MİNTAN-3 (Dijital Dergi)

45
TÂRİH-İ SİYASÎDE MİLLİYET
İSMAİL HÂMİ
TRANSKRİPSİYON: SAMET YILDIZ **
-1-
On dokuzuncu asrın en büyük seciye-i
târihîyesi, harekât-ı millîyenin eski Avrupa
haritasındaki tâdilâta olan tesiridir; bu itibarla,
geçen yüz senenin âsâr-ı sâireden
farkı, yegâne milliyet asrı olmasıdır. O
zaman Avrupa’nın hemen her tarafında her
gün bir kıyam olmuş, millî muharebelerinde
ise nehirlerce kan akmıştır! Biz, bu müthiş
kasırganın nasıl geçtiğinden oldukça bîhaberiz;
çünkü zaman ve mekân itibarıyla,
lisânımız da tetkik edilmedi. Bununla
bundan sonraki makaleler, bu noktanın
tecrübe-i izahıdır.
Dünyanın hayat-ı siyasîyesinde harekât-ı
millîyenin ehemmiyeti pek yeni, fakat hiss-i
millî pek eskidir. Lisânı, ananâtı, muhit
ve hayatı müşterek olanlar, târihin her
devrinde milliyetle mütehassıs olmuşlardı
ve bu his, etrafında ecnebi bulunan her millette
vardır. Fakat ecnebi-girizlik, bu şekl-i
iptidaîsinde, hiçbir müessese-i siyasîyenin
itina edemeyeceği bir hiss-i müphemdir. On
dokuzuncu asra kadar devam eden bu hâl
esnasında, Avrupa hayat-ı siyasîyesini, din
ve hânedan merbutiyeti şeklinde büsbütün
başka hissiyat idare ediyordu.
Harekât-ı millîye ise, hiss-i millîyenin bir
fikr-i siyasî şeklini aldığı zaman başlamıştı;
ondan itibaren, hükûmet, iştirak-ı hissiyat
ile yahut aynı gâye-i siyasîye ile müttehit
bir heyetin müessese-i müşterekesi
addolunmuştur. Bu yeni itikadın tesiri ile,
MESELESİ * MINTAN - 3
* İsmail Hâmi tarafından kaleme alınan “Târih-i Siyasîde Milliyet Meselesi” başlıklı yazı,
Edebiyat-ı Umumîye Mecmuası’nda, dört tefrika hâlinde yayımlanmıştır. Transkripsiyonunu
yaptığımız eserin diline dokunmadık. Sâdece, gerekli gördüğümüz birkaç yerde küçük çaplı
düzenlemeler yaptık. Ayrıyeten, anlamı bilinemeyecek durumda olan kelime ve tamlamaları
da köşeli parantez “[]” vâsıtasıyla açıklamayı uygun gördük. Yine köşeli parantez kullanmak
suretiyle, metin içerisine bazı kelimeler ekledik. Tefrikaların künyeleri için bkz. İsmail Hâmi
“Târih-i Siyasîde Milliyet Meselesi”, Edebiyat-ı Umumîye Mecmuası, Y.1, S.7, (3 Kânun-u Evvel
1332), ss.137-138; İsmail Hâmi “Târih-i Siyasîde Milliyet Meselesi-2”, Edebiyat-ı Umumîye
Mecmuası, Y.1, S.8, (10 Kânun-u Evvel 1332), ss.147-148; İsmail Hâmi “Târih-i Siyasîde Milliyet
Meselesi-3”, Edebiyat-ı Umumîye Mecmuası, Y.1, S.9, (17 Kânun-u Evvel 1332), ss.165-167;
İsmail Hâmi “Târih-i Siyasîde Milliyet Meselesi-4”, Edebiyat-ı Umumîye Mecmuası, Y.1, S.10,
(24 Kânun-u Evvel 1332), ss.181-182. (S.Y.)
** Yüksek Lisans Öğrencisi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı.
E-Posta: sametyildiz.iletisim@gmail.com
.