NARKOZ SAĞLIK DERGİSİ 31
Narkoz Sağlık Dergisi 31 sayısı sizlerle....
Narkoz Sağlık Dergisi 31 sayısı sizlerle....
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
“Çocukluk çağında özellikle de beş yaş altı dönemde yabancı cisim yutulması bütün dünyada<br />
önemli bir halk sağlığı sorunudur. Yabancı cisim yutma olgularının ve buna bağlı gelişebilecek<br />
daha ciddi sorunların önlenmesi için ebeveynlerin eğitilmesi ve çocukların oyun oynadığı yerlerde<br />
önlemler alınması gerekmektedir.”<br />
A<br />
ĞIZ yoluyla alınan yabancı cisimlerin<br />
solunum yoluna kaçarak<br />
ciddi morbidite (hastalık) ve<br />
mortaliteye (ölümlere) neden<br />
olduğuna dikkat çeken Uzm. Dr. Gülşan,<br />
bu vakaların acil olarak değerlendirilmesi<br />
gerektiğini belirtti.<br />
Medical Point Gaziantep Hastanesi Çocuk<br />
Gastroenterolojisi Uzm. Dr. Gülşan yabancı<br />
cisim yutan çocuklarda en sık yutulan<br />
yabancı cisimlerin para, oyuncak, mıknatıs<br />
ve pil olarak sıralandığını belirterek şunları<br />
söyledi: ‘’Uzak Doğu, Asya ülkelerinde<br />
balık kılçığı yutulması sık görülürken,<br />
ülkemizde ise çengelli iğne, toplu iğne ve<br />
para yutulması daha sık görülmektedir.<br />
Yumuşak uçlu yabancı cisimler sorun<br />
oluşturmazken, keskin kenarlı olanlar<br />
ciddi sorunlara yol açmaktadır. Yabancı<br />
cisimlerin çoğu (%80) sindirim kanalını<br />
rahatlıkla geçerken, %20’si sindirim<br />
sisteminin anatomik geçiş bölgelerinde<br />
takılmaktadır. Yemek borusunun üst, orta<br />
ve alt darlıkları, pilor, ileoçekal kapak ve<br />
rektosigmoid kolon anatomik darlık bölgeleridir.<br />
Bazen de yemek borusunda perde,<br />
halka, malignite ya da eozinofilik özofajite<br />
bağlı darlıklar günlük beslenme sonrasında<br />
bile sindirim sisteminde yabancı cisim<br />
gibi tıkanıklıklara yol açabilmektedir. Endoskopik<br />
girişimlerin çocukluk çağında da<br />
kullanılmaya başlanması, yutulan cisimlerin<br />
cerrahi olmayan yollarla çıkarılmasını<br />
olası kılmaktadır. Endoskopik yöntem<br />
%10-20 kullanılırken, %1’den az oranda da<br />
cerrahi girişime gereksinim duyulmaktadır.<br />
Yabancı cisim yutan çocukların ilk başvuru<br />
anındaki yakınmaları sindirim sisteminde<br />
tıkanma hissi, ağızdan salya akması, öksürük,<br />
kusma, kanlı salya, yiyeceği reddetme,<br />
ağrı (boyun, göğüs ya da karın bölgesinde)<br />
ve solunum sıkıntısı şeklinde olmaktadır.<br />
Yutulan yabancı cisimler ülke ve bölgelere<br />
göre değişmekle beraber genellikle ilk<br />
sıralarda madeni para, oyuncak, mıknatıs<br />
ve pil yer almaktadır. Toplu iğne yutan<br />
hastaların büyük kısmı on yaş üstündeki<br />
başörtüsü takan genç kızlar oluşturmaktadır.<br />
Bunun nedeni başörtüsünün uçlarını<br />
birleştirmek amacıyla toplu iğne kullanırken<br />
derin nefes alma ya da gülmeye bağlı<br />
kazayla yutma olarak bildirilmektedir. Yine<br />
benzer olarak beş yaş altı çocuklarda toplu<br />
iğne yutulmasının nedeninin bebek elbiselerine<br />
değişik amaçla takılan iğnelerin<br />
kazara yutulması olduğu düşünülmektedir.<br />
Yabancı cisimlerin sindirim sisteminde<br />
takıldıkları bölgelere bakıldığında, yemek<br />
borusunun ve özellikle yemek borusunun<br />
üst bölümünün ilk sırada yer aldığı<br />
görülmektedir. Birçok çalışmada servikal<br />
yemek borusu olarak da bilinen üst bölge<br />
yabancı cisim takılması açısından en sık<br />
bildirilen yerdir. Yemek borusunun önemine<br />
gelecek olursak madeni para gibi bası<br />
yapan cisimlerin dört-altı saat sonrasında<br />
nekroza yol açabilmesidir. Yutulan yabancı<br />
cisimler ikinci sıklıkta midede saptanır.<br />
Mide ve sindirim sistemi boyunca tehlike<br />
oluşturabilecek bir yabancı cisim ise pildir.<br />
Bunun nedeni alkali olan pillerin sindirim<br />
sistemi mukozasında yerel erozyona ve<br />
içeriğine göre bazen sistemik zehirlenme<br />
bulgularına yol açmasıdır. Mıknatıslar da<br />
özellikle çok sayıda yutulmuşsa birbirine<br />
yapışıp doku nekrozuna yol açacağından<br />
acil çıkarılması gereken yabancı cisimlerdendir.<br />
Duodenumda saptanan yabancı<br />
cisimler ise genellikle sorun olmadan<br />
sindirim sistemini terk ederler. Yabancı<br />
cisimler yerine göre endoskopik olarak<br />
çıkarılabilmektedir. Endoskopi işlemi sırasında<br />
çocukların çoğuna anestezi uygulanmaktadır.<br />
Erişkin yaş grubunda endoskopi<br />
işlemi sırasında önerilen hafif sedasyon<br />
çoğu zaman yeterlidir. Yabancı cisimleri<br />
çıkarmak için farklı teknik ve yardımcı<br />
aletler kullanan merkezler bulunmakla<br />
birlikte en sık kullanılan yöntem endoskopi<br />
ve yardımcı aletler ise forseps, tuzak ve<br />
baskettir. Sonuç olarak çocukluk çağında<br />
özellikle de beş yaş altı dönemde yabancı<br />
cisim yutulması bütün dünyada önemli<br />
bir halk sağlığı sorunudur. Yabancı cisim<br />
yutma olgularının ve buna bağlı gelişebilecek<br />
daha ciddi sorunların önlenmesi için<br />
ebeveynlerin eğitilmesi ve çocukların oyun<br />
oynadığı yerlerde önlemler alınması gerekmektedir.’’<br />
dedi. Herkese sağlıklı günler<br />
dileyerek sözlerini noktaladı.<br />
“UZAK DOĞU, ASYA<br />
ÜLKELERINDE BALIK KILÇIĞI<br />
YUTULMASI SIK GÖRÜLÜRKEN,<br />
ÜLKEMIZDE ISE ÇENGELLI<br />
IĞNE, TOPLU IĞNE VE PARA<br />
YUTULMASI DAHA SIK<br />
GÖRÜLMEKTEDIR.”<br />
15 Ocak / Şubat / Mart 2024
Change language