Hanabi sayı 6

“Narrative of the Expedition of an
American Squaron to the China Seas
and Japan” (Bir Amerikan Filosunun
Çin Denizleri ve Japonya Seferinin
Anlatımı) sefer dönüşünde Perry’nin
yazdığı resmi kayıtlardır.
3 cilt olarak 1856’da Amerikan
hükümeti tarafından 34 bin kopya
olarak basılan bu anlatıda çok sayıda
muhteşem litografi, ağaç baskı ve
fotoğraflar bulunmaktadır. Bu proje,
bugünün parasıyla 10 milyon dolar
civarında bir bütçe gerektirmiştir. (A1)
A1
Görüşmenin kayda geçirilmesi:
Japon ve Amerikan arşivlerinden
bir seçki
Amerikan-Japon karşılaşmasını Amerikan tarafından
anlatanlar filoda bulunan seçme bir grup
asker, sanatçı, bilim adamı idi. Özellikle Perry’nin
yazdığı sefer kitabı, Japonların Amerikalılar tarafından
nasıl görüldüğünün hatlarını çizen tek kaynak
olarak düşünülebilir. Oysa Japonya tarafında
böyle resmi bir kayıt ya da “resmi sanatçılar” yoktu.
Amerikalıları “anlamak ve anlatmak” amaçlı bir
görevlendirme söz konusu değildi. Japonya’nın
dört bir yanından sanatçılar, yazarlar, çizerler
Amerikalıları görmek ve tanımak amacıyla kara
gemileri görmeye akın etti. Bunun sonucunda
da Japonlar tarafından çizilmiş, gayriresmî, son
derece renkli, çeşitli ve olağandışı resimlerden
oluşan çok geniş bir portföy meydana geldi. Bu
portföyü incelerken unutulmaması gereken en temel
nokta, her bir resmin ve yorumun yazan/çizen
kişinin Perry’ye ve Amerikalılara bireysel bakışını
ortaya koyduğudur. Bu bağlamda düşünüldüğünde,
Amerikalıların Japonlarla “tanıştığı” bu noktada,
her iki kültürün farkları sebebiyle olduğu kadar,
tarafların kendi içinde de homojen olmayan yapısı
nedeniyle hayli karmaşık ve anlaşılması zor bir tarihsel
olaydan bahsetmekteyiz.
40 hanabi / ocak 2018