MİNTAN-3 (Dijital Dergi)

12
İLKOKUL ÖRNEĞİ ÜZERİNDEN
CUMHURİYET’İN İLK MEKTEPLERİ
ÜZERİNE YAZILAR (1924-1925)
BATUHAN ÇATALTEPE *
GİRİŞ
Toplumların kalkınmasının yegane
unsuru eğitimdir. Devletlerin eğitim
sistemindeki gücü , toplumsal kalkınma
bağlamında, sistemin halk üzerindeki
olumlu etkileri ve devamlılığı
ile ölçülür. Buradaki kıstas nicelikten
(kaç kişinin eğitim aldığı) çok niteliktir.
Nitelikli eğitimde vaad edilinilen ve
amaçlanan tüm koşulların sağlanması
ve hedefe ulaşılması müşahade edilmelidir.
Bundan ötürü Osmanlı
İmparatorluğu’ndan 29 Ekim 1923 yılında
kurulan Türkiye Cumhuriyeti’ne giden
süreçte eğitim konusunda hangi düzenlemelerin
getirildiği ve bunlara yönelik
hangi tartışmaların yaşandığı merak
konusudur.
Türkiye’de eğitim konusundaki
tartışmalar özellikle II.Meşrutiyet döneminde
başlar. Modernleşme adına atılan
adımlarda, eğitim üzerine birçok ihtilaf
söz konusuydu. Medrese eğitimleri
yerine meydana gelen dârülmuallimîn
okullarında dahi hala seküler eğitimi
ihdas edecek kadrolara sahip olunmaması
tartışma konusudur. Nitekim bu konuda
en fazla tartışma ilkokul mekteplerine
yöneliktir. Bunun sebebi, rüştiyelerde
(kısmen) , idadilerde ve Darülfünun’da
verilen modern eğitimin ilkokullarda bir
türlü başlatılamamasıdır. İlköğretimin
din alanı kapsamında kalması nedeniyle,
okullardaki eğitimin ilk halkasında istenilen
seviyeye ulaşılamamıştır. Mektepler
üzerine çok sayıda tenkit neşriyatı
çıkmıştır.Bununla beraber, Türkiye topyekün
verdiği İstiklal Mücadelesi’nde
dahi eğitim konusunda tartışmaları göz
önünde bulundurmuştur. 1921 yılında
Ankara’da Maarif Kongresi toplanmıştır.
Bu Kongre okul ve öğrenci mevcudunu
tespit etmek ve eğitim konusunda hangi
çalışmaların yapılacağını belirlemek ve
eğitime çağdaş bir yön vermek amacıyla
toplanmıştı.
Bu çalışmada, Muallimler Birliği ve
İzler gibi dergilerde neşredilen, ilk mekteplerde
eğitim adına nasıl bir yol izlene-
* E-Posta: cataltepebatuhan@gmail.com
MINTAN - 3
.