Hanabi sayı 6

8 Temmuz 1853’te Edo
yakınlarındaki Uraga
halkı inanılmaz bir
manzara ile karşılaştı!
Yelkeni görünmeyen
dört savaş gemisi, siyah
dumanlar içinde körfeze
girmişti. Amerikalı
Amiral Matthew
Calbraith Perry,
Japonya’nın kapılarını
dünyaya açtırmak için
gelmişti.
Melville’in ünlü romanı Moby Dick’te anlatılan
dönemden bahsediyoruz. Balina avcılığının
ekonomik öneminin çok fazla olduğu bir
dönem. New England’dan kalkan gemilerin
Japonya, özellikle de kuzeyde Hokkaido çevresindeki
balıkça zengin denizlerde balina
avına çıktığı bir dönem. Ülke yabancılara kapalı
olduğundan erzak ve yakıt temini için bile
Japon kıyılarına demirleyemeyen bu gemiler
hayli zordaydı. Kaza ya da mecburi sebeplerle
kıyıya çıkan gemicilere ise kötü muamele
edilmekteydi. Bu koşulların değişme zamanı
gelmekteydi ve Melville, Moby Dick’te şöyle
diyordu (1851): “Eğer o çifte sürgülü ülke,
Japonya, konuklara kapılarını açacaksa, bu
yalnızca balina gemileri sayesinde olacaktır.”
Perry’nin seferinin resmi sebeplerinden biri
“Japonya’da karaya çıkmak zorunda kalan
denizcilere iyi davranılması, birkaç limanın
balina gemilerinin su, kömür ve erzak ikmali
yapması için açılması” taleplerini iletmekti.
Perry’nin Başkan Fillmore’dan Japonya’ya taşıdığı
mesajın bir diğer önemli unsuru, uzun
vadede karşılıklı ticari ilişkilerin gelişmesi dileği
idi.
Kaliforniya’nın ABD topraklarına katılmasını
sağlayan savaştaki başarısı ile ünlenen Amiral
Perry, daha önce Japonya’ya sefer düzenleyen
fakat başarısız olan öncüllerinden farklı
olarak çok inatçı ve azimli idi ve yine onlardan
farklı olarak buharlı savaş gemileri vardı.
Sefer öncesinde Japonya’ya dair yazılmış
pek çok kitabı okuyan Perry, hem “Asya’nın
en medeni ülkesi”, hem de “hiç gelişmemiş ve
barbarların yaşadığı bir ada” bakış açılarına
yabancı değildi.
30 hanabi / ocak 2018