bfdlF ny ieiqhfs isrijaf - Punjab Times
bfdlF ny ieiqhfs isrijaf - Punjab Times
bfdlF ny ieiqhfs isrijaf - Punjab Times
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> Vol 13, Issue 10, March 10, 2012 pMjfb tfeImjL sfl 13, aMk 10, 10 mfrc 2012 (12)<br />
pMjfb tfeImjL<br />
Èincrvfr, 10 mfrc 2012<br />
<strong>ieiqhfs</strong>k cox nqIjy aqy pMjfb df BivwK<br />
aYqkIN ijs qrHF pMjfb ivDfn sBf dIaF coxF ivlwKx rhIaF, aYn<br />
Ausy qrHF hI ienHF dy nqIjy vI inafry hI rhy hn. bfdl ipAu-puwqr jo<br />
icrF qoN pMjfb dy buwDIjIvIaF aqy vwzI igxqI afvfm dI iqwKI nukqfcInI<br />
df iÈkfr rhy hn, <strong>ny</strong> hr cox ikafPf rwd krky pMjfb dy cox <strong>ieiqhfs</strong><br />
ivc nvF aiDafie ilK idwqf hY. <strong>bfdlF</strong> <strong>ny</strong> vI Èfied ies qrHF dI ijwq<br />
kdI ikafs nhIN sI kIqI. Èfied iesy krky AunHF <strong>ny</strong> coxF vyly KËf<strong>ny</strong> nMU<br />
qkrIbn qkrIbn afpxy cox pRcfr leI AujfV hI idwqf sI. Aus vyly AunHF<br />
dy iDafn ivc nf pMjfb sI aqy nf hI pMQ. hux qF sgoN crcf df nukqf<br />
ies qwQ Auqy ismt igaf hY ik jy pMjfb nMU ieAuN hr pwKoN inGfr vwl Dwk<br />
ky vI coxF ijwqIaF jf skdIaF hn, qy Auh vI bVy Ëor-Èor nfl, qF ieh<br />
smuwcy cox ZFcy Auqy vI iek vwzf svflIaf inÈfn hY. afvfm df svfl qF<br />
hY hI ieh ik jy BfrqI jnqf pfrtI vrgI iDr iqwKIaF pCfVF Kfx dy<br />
bfvjUd 12 hlikaF qoN jyqU rih skdI hY qF coxF lVn df koeI mqlb jF<br />
mksd hI nhIN rih jFdf. AuNj, ieh coxF ies krky vI <strong>ieiqhfs</strong>k hn<br />
ik ÈRomxI akflI dl <strong>ny</strong> Èfied pihlI vfr cox pRcfr ivc pMQk eyjMzy nMU<br />
koeI aihmIaq nhIN idwqI. nhIN qF hr cox vyly iswKF nfl ivqkry aqy<br />
‘pMQ Kqry ivc’ df nfarf lfieaf jFdf sI aqy golbMdI iesy muwdy `q<br />
krn df Xqn kIqf jFdf sI.<br />
bËurg akflI afgU pRkfÈ isMG bfdl aqy AunHF dy PrËMd suKbIr<br />
isMG bfdl <strong>ny</strong> ipCly pMj sfl pMjfb dI agvfeI kIqI hY. ienHF pMjf sflF<br />
dOrfn ÈRomxI akflI dl aqy srkfr df jo rUp aqy srUp bixaf, Auh<br />
iksy qoN hux guJf nhIN hY. ipAu-puwqr <strong>ny</strong> pMjfb aqy pMQ dI QF pirvfr nMU hI<br />
aihmIaq idwqI. hux <strong>ieiqhfs</strong> isrjx vflI pfrtI-ÈRomxI akflI dl,<br />
nMU ijs ZMg-qrIky nfl inwjI mlkIaq ivc qbdIl kIqf igaf, Aus df<br />
Kfimafjf qF ajy pMjfb dy lokF <strong>ny</strong> afAux vfly sflF ivc Bugqxf hY.<br />
pirvfr-vfrU isafsq kfrn ijs qrHF df ZFcf pMjfb ivc Ausfr idwqf<br />
igaf hY, Auh pMjfb aqy pMQ dIaF jVHF ivc bYT irhf hY. iPlhfl Èfied<br />
koeI vI iDr ies ZFcy nMU vMgfrn dI pujIÈn ivc nhIN hY. ipCly sfl<br />
sqMbr ivc hoeIaF ÈRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI dIaF coxF dOrfn kuJ<br />
pMQk iDrF <strong>ny</strong> iekwTy rl ky <strong>bfdlF</strong> dy koJ nfl Bry ikly nMU BMnHx leI sFJf<br />
morcf bxfieaf sI pr <strong>bfdlF</strong> dIaF isafsI gotIaF awgy ieh morcf<br />
cfr idn vI nf itk sikaf.<br />
isafsI ipV ivc isrP kYptn amirMdr isMG hI <strong>ny</strong> <strong>bfdlF</strong> nMU iswDf<br />
vMgfiraf sI. pMjfb nMU ijs pfsy bfdl lY ky jf rhy sn/hn, Aus nMU vwZ<br />
mfrnf smyN dI loV vI sI aqy kYptn dI afmd nMU hr iPkrmMd pMjfbI<br />
iesy kox qoN dyK irhf sI. ÈRomxI kmytI dIaF coxF qwk ieh jfpdf vI sI<br />
ik Gwto-Gwt agly pMj sfl pMjfb df KihVf <strong>bfdlF</strong> qoN Cuwt jfvygf pr<br />
nhIN! kYptn amirMdr isMG dI pfrtI-kFgrs dy bymOky kIqy kuJ PYsilaF<br />
<strong>ny</strong> mYdfn ivcoN afpy hI bfhr ho rhy <strong>bfdlF</strong> nMU iek hor mOkf muhweIaf<br />
krvf idwqf. ÈRomxI kmytI leI sihjDfrI iswKF aqy afnMd ivafh aYkt<br />
dy mfmilaF nMU ijs ZMg nfl nijwTx df Xqn kIqf igaf, Aus <strong>ny</strong> byVIaF<br />
ivc vwty pf idwqy. rihMdI ksr kFgrs dI kyNdrI lIzriÈp <strong>ny</strong> pMjfb dI<br />
lIzriÈp dy mfmly ivc kIqI dyrI nfl pUrI kr idwqI. jy koeI mfVI-motI<br />
ksr iPr vI rih geI sI, qF Auh <strong>bfdlF</strong> qoN bfgI hoey sfbkf KLËfnf<br />
mMqrI mnpRIq isMG bfdl vwloN iÈMgfry qIjy morcy <strong>ny</strong> pUrI kr idwqI. cox<br />
nqIjy gvfh hn ik mnpRIq <strong>ny</strong> Auqnf nuksfn <strong>bfdlF</strong> df nhIN kIqf ijMnf<br />
kFgrs df kIqf hY.<br />
KYr! ieh sB qF swp lMGx qoN bfad lkIr kuwtx vFg, nqIijaF<br />
bfry kIqIaF jf rhIaF itwpxIaF hn jo kuJ smF pMjfb dI iPËf ivc BfrU<br />
rihxgIaF. muwK muwdf qF hux ieh hY ik awj pMjfb aqy pMQ ijs moV ‘qy<br />
KVHf hY, Aus leI agFh rfh iks kdr KuwlHdy hn? awj dy BivwK-nOjvfn<br />
pIVHI, bfry hr jxf-Kxf iPkr Ëfihr kr irhf hY. svfl ieh hY ik ies<br />
pIVHI dI agvfeI leI vwK-vwK iDrF kr kI rhIaF hn? jy hux vI asIN<br />
ieh socx jogf smF kwZ leIey ik ies pIVHI Auqy piqqpuxy aqy nÈeI hox<br />
dy doÈ lfAux dI QF ies dI bFh iks qrHF PVnI hY qF Èfied awDf morcf<br />
qF smJo ijwiqaf igaf! pr iPr AuhI svfl sfhmxy KVHf hY ik ienHF<br />
lIhF Auqy koeI soc vI irhf hY jF ieh sB iPkr-lwdIaF, jMgl ivc<br />
mfrIaF kUkF hI hn jo iksy nMU suxfeI hI nhIN dy rhIaF! AuNj, jy hux vI<br />
iksy iDr <strong>ny</strong> pMjfb dIaF ieh kUkF nf suxIaF qF ies dI kImq aglIaF<br />
pIVHIaF nMU qfrnI pvygI.[[[pMjfb hux qwk aijhIaF lVfeIaF nijwTdf<br />
afieaf hY, ardfs iehI hY ik nvIN pIVHI nMU lIh Auqy pfAux dI ieh<br />
lVfeI pMjfb leI ‘pMjfb iËMdfbfd’ aqy ‘jIvy pMjfb’ bx jfvy.<br />
Tfh-sotf<br />
-cfcf byilhfjL<br />
JFjrF iKlr geIaF!<br />
bor tut gey JFjrF iKlr geIaF, pfieaf kOzI nHIN lokF <strong>ny</strong> mul vyKo.<br />
kFgrs ivlkdI hAuky Bry kYptn, dIvf ho igaf ikdF ey gul vyKo.<br />
geI AunHF dy hwQ kmfn iPr qoN, ikhf ijnHF nUM bFdr dy qul vyKo.<br />
rovy XU pI ‘c CorHf rfhul gFDI, bVI hoeI ey sfzy ‘qoN Bul vyKo.<br />
huux cMm dIaF cldIaF vyiKE jI, kihMdf sI ijnHF nUM puTy mYN tMgxf jI.<br />
jsLn ivafh dy ikdF sI ho skdy, ivcoN tut igaf pihlF hI mMgxf jI.<br />
avfm nfl DRoh hY<br />
rfjDRoh df kfƒn<br />
Bfrq ‘c jdoN kyNdrI hkUmq aqy kuJ<br />
sUbfeI srkfrF <strong>ny</strong> sQfpqI nfloN vwKry<br />
ivcfrF dy DfrnI mnuwKI aiDkfr kfrkunF,<br />
pwqrkfrF, buwDIjIvIaF qy smfijk<br />
kfrkunF ƒ rfjDRoh dy jurm qihq jylHF<br />
‘c zwkxf ÈurU kIqf aqy bfkIaF ƒ jF qF<br />
mUMh bMd krn jF iPr aijhy hÈr leI<br />
iqafr rihx dIaF DmkIaF idwqIaF jfx<br />
lwgIaF qF rfjDRoh bfbq kfƒn ƒ rwd<br />
krfAux dI crcf <strong>ny</strong> vI Ëor PiVaf. Éfs<br />
krky jdoN zf[ ibnfiek syn ƒ iqMn sfl<br />
bUtf isMG<br />
Ìon:91+94634-74342<br />
qoN vwD smF jylH ‘c sVnf ipaf aqy buwkr<br />
ienfm jyqU lyiKkf qy kfrkun aruMDqI<br />
rfey dy isr AuWpr kÈmIr bfry itwpxI<br />
kfrn rfjDRoh dy ‘jurm’ df Éqrf mMzrf<br />
irhf sI qF dunIaf Br dy iensfÌpsMd qy<br />
jmhUrI lokF df iDafn iek vfr sfzy<br />
dyÈ aMdr jmhUrI qy mnuwKI hwkF dy Gfx<br />
vwl gMBIrqf nfl iKwicaf igaf. AuNÖ ies<br />
kfƒn qihq vwK-vwK isafsI lihrF dy<br />
byÈumfr kfrkun aqy ienHF lihrF qoN<br />
pRBfivq ielfikaF dy hËfrF lok<br />
jylHF ‘c sV rhy hn pr AunHF nfl<br />
hoeI jwgoN qyrvIN dy mwdynËr Gwt<br />
hI crcf huMdI hY. kuJ smyN qoN mnuwKI<br />
aiDkfrF aqy ÈihrI afËfdIaF<br />
dIaF keI jQybMdIaF <strong>ny</strong> rfjDRoh aqy<br />
hor jfbr kfƒn rwd krfAux leI<br />
pUry dyÈ ‘c srgrmI nfl muihMm<br />
ÈurU kIqI hoeI hY. ies ivc AunHF <strong>ny</strong><br />
aijhy kfƒn Éfs krky rfjDRoh<br />
kfƒn aqy hiQafrbMd qfkqF ivÈyÈ<br />
aiDkfr kfƒn (ey[aYWP[aYWs[<br />
pI[ey[-aPspf) ƒ rwd krfAux<br />
leI jnqk rfey lfmbMd krn df<br />
kMm hwQ ilaf hY. rfjDRoh bfry<br />
kfƒn AunHF kfƒnF ivcoN iek hY jo<br />
aMgryËF dy bxfey bsqIvfdI kfƒnF<br />
dy Aus vzyry cOKty df ihwsf hn<br />
ijnHF dI vrqoN sfzy kyNdrI qy sUbfeI<br />
hukmrfn bydryg ho ky afpxy hI<br />
lokF ivruwD kr rhy hn aqy mOj<br />
nfl hI iksy ƒ vI rfj ivruwD jMg<br />
CyVn ‘c Èfml hox dy doÈ qihq<br />
jylH Byj idMdy hn. ‘aPspf’ Auh<br />
kfƒn hY ijs ivruwD mnIpur dI<br />
bhfdr DI ierom ÈrmIlf igafrF<br />
sfl qoN BuwK hVqfl ‘qy bYTI hY.<br />
Dfrf 124-ey 1860 ‘c aMgryË<br />
bsqIvfdIaF vloN lfgU geI muwZlI<br />
BfrqI dMzfvlI (afeI[pI[sI[) ivc<br />
Èfml nhIN sI. ieh ds sfl bfad<br />
1870 ‘c ilaFdI geI aqy 1898 ‘c ies<br />
ivc soD krky rfjDRoh bfbq doÈ iesdf<br />
ihwsf bxf idwqy gey. ieh kfƒnI mwdF iswDIaF<br />
brqfnIaf dy rfjDRoh sMgIn jurm aYkt<br />
(1848) aqy hor brqfnvI kfƒnF ‘coN<br />
leIaF geIaF sn.<br />
ies ivc koeI do rfvF nhIN hn ik<br />
aMgryËF <strong>ny</strong> ieh kfƒnI ieMqËfm bdyÈI<br />
DfVvI rfj df jUlf lfhux leI Ëor PV<br />
rhy BfrqI lokF dy afËfdI sMgrfm ƒ<br />
kuclx leI eIjfd kIqy sn. ieh kihx<br />
dI qF loV hI nhIN ik jdoN ieh kfƒnI<br />
pyÈbMdIaF kIqIaF geIaF, AudoN Bfrq<br />
aMgryË bsqIvfdIaF df Êulfm mulk sI<br />
aqy AudoN dy hflfq 1947 qoN bfad dy<br />
sfzy mulk dy hflfq nfloN pUrI qrHF vwKry<br />
sn. ibnF Èwk, aMgryË hfkmF ienHF kfƒnF<br />
dI vsIh pYmf<strong>ny</strong> ‘qy vrqoN BfrqI lokF dI<br />
afËfdI dI lVfeI ƒ kuclx aqy afËfdI<br />
dI afvfË df glf Guwtx leI byrihmI<br />
nfl krdy rhy. dyÈ Bgq iÉaflF df<br />
ieËhfr krn vfly aÉbfrF dy sMpfdkF<br />
ƒ ies df cuxvF inÈfnf bxfieaf igaf<br />
ijnHF ivc 1891 ‘c bMgflI aÉbfr<br />
‘bMgovfsI’ dy sMpfdk jogyNdr cMdr bos<br />
iÉlfÌ aijhf pihlf mukwdmf clfieaf<br />
igaf. ipwCoN bfl gMgfDr iqlk aqy<br />
mhfqmf gFDI ivruwD vI iesy kfƒn qihq<br />
mukwdmy clfey gey. qwqy iÉaflF vfly<br />
ienklfbIaF, ÊdrI bfibaF, bwbrF, ÈhId<br />
Bgq isMG qy sfQIaF aqy kimAUinstF<br />
dI qF gwl hI Cwzo. ienHF dI sUcI bhuq<br />
lMmI hY. 1947 dI swqf-bdlI rfhIN<br />
aMgryË Bfrq ivcoN cly gey aqy AunHF <strong>ny</strong><br />
afpxy dyÈ dy kfƒnI pRbMD ivcoN ieh<br />
sMivDfnk mwdF hmyÈf leI Éqm vI kr<br />
idwqIaF pr BfrqI hukmrfnF <strong>ny</strong> bdyÈI<br />
DfVvIaF dIaF eIjfd kIqIaF jfbr mwdF<br />
ƒ sgoN hor vI Guwt ky jwPf mfr ilaf.<br />
hux svfl ieh hY ik jdoN Bfrq AuWproN<br />
iswDf bdyÈI rfj hI Éqm ho igaf aqy<br />
hukmrfn ipCly 65 sflF qoN kul dunIaf<br />
aMgryË hfkm aijhy kfƒnF dI<br />
vsIh pYmf<strong>ny</strong> ‘qy vrqoN BfrqI lokF dI<br />
afËfdI dI lVfeI ƒ kuclx aqy<br />
afËfdI dI afvfË df glf Guwtx leI<br />
byrihmI nfl krdy rhy. dyÈ Bgq<br />
iÉaflF df ieËhfr krn vfly aÉbfrF<br />
dy sMpfdkF ƒ ies df cuxvF inÈfnf<br />
bxfieaf igaf ijnHF ivc 1891 ‘c<br />
bMgflI aÉbfr ‘bMgovfsI’ dy sMpfdk<br />
jogyNdr cMdr bos iÉlfÌ aijhf pihlf<br />
mukwdmf clfieaf igaf. ipwCoN bfl<br />
gMgfDr iqlk aqy mhfqmf gFDI ivruwD<br />
vI iesy kfƒn qihq mukwdmy clfey gey.<br />
qwqy iÉaflF vfly ienklfbIaF, ÊdrI<br />
bfibaF, bwbrF, ÈhId Bgq isMG qy<br />
sfQIaF aqy kimAUinstF dI qF gwl hI<br />
Cwzo. ienHF dI sUcI bhuq lMmI hY. 1947<br />
dI swqf-bdlI rfhIN aMgryË Bfrq ivcoN<br />
cly gey aqy AunHF <strong>ny</strong> afpxy dyÈ dy kfƒnI<br />
pRbMD ivcoN ieh sMivDfnk mwdF hmyÈf<br />
leI Éqm vI kr idwqIaF pr BfrqI<br />
hukmrfnF <strong>ny</strong> bdyÈI DfVvIaF dIaF<br />
eIjfd kIqIaF jfbr mwdF ƒ sgoN hor<br />
vI Guwt ky jwPf mfr ilaf.<br />
‘c dyÈ dI afËfdI df ZMzorf ipwt rhy hn<br />
qF Auh Ëflm mwdF ‘afËfd’ dyÈ dy sMivDfn<br />
df iÈMgfr ikAuN hn? ienHF dI vrqoN dysI<br />
hukmrfn afpxy hI lokF ivruwD huwb-huwb<br />
ky ikAuN kr rhy hn? dunIaf dI ‘sB qoN<br />
vwzI jmhUrIaq’ aMdr vwKry ivcfrF<br />
vfilaF ƒ rfjDRohI Êrdfnx dI kI quk<br />
hY? sB qoN bdnfm mwd 124-ey bfry Éud<br />
mhfqmf gFDI <strong>ny</strong> ikhf sI ik ieh<br />
“ÈihrIaF dI afËfdI ƒ kuclx vflIaF<br />
BfrqI dMzfvlI dIaF isafsI mwdF dI<br />
isrqfj” hY aqy Bfrq dy pihly pRDfn<br />
mMqrI pMzq jvfhr lfl nihrU <strong>ny</strong> 1951<br />
‘c 124-ey bfry Prmfieaf sI ik ies<br />
“bhuq hI ieqrfËXog aqy iGRxq” mwd<br />
qoN “ijMnI CyqI KihVf Cuzf ilaf jfvy,<br />
Enf hI ibhqr hY.”<br />
svfl puwCxf bxdf hY ik qF iPr sRI<br />
nihrU <strong>ny</strong> aijhIaF mwdF ikAuN nhIN<br />
htfeIaF aqy Aus dy vfirsF <strong>ny</strong> sMivDfn<br />
ivc aijhIaF mwdF hfly qwk ikAuN Èfml<br />
rwKIaF hoeIaF hn aqy ienHF dI vrqoN<br />
sQfpqI nfloN vwKry ivcfr rwKdy icMqkF<br />
aqy smfijk/isafsI kfrkunF ƒ<br />
zrfAux-DmkfAux aqy mukwdimaF ‘c<br />
PsfAux leI ikAuN kIqI jf rhI hY? ijhVf<br />
kfƒn afËfdI sMgrfm ƒ kuclx dy<br />
kfrgr sMd vjoN aMgryËF <strong>ny</strong> eIjfd kIqf<br />
sI, BfrqI rfj <strong>ny</strong> afpxy hI lokF dI afvfË<br />
ƒ kuclx leI ikAuN gl nfl lfieaf<br />
hoieaf hY? ieh aijhf kfƒn hY ik ies<br />
qihq lokF ƒ koeI jurm nf kIqf hox dy<br />
bfvjUd, isrÌ Èwk dy afDfr ‘qy Aumr<br />
Br leI jylH ‘c sfiVaf jf skdf hY.<br />
jy sfZy Cy dhfikaF dI ‘afËfd’<br />
Bfrq dI kfrguËfrI dy mwdynËr ies<br />
svfl ƒ muÉfqb hoieaf jfvy qF hukmrfnF<br />
dI mjbUrI smJ afAuNdI hY. swqfbdlI qoN<br />
aY<strong>ny</strong> lMmy smyN bfad vI sfzy hukmrfn<br />
dyÈ dI jnqf leI iËMdgI dIaF muwZlIaF<br />
loVF df ieMqËfm vI nhIN kr sky pr cfhuMdy<br />
ieh hn ik mulk df avfm inËfm dI<br />
iGRxq kfrguËfrI AuWpr svfl vI<br />
nf kry. koeI ros vI Ëfhr nf<br />
kry; bws, cuwp krky Bfxf mMn ky<br />
nrk Bogdf rhy. ijwQy hkUmqI<br />
nIqIaF qrwkI dI bjfey inGfr,<br />
ivkfs dI bjfey ivnfÈ dIaF hox,<br />
smfijk pfVf GtfAux dI bjfey<br />
nfbrfbrI `c vfDf krdIaF rihx;<br />
muwTI Br amIrF ƒ KuwlHy gwiPaF<br />
dI bÉiÈÈ huMdI rhy pr bhuigxqI<br />
lokF ƒ hmyÈf leI vFJypx df<br />
iÈkfr bxfieaf igaf hovy; ijwQy<br />
inËfm kOmIaqF aqy Dfrimk qy<br />
BfÈfeI-swiBafcfrk<br />
GwtigxqIaF dy pRPuwlq hox leI<br />
suKfvF mfhOl muhweIaf krn dI<br />
bjfey jfbr jylHÉfnf bixaf hovy<br />
aqy smfj dI kMnI `qy Dwky dilq<br />
lok smfijk dfby, Dwky qy ivqkry<br />
df sdIvI sMqfp Bog rhy hox, AuWQy<br />
inËfm ivruwD smfijk bycYnI qy<br />
rfjsI asMqoK df pYdf hoxf atwl<br />
hY. ijAuN-ijAuN hkUmqI nIqIaF<br />
kfrn avfm `c bycYnI `c vfDf<br />
huMdf jFdf hY, Ausy qnfsb `c<br />
rfjDRoh aqy hor kfly kfƒn dI<br />
Qok vrqoN vI vDdI rihMdI hY. iesy<br />
islisly `c mOjUd kfƒnF `c soDF<br />
krky ienHF ƒ sgoN hor jfbr<br />
bxfieaf jFdf irhf hY. tfzf aqy<br />
potf vrgy kfƒn aMgryËF dy rolt<br />
kfƒn ƒ vI mfq pf gey.<br />
rfjDRoh dI sMivDfnk ivafiKaf<br />
anusfr iksy vI bMdy ƒ srkfr ivruwD<br />
BVkfht pYdf dy doÈ qihq igRÌqfr krky<br />
sËf df BfgI bxfieaf jf skdf hY. BfrqI<br />
dMzfvlI dy aiDafey cfr dI Dfrf 124ey<br />
anusfr ijhVf vI koeI bMdf ÈbdF rfhIN,<br />
bol ky jF ilK ky, jF sMkyqF rfhIN, jF<br />
iswDy qOr ‘qy, jF hor rUpF ‘c Bfrq ivc<br />
kfƒn rfhIN bxI srkfr pRqI nÌrq<br />
BVkfAuNdf hY jF aijhI koiÈÈ krdf hY,<br />
jF srkfr pRqI rfjsI bycYnI BVkfAuNdf<br />
hY jF BVkfAux dI koiÈÈ krdf hY, qF<br />
Ausƒ Aumr kYd qwk dI sËf idwqI jf<br />
skdI hY, jurmfnf ho skdf hY jF kYd qy<br />
jurmfnf dovyN ho skdy hn. srkfr bfry<br />
(bfkI sPf 21 `qy)