bfdlF ny ieiqhfs isrijaf - Punjab Times
bfdlF ny ieiqhfs isrijaf - Punjab Times
bfdlF ny ieiqhfs isrijaf - Punjab Times
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> Vol 13, Issue 10, March 10, 2012 pMjfb tfeImjL sfl 13, aMk 10, 10 mfrc 2012 (20)<br />
ipCly lyK ivc iswK Drm icMqn<br />
anusfr ‘qMqR aqy mMqR’ vfry gwl kIqI sI<br />
aqy nqIjf ieh inkldf hY ik iswK Drm<br />
iksy qMqR jF mMqR ivc ivÈvfs nhIN krdf.<br />
iswK Drm <strong>ny</strong> mnuwK ƒ iewk jIvn-ÈYlI<br />
bKLÈI hY, ijAux df Auh qOr-qrIkf<br />
dwisaf hY ijs ƒ mnuwK iksy vI Drm ƒ<br />
mMnidaF hoieaF, ikqy vI rihMidaF hoieaF<br />
apxf skdf hY aqy sihj jIvn ijAu<br />
skdf hY.<br />
pihlF vI gwl<br />
kIqI sI ik<br />
kuwJ sfDFsMqF<br />
<strong>ny</strong>,<br />
zyrydfrF <strong>ny</strong><br />
iswK Drm df<br />
vI mMqRIkrn<br />
krky ies<br />
zf[ gurnfm kOr aqy bynqI kIqI ik afp ies anusfr gurmiq igafn<br />
ivc vihm-Brm lY aFdf hY aqy ikMqUpRMqU<br />
krn vfilaF ƒ awigEN sfDF-sMqF<br />
dI isPq ivc suKmnI sfihb df hvflf dy<br />
idMdy hn. sMqF dy zyiraF `qy jdoN kIrqn<br />
nf vI ho irhf hovy (ijs ivc DfrnfvF qy<br />
bhuqI vfr kwcI bfxI df kIrqn kIqf<br />
jFdf hY), AudoN sMgqF ƒ sMqF dy ÈrDflU<br />
bxfAux leI suKmnI sfihb dI sI[zI[<br />
lf idwqI jFdI hY. aMimRq vyly ‘afsf dI<br />
vfr’ df kIrqn afm zyiraF qy Gwt hI<br />
kIqf jFdf hY ( jo iswK Drm dI pRMprf hY)<br />
ikAuNik afsf dI vfr ivc Drm dy nfm<br />
`qy pKMz krn vfilaF, Kfs krky pujfrI<br />
jmfq aqy Dfrimk ByK ivc Drm dI<br />
aslIaq dy Ault kMm krn vfilaF `qy<br />
ikMqU-pRMqU kIqf igaf hY. afsf dI vfr<br />
ivc sqI, jqI, pMzq, muwlF, afid dy<br />
hvfilaF nfl aslI Dfrimk purÈ ikho<br />
ijhf hoxf cfhIdf hY, dI ivafiKaf kIqI<br />
geI hY aqy gurU dI mhwqqf smJfeI geI<br />
hY. iswK Drm ivc gurU aqy iswK dy ivckfr<br />
koeI sfD-sMq, ivcolf pRvfn nhIN kIqf<br />
igaf. iswK df gurU nfl iswDf sbMD hY<br />
aqy gurU bfxI hY, Èbd gurU dy rUp ivc<br />
sRI gurU gRMQ sfihb hY. ies dy ivsqfr<br />
ivc nf jFidaF hoieaF agly pRÈn vwl<br />
afeIey ijs df ieÈfrf Aupr isrlyK ivc<br />
ho igaf hY, “khf rMk; rfjf kvn?” rMk<br />
kI hY aqy rfjf kOx hY?<br />
BfeI kfnH isMG nfBf <strong>ny</strong> rMk ƒ<br />
sMsikRq qoN afieaf Èbd aqy ivÈyÈx ikhf<br />
hY. ies df arQ kridaF iliKaf hY: 1)<br />
ikRpx, kMjUs. 2) mUrK aqy gurbfxI ivcoN<br />
quk idwqI hY, “sfDsMg rMk qfrn”. 3)<br />
kMgfl, mMgqf aqy gurbfxI ivcoN hvflf<br />
idwqf hY, “rMk qy rfAu krq iKin BIqir”<br />
(iblfvl, m[ 5). BfeI kfnH isMG nfBf<br />
<strong>ny</strong> ‘rfjf’ dI ivafiKaf kridaF ies ƒ<br />
ivÈyÈx ikhf hY ijs df arQ kIqf hY 1)<br />
rwijaf, iqRpq, sMquÈt. 2) sM[ rfjn,<br />
sMigaf aqy ies dI ivafiKaf kridaF<br />
iliKaf hY, ‘afpxI nIiq aqy ÈuB guxF<br />
nfl pRjf ƒ rMjn (pRsMn) krn vflf,<br />
(1092), gurvfk hY: “rfjy culI inafv<br />
kI” (m[ 1, vfr sfr) rfjy ƒ inaF krn<br />
dI pRiqigXf krnI cfhIey. “rfjf qKiq<br />
itkY guxI BY pMcfiex (mfrU m[ 1) guxI<br />
aqy pRDfn. purKF dy smfj df BY mMnx<br />
vflf rfjf hI qKq `qy rih skdf hY.”<br />
awgy BfeI sfihb <strong>ny</strong> BfeI gurdfs dy hvfly<br />
nfl dwisaf hY,<br />
jYsy rfjnIiq rIiq ckRvY cYqMnrUp,<br />
qFqy inhicMiq inRBY bsq hYN log jI.<br />
jYsy rfjf DrmsrUp rfjnIiq ibKY<br />
qf ky dys prjf bsq suK pfiekY.<br />
BfeI kfnH isMG nfBf awgy ilKdy hn,<br />
“pRym sumfrg ivc klgIDr df AupdyÈ<br />
hY: ‘rfjy ko cfhIaY jo inafAuN smJ kr<br />
BY sfQ krY, koeI ies ky rfj mY duiKq n<br />
hoie, rfjy ko cfhIaY jo ap<strong>ny</strong> Aupr BI<br />
inafAuN kry’ arQfq ijnHF kukrmF qoN<br />
khf rMk; rfjf kvn?<br />
lokF ƒ dMz idMdf hY, AunHF qoN afp BI<br />
bcy.” BfeI kfnH isMG nfBf <strong>ny</strong> BfeI bfly<br />
dI sfKI df hvflf idwqf hY, “mIr bfbr<br />
<strong>ny</strong> kihaf, hy PkIr jI! muJ ko qusIN kuC<br />
AupdyÈ kro: qF ÈRI gurU jI kihaf, ‘hy<br />
pfqÈfh! qusF Drm df inafAuN krnf qy<br />
prAupkfr krnf.” mhFBfrq df hvflf<br />
idMidaF iliKaf hY, “(1092) isRiÈtrcnf<br />
ipwCoN lokF dy bhuq ho jfx pur rIiq<br />
mrXfdf ivc gVbV hox lwgI, sfry<br />
afpmuhfry ho ky keI AupdRv krn lwgy[<br />
dyvqy iekwTy ho ky bRhmf pfs gey, Aus <strong>ny</strong><br />
nIiq ÈfsqR bxf ky dyviqaF ƒ idwqf,<br />
dyvqy nIiqÈfsqR lY ky ivȃ pfs gey<br />
pRjf ƒ clfAux leI iksy dI ijMmyvfrI<br />
TihrfE[ ivȃ <strong>ny</strong> krdm dy puqR aMg ƒ<br />
rfjf Qfp ky rfjX dy pRbMD krn dI afgXf<br />
idwqI, ijs qoN pRjf afnMd nfl rihx lwgI,<br />
pdm purfx ivc pihlf rfjf ipRQu iliKaf<br />
hY[ mnU ilKdf hY ik-agin, vfXU, sUrX,<br />
cMdRmf, Xm, kubyr, vrux aqy ieMdR dy<br />
aMÈ lY ky ricaf igaf hY[ ies df Bfv<br />
ieh hY ik rfjy ivc ienHF ienHF dyviqaF<br />
dy gux hoxy cfhIdy hn”[ BfeI kfnH isMG<br />
nfBf <strong>ny</strong> awgy, cfxkX <strong>ny</strong> rfjf df lwCx<br />
kIqf hY, Aus df hvflf idwqf hY, “(sUqR<br />
48) Aus <strong>ny</strong> rfjQ df mUl ieMdRIaF ƒ<br />
ijwqxf iliKaf hY (sUqR 4) sfQ hI ieh<br />
BI dwisaf hY ik ieMdRIaF dy kfbU afieaf<br />
rfjf cqurMignI POj rwKdf hoieaf BI nÈt<br />
ho jFdf hY[ (sUqR 70)[[[jo rfjy pRjf nfl<br />
myl jol rwKdy hn aqy hryk ƒ mulfkfq<br />
df mOkf idMdy hn, Auh pRjf ƒ pRsMn krdy<br />
hn[ ar ijnHF df drÈx imlxf hI aOKf<br />
hY, Auh pRjf ƒ nÈt kr idMdy hn( sUqR<br />
557, 558)”.<br />
sRI gurU gRMQ sfihb dI bfxI ivc<br />
‘rMk’ Èbd dI afm vrqoN ‘ÊrIb’ dy<br />
arQF ivc kIqI geI hY, BfvyN ieh ÊrIbI<br />
Dn-dOlq dI hY, BfvyN igafn dI hY. gurU<br />
arjn dyv jI anusfr akfl purK dI<br />
rcI mfieaf a<strong>ny</strong>k qrHF nfl asr pfAuNdI<br />
hY aqy ies dy asr qoN akfl purK dy<br />
sMq arQfq Bgq hI bcy rihMdy hn aqy<br />
afqimk jIvn mfxdy hn. ikqy ËmIn dI<br />
mflkI hY, ikqy kMgfl hn, ikqy amIr<br />
hn. ikqy mMzlIaF ivc gIq-nfd sux ky<br />
anMd mfx rhy hn qF ikDry syj, hfriÈMgfr<br />
aqy mihl-mfVIaF hn. ies qrHF<br />
a<strong>ny</strong>k qrIikaF nfl mfieaf pRBfv pf<br />
rhI hY. ikqy moh dy h<strong>ny</strong>ry ivc mfieaf<br />
kfm afidk pMj dUq bx ky pRBfv pf rhI<br />
hY. gAuVI suKmnI ivc vI pMcm pfiqÈfh<br />
<strong>ny</strong> ‘rMk’ Èbd ÊrIb (rfjy dy ivprIq)<br />
arQF ivc vriqaf hY ik bRhm igafnI<br />
df suBf huMdf hY. sB leI iewko ijhI nËr<br />
rwKxI ijvyN hvf rfjy aqy kMgfl sB ƒ<br />
iewko ijhI lgdI hY,<br />
ibafpq BUim rMk aru rMgf«<br />
ibafpq gIq nfd suix sMgf«<br />
(pMnf 182)<br />
bRhmigafnI kY idRsit smfin«<br />
jYsy rfj rMk kAu lfgY quil pvfn«<br />
(pMnf 272)<br />
gurU arjn dyv jI <strong>ny</strong> rfgu iblfvlu<br />
ivc iewk QF ‘qy ies ‘rMk’ Èbd dI vrqoN<br />
ÊrIb dy arQF ivc kIqI hY. gurU qyÊ<br />
bhfdr jI aqy Bgq kbIr jI dI bfxI<br />
ivc ‘rMk’ Èbd ÊrIb jF kMgfl dy arQF<br />
ivc afieaf hY. iblfvlu rfgu ivc hI<br />
‘rMk’ Èbd gurU arjn dyv jI dI bfxI<br />
ivc igafnhIx dy arQF `c afieaf hY,<br />
ien qy kfiZ lyhu myry suafmI<br />
hfir pry qum sfrn«<br />
nfnk kI bynMqI pRB pih<br />
sfDsMig rMk qfrn«2«3«83«<br />
gurU nfnk dyv jI df pRkfÈn jdoN<br />
ies sMsfr qy hoieaf Auh smF aijhf sI<br />
jdoN rfjnIqk, Dfrimk, nYiqk aqy<br />
smfijk hr qrHF dIaF kImqF guafc<br />
geIaF sI. gurU nfnk sfihb <strong>ny</strong> afpxI<br />
bfxI ivc aijhy smyN ƒ kiljug df nfm<br />
idwqf hY. rfjy df ÌrË prjf ƒ inaF dyxf<br />
aqy prjf dI rwiKaf krnf huMdf hY pr<br />
jdoN rfj-krqf hI prjf df ÈoÈx krn<br />
lwg jfvy qF iensfP nfm dI kImq guafc<br />
jFdI hY. gurU nfnk Aus smyN df iËkr<br />
krdy hoey kihMdy hn ik ies Gor kiljugI<br />
smyN df suBf CurI vrgf hY ijs krky<br />
rfjy Ëflm ho rhy hn. ieAuN jfpdf hY<br />
ijvyN Drm KMB lf ky Auz igaf hovy arQfq<br />
Drm aqy iensfP guafc igaf hY.JUT<br />
aqy kUV <strong>ny</strong> mwisaf dI rfq vFg h<strong>ny</strong>r kr<br />
idwqf hY (cfr cuPyry kUV dI kflK PYlI<br />
hoeI hY). swc-rUp cMdRmf ikqy ciVHaf nhIN<br />
idwsdf. JUT dy h<strong>ny</strong>ry <strong>ny</strong> swc-rUp cfnx ƒ<br />
Cupf ilaf hY. hAumY kfrn sMsfr duKI ho<br />
irhf hY aqy koeI rsqf nËr nhIN afAuNdf,<br />
kil kfqI rfjy kfsfeI<br />
Drmu pMK kir Auziraf«<br />
kUVu amfvs scu cMdRmf<br />
dIsY nfhI kh ciVaf«<br />
(pMnf 145)<br />
asl ivc rfj-krqf <strong>ny</strong>, Bfv ijs<br />
dy hwQ ivc iksy mulk dy pRbMD dI vfgzor<br />
huMdI hY, Aus <strong>ny</strong> kImq-pRbMD nf isrP<br />
inrDfrq krnf huMdf hY aqy lfgU krnf<br />
huMdf hY sgoN Aus dI rfKI vI krnI huMdI<br />
hY. jy AuproN iensfP df pRbMD ivgV jfvy,<br />
iPr Aus df asr sfry pRbMD ‘qy Dur hyTly<br />
pwDr qwk pYNdf hY. gurU nfnk PrmfAuNdy<br />
hn ik mnuwK iewk dUsry ƒ dyK ky ipafr<br />
df jËbf nhIN vrq rhy aqy koeI vI<br />
irsLvq lYx-dyx qoN ibnf nhIN rihMdf. ieQoN<br />
qwk ik rfjf jF hfkm vI AudoN hI iensfP<br />
krdf hY jy Aus ƒ dyx leI svflI dy hwQ<br />
ivc kuwJ hovy (awjkwlH vI mulk df iblkul<br />
ieho hfl hY) inrf rwb df vfsqf pfAux qy<br />
koeI pukfr nhIN suxI jFdI,<br />
drsin dyiKaY dieaf n hoie«<br />
ley idqy ivxu rhY n koie«<br />
rfjf inafAu kry hiQ hoie«<br />
khY Kudfie n mfnY koie«<br />
(pMnf 349)<br />
Aus vyly dy rfj-krqfvF dy cwjafcfr<br />
dwsdy hoey gurU nfnk kihMdy hn<br />
ik hrn, bfË qy aihlkfr suisiKaq<br />
mM<strong>ny</strong> jFdy hn pr ienHF df vrqfrf ieho<br />
ijhf ho igaf hY ik ieh afpxy hI jfiq-<br />
BrfvF ƒ PsfAuNdy hn. rfjy ijvyN Èyr hn<br />
(lokF df iÈkfr krn vfly) aqy AunHF dy<br />
aihlkfr kuwiqaF dI inafeIN hn jo bYTysuwqy<br />
bMidaF ƒ, vyly-kuvyly jf jgfAuNdy<br />
hn, qMg krdy hn. ieh aihlkfr ÈyrF<br />
dIaF nhuMdRF dI qrHF hn jo lokF df Gfq<br />
krdIaF hn. rfjy ienHF mukwdmF rfhIN<br />
lokF df lhU pINdy hn pr ijQy jIvF dI<br />
krnI prKI jFdI hY, AuQy aijhy byieqbfry<br />
nwk-vwZy smJy jFdy hn,<br />
rfjy sIh mukdm kuqy«<br />
jfie jgfiein bYTy suqy«<br />
cfkr nhdf pfieinH GfAu«<br />
rqu ipqu kuiqho cit jfhu«<br />
(pMnf 1288)<br />
BfeI gurdfs <strong>ny</strong> vI pihlI vfr ivc<br />
Aus smyN df vrnx kridaF ikhf hY ik<br />
rfjy df PrË lokF dI rwiKaf krnf huMdf<br />
hY pr ieh aijhf smF hY jdoN rfjy pfp<br />
kmf rhy hn. ieh iesy qrHF hY ijvyN vfV<br />
Kyq dI rfKI krn dI QF Aus dy AujfVy df<br />
ËrIaf bx jfvy. aijhf AudoN vfprdf hY<br />
jdoN prjf igafn-hIx ho jfvy, arQfq<br />
afpxy hwkF qoN cyqMn nf hovy. gurU sfihb<br />
anusfr mfrUQl kdy mINh nfl rwjdf nhIN,<br />
AusdI iqRpqI mINh nfl nhIN huMdI, BfvyN<br />
ijMnf mrËI mINh pY jfvy. lwkVF awg dI<br />
BuwK nhIN imtf skdIaF ijMnf mrËI bflx<br />
awg ivc pfeI jfvo. iesy qrHF koeI rfjf<br />
kdy rfj krdf rwijaf nhIN, Bfv qfkq<br />
dI BuwK vI kdy srcdI nhIN. Bry hoey<br />
smuMdr ƒ suwk kIh afK skdI hY? iesy<br />
qrHF nfm dy aiBlfÈIaF ƒ swcy nfm dI<br />
qFG ikMnI ku huMdI hY, dwsI nhIN jf skdI,<br />
mfrU mIih n iqRpiqaf<br />
agI lhY n BuK«<br />
rfjf rfij n iqRpiqaf<br />
sfier Bry ik suk«<br />
nfnk scy nfmu kI<br />
kyqI puCf puC«2«<br />
(pMnf 148)<br />
gurU nfnk dyv anusfr rfjy AuhnF<br />
ƒ nhIN afiKaf jFdf ijhVy afps ivc<br />
lV mrdy hn aqy iPr jUnF ivc pY jFdy<br />
hn. nfm qoN swKxy rfjy BI nwk-vwZy iPrdy<br />
hn aqy ÈoBf nhIN pfAuNdy. mUMh suwcf krn<br />
leI pfxI dI culI BrI jFdI hY. rfjy df<br />
sB qoN vwzf gux hY inaF krnf, iensfP<br />
psMd hoxf. gurU nfnk kihMdy inrf pfxI<br />
dI culI kIiqaF mn Doqf nhIN jFdf, suwcf<br />
nhIN huMdf. jy iksy ƒ culIaF Brn dI jfc<br />
af jfvy qF sucIaF culIaF ieh hn:<br />
ivdvfn vfsqy ivcfr, jogI leI kfmvfÈnf<br />
qoN bcy rihxf, bRfhmx leI sMqoK,<br />
gRihsqI leI culI hY Aucf afcrn aqy<br />
syvf. rfjy vfsqy culI hY iensfÌ,<br />
nfnk culIaf sucIaf<br />
jy Bir jfxY koie«<br />
surqy culI igafn kI<br />
jogI kf jqu hoie«<br />
bRhmx culI sMqoK kI<br />
igrhI kf squ dfnu«<br />
rfjy culI inafv kI<br />
piVaf scu iDafn«<br />
(pMnf 1240)<br />
iswK Drm drÈn ivc Xogqf-mUlk<br />
mfzl idwqf hY. gurU amrdfs PrmfAuNdy<br />
hn ik jo mnuwK qKq dy jog huMdf hY, AuhI<br />
rfjf bx ky qKq qy bYTdf hY. ijnHF <strong>ny</strong><br />
mfieaf dI iqRÈnf ƒ imtf ky prmfqmf<br />
nfl zUMGI sFJ pf leI hY, AuhI asl<br />
rfjy hn. DrqI dy mflk bxy hoey ieh<br />
lok rfjy nhIN khy jf skdy ikAuNik mfieaf<br />
dy moh kfrn ienHF ƒ sdf duwK vfprdf<br />
hY. dUjy, Aus ƒ kI vizafAuxf hY jo pYdf<br />
kIqf hoieaf hY aqy ijs ƒ nÈt huMidaF<br />
dyr nhIN lwgxI. atwl rfj vflf Auh iewk<br />
prmfqmf hI hY. ijhVf mnuwK gurU dy<br />
snmuK ho ky ieh gwl smJ lYNdf hY, Auh<br />
vI azol ho jFdf hY. Bgq kbIr jI kihMdy<br />
hn ik sMsfr ivc koeI hor prmfqmf dy<br />
brfbr df rfjf nhIN hY. ieh duinafvI<br />
rfjy sB cfr idnF dy rfjy huMdy hn aqy<br />
afpxI qfkq dy, rfj-pRqfp dy JUTy idKfvy<br />
krdy hn. ijhVf mnuwK Aus akfl purK<br />
df dfs ho ky rihMdf hY Auh iksy qoN<br />
GbrfAuNdf nhIN. Aus df pRqfp sfrI dunIaf<br />
qy Cfieaf rihMdf hY. prmfqmf dy syvk<br />
qy hwQ cuwkxf qF ikqy irhf, Aus dy<br />
sfhmxy koeI Aucf boldf vI nhIN,<br />
koAU hir smfin nhI rfjf«<br />
ey BUpiq sB idvs cfir ky<br />
JUTy krq idvfjf«1«rhfAu«<br />
(pMnf 856)<br />
iswK Drm drÈn ivc sMgqI pRbMD<br />
idwqf hY ijs df amlI rUp Éflsy dI<br />
isrjxf hY.<br />
(cldf)<br />
isafixaF df ikhf<br />
(1) Auh aOrq mr jfey ijhVI ijAuNdy<br />
kMq qoN Xfr hMZfvy.<br />
(2) mOq dy Gft Auqfry jLflmF golIaF<br />
mfr pRfxI, KusLIaF KyVy hfsy Auz gey<br />
duwKF BrI khfxI.<br />
(3) akflI afkI ho gey rolI pMQ dI<br />
sLfn, bfgI ho gey Drm qoN Cwizaf dIn<br />
iemfn.<br />
(4) vy af jldI bhuVIN vIiraf muV<br />
af twp lkIr, vy af rwKIN pwq pMjfb dI<br />
PV hwQIN sLmsLIr.<br />
(5) corI krdy mnuwK nMU qwk ky jo<br />
lok cuwp kr ky lMG aFvdy <strong>ny</strong>, sUJvfn<br />
mnuwKF dI njLr ivc Auh cor nfl hI<br />
rly smJy jFvdy <strong>ny</strong>.<br />
(6) sfDU mrjy Auh jo jqI nf hovy<br />
lMgoty df.<br />
(7) afjLfdI dI guVHqI Kflsy dy ivDfn<br />
ivc hY.<br />
(8) siBafcfr dI iksy vI gwl aMdr<br />
Drm krm qy rIqI irvfjL afAuNdy, Kfx<br />
pIx pihrfvf qy klf ikRqF BfeIcfrf<br />
sMgIq qy sfj afAuNdy.<br />
(9) pY geI awj pMjfb dI juafnI<br />
ikhVy rfh, izwgI aYsI Kwz ivc, lwBy<br />
nf ijs dI Qfh.<br />
(10) axK, gYrq aqy ajLfdI nfl<br />
jIxf Kflsy df Drm hY.<br />
(11) ijs jIvn ivc svYmfx nhIN,<br />
iewjLq afbrU nhIN, ajLfdI nhIN, Aus<br />
jIvn nMU iswK iDrkfrdf hY.<br />
(12) swjx mr jfey Auh jo ibpqf<br />
ivc nf kMm afvy.<br />
(13) kOmI gux hI kOmF dI ajLfdI dy<br />
jfmn hMudy hn.<br />
(14) myry lhU dI mihk ‘coN AuTxgy lfvy,<br />
myry hMJU golI bxngy kr dyxgy Dfvy.<br />
(15) Kflsf crKVIaF ‘qy cVH skdf<br />
hY, bMd bMd ktvf skdf hY, Kopr<br />
Auqrvf skdf hY, swpF ivc rfqF kt<br />
skdf hY, jMbUrF nfl mfs nucvf skdf<br />
hY, isMGxIaF mfsUm bwicaF dy tukiVaF<br />
dy hfr glF ivc puaf skdIaF hn,<br />
kYdxF bx ky KMnI KMnI Kf ky svf svf<br />
mx dy pIsxy pIs skdIaF hn, gurU ky<br />
Kflsy nMU sLhfdqF dyxIaF mnjLUr hn<br />
pr gulfm hoxf mnjLUr nhIN.<br />
(16) pwgF vfilaF muhry nf koeI<br />
aiVaf BfvyN cuwk ky sfrf <strong>ieiqhfs</strong> dyKo,<br />
iswK dI pwg nMU hwQ jd iksy pfieaf<br />
hoieaf Ausy df siqafnfs dyKo.<br />
(17) sfl bIq gey sdI bdl geI<br />
bdlI nf qkdIr, gory dI QF BUry af ky<br />
iKwc leI qyrI jLMjIr.<br />
(18) afjLfd jIvn ivcoN hI nvIN sUJbUJ,<br />
nvIN soc aqy nvIaF tIsIaF Cuhx<br />
dI dlyrI pYdf hMudI hY.<br />
(19) pMjfb dy iksfn jd afpxy pfxI<br />
qy ibjlI dy afp mflk hoxgy qF ienHF<br />
imhnqI ikrqIaF <strong>ny</strong> krfmfqF kr<br />
ivKfAuxIaF hn.<br />
(20) JwKV Juwly ibjlI kVky kflIaF<br />
bolIaF rfqF, sUrj zuwbf cMd nf ciVHaf<br />
nf qfry ivc akfsLF.<br />
(21) kudrq <strong>ny</strong> pMjfb nMU kolf gYs<br />
qyl dyx dI QF, ies DrqI qy pMj<br />
dirafvF df pMjf lfieaf.<br />
(22) mF awj kfql bx geI afpxI<br />
DI dI afp, afpxI jLfq qy afp hI Gor<br />
kryN qUM pfp.<br />
(23) dunIaF df ikhVf ikwqf hY jF<br />
ikhVf Kyqr hY ijs ivc iswKF afpxf<br />
isr Aucf nhIN kr ivKfieaf?<br />
(24) vy AuT juJfrU vIiraf af qwk<br />
afpxf pMjfb, vy ieQy QF QF Auqy vih<br />
geI lhU dI bx cnfb.<br />
(25) KusLhfl mulkF dy nOkr vI<br />
KusLhfl smJy jFdy hn.<br />
pysLkfr-prmjIq isMG dfKf<br />
ISBN # 978-0-9781624-9-8