaz.
Kendileri ile barışık olmayan kişiler özgün
eser veremez. Özgün eser ortaya koyabilmek
için, ilk önce Doğu ve Batı sanatlarının
teknik ve felsefi bilgisini içeren çok iyi bir
eğitim şarttır. Bu eğitimin özümsenmesinden
sonra bunun yaşantı ve sanat eserlerinde
vücuda getirilmesi gereklidir.
Sanat kavramının içeriği nedir? Kime
sanatçı denir?
Maalesef bu kavram bizde çok karışıktır.
Şarkı söyleyen, bir CD çıkartan, bir yıl kursa
gidip sergi açan kişi sanatçı oluveriyor.
Daha doğrusu, parası ile sanat ve sanatçılık
satın alınıyor. Sanatçı; üreten, kalbinin sesini
tuvale aktaran, beynindeki titreşimleri insanlığa
dinlettiren, üretirken geleceğe seslenen
ve geçmişin ruhu, geleceğin gölgesidir.
İngiltere’de BBC’de röportaj yapıyordum,
bana “Farklı bir sanat yapıyorsunuz. Sanat
nedir?” diye sorulmuştu. Onlara “Duygularımı
anlatayım” diyerek başladım: “Issız
karanlık bir yolda yürürken içimiz ürperir,
bir korku kaplar. Kimi dua okur, kimi şarkı
söyler, kimi ıslık çalar. Uzakta bir ışık görünce
kalbimize huzur gelir ve adımlarımız
hızlanır. Sanat; ona ulaşma çabası ve dünya
karanlık önyargıların hüküm sürdüğü bir
dönemden geçerken, ateş böceğinin pırıltısı
kadar bile olsa umut olabilmektir.”
Bugünlere gelmenize düşünce olarak
katkıda bulunanlarla, sizi ve sanatınızı
etkileyen sanatçılar kimlerdir?
En büyük destekçim ailemdir. Gittiğim ülkelerin
halkları, müzeleri, eski binaları, müzik
ve özellikle klasik müzik, en çok da Macar
Rapsodisi beni etkilemiştir. Sanat hayatımda
Malta ve Japonya’nın çok büyük önemi
vardır. Modern yüzyıl insanı aborjinleri
anladığı zaman, dünya üzerinde farklı bir
dönem açılacaktır. Kanada’da kızılderili kabile
reisi ve Türk kültürü ile ortak değerleri
beni çok etkilemişti. Hemen her gün birkaç
saat sanatçının kitaplarını ve müze koleksiyonlarını
incelerim. Bütün bunların birikimi
sanırım sanatıma yansımaktadır.
Yurt dışı çalışmalarınızdan
bahseder misiniz?
Yurt dışında kurs, sergi, konferanslar
şeklinde ortak çalışmalar düzenliyoruz. Yurt
içinde de son zamanlarda günlük sanat çalışmalarım
dışında yardıma muhtaç çocuklarla
ve gençlerle sanat ve renk terapileri
düzenliyorum. Benim sanat çalışmalarımın
temeli konsantrasyona dayanmaktadır.
Konsantrasyon sorunu olan gençlerle ilgili
sanat üzerinden destek çalışmaları sürdürüyorum.
Maalesef gençlerde yoğunlaşma
süresi 18 saniyeye düşmüş durumda. Hayatta
kalıcı başarı için bunu özel bir eğitim
ile iki - üç saate kadar çıkartmak mümkün.
Çalışmalarınızda çok sayıda sosyal
projeye katkıda bulunmaktasınız.
Projelerinizi okurlarımızla paylaşır
mısınız?
Gençlerin ve otistik çocukların kendilerini
duymaları ve üretici duruma gelmeleriyle ilgili
Kuveyt ve Katar’da okul bünyesinde özel
çalışmalar yapmaktayız. Bunların dışında
dernek ve vakıflarla ortak sergiler yapıp,
gelirinin büyük bölümünü sosyal dernek
ve gruplarla paylaşmak gibi ortak çalışma
etkinliklerimiz var.
Önümüzdeki dönem yurt içi ve yurt dışı
sergileriniz hakkında bilgi verir misiniz?
Hareketli bir döneme giriyorum. 2019, yıllardır
planladığım üç boyutlu çalışmalarımı
hayata geçirmeye başladığım zamanların
başlangıcı olacak. Bunların yanında “Sanatın
Doğa ile Kucaklaşması” temalı uluslararası
ve büyük bir etkinlik planlıyorum.
Mart & Nisan 2019 kadikoylife.com : 75