bfdlF ny ieiqhfs isrijaf - Punjab Times
bfdlF ny ieiqhfs isrijaf - Punjab Times
bfdlF ny ieiqhfs isrijaf - Punjab Times
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> Vol 13, Issue 10, March 10, 2012 pMjfb tfeImjL sfl 13, aMk 10, 10 mfrc 2012 (24)<br />
lVI joVn leI ipClf aMk vyKo<br />
jgdy-buJdy dIvy<br />
ilÉq aqy ilÉq nfl juVI soc <strong>ny</strong><br />
mYnUM qy sfry pirvfr nUM smyN smyN sMkt<br />
ivc vI pfieaf pr iesdy nfl hI ilÉq<br />
dy nfl juiVaf iewk gOrv vI sdf myry<br />
aMg-sMg irhf. afpxy pfTkF ivc<br />
mhwqvpUrn hox aqy sQfpqI dIaF awKF<br />
ivc rVkx vflIaF ilÉqF rcx df sUÉm<br />
ijhf mfx-mwqf aihsfs vI mYnUM srÈfr<br />
krI rwKdf. pr ies mfx nfl Bry gubfry<br />
dI ÌUk vfr vfr inklx nfl myry pYr<br />
DrqI Auqy af gey aqy lyKk vjoN<br />
mhwqvpUrn hox df Brm jFdf irhf.<br />
pRfiemrI skUl ivc kuwJ icr nOkrI<br />
kr ky mYN bI aYz kIqI aqy hfeI skUl<br />
ivc af igaf. aYm ey pihly drjy ivc<br />
aqy izsitMkÈn nfl aYm iÌl krn qoN<br />
ipwCoN mYnUM lwgx lwgf ik ÈurU qoN aMq qwk<br />
bhuq cMgf akfdimk irkfrz hox kr ky<br />
iksy kflj jF XUnIvristI ivc nOkrI<br />
pRfpq kr skx df Xog pfqr hF. dUjf<br />
myrf ‘nfmvr’ lyKk hoxf so<strong>ny</strong> qy suhfgf<br />
bx ky cmkygf! agly mYnUM ÉuÈI ÉuÈI<br />
nOkrI dyx leI ‘Auqfvly’ hoxgy. coxkmytIaF<br />
ivc bYTx vfly XUnIvristIaF<br />
dy ivdvfn myrIaF ilÉqF dy hvfly nfl<br />
mYnUM jfnx lwg pey sn. iksy nf iksy<br />
sfihqk iekwqrqf ivc AunHF vwloN myrIaF<br />
ilKqF dI pRsLMsf suxn df mOkf vI aksr<br />
imldf rihMdf sI.<br />
‘XQfrQvfdI’ lyKk hox df dfavf<br />
krn vflf mYN akfdimk hlikaF ivcly<br />
XQfrQ qoN iblkul anjfx sF. Ausy<br />
axjfxpuxy ivc gurU nfnk dyv<br />
XUnIvristI ivc lYkcrfr dI asfmI leI<br />
ibnY-pwqr Byj idwqf aqy ibnF iksy nUM<br />
‘imilaF-imlfieaF’ iswDf ieMtrivAUU `qy<br />
jf vwjf. myry srtIiÌkytF aqy ‘myrI lyKxI<br />
df gOrv’ myry nfl sI. cox-kmytI dy<br />
ivdvfnF ivcoN sfry ichry myrIaF ilÉqF<br />
dy jfxU nËr af rhy sn. ienHF ivc hI<br />
idwlI df Auh pRiswD ivdvfn vI bYTf sI<br />
ijsdf ‘aÈvmyD Xwg vflf GoVf’ AunHIN<br />
idnIN idwlI qoN lY ky pMjfb dy akfdimk<br />
adfiraF ivc ijwq dy zMikaF nfl ihxkdf<br />
ÌuMkfrdf iÌrdf sI. kuwJ sfl hoey Aus <strong>ny</strong><br />
agFhvDU ivcfrDfrf aqy juJfrvfdI<br />
kivqf df mËfk Auzfieaf sI. ‘ieh kyhI<br />
ÈfierI hY!’ afKidaF ‘lfl JMzy’ nUM ‘lfl<br />
tfkI’ kih ky Cuitafieaf sI. Aus dy<br />
juafb ivc mYN iewk nËm ilKI sI jo nvqyj<br />
isMG <strong>ny</strong> pRIqlVI ivc CfpI.<br />
awj asIN afhmo-sfhmxy sF. pihlF<br />
dUjy ivdvfnF <strong>ny</strong> iewk-iewk do-do svfl<br />
puwCy. mYN qswlI nfl juafb idwqy. iÌr Aus<br />
<strong>ny</strong> vfgzor afpxy hwQ ivc lY leI qy ivMgytyZy<br />
svflF dI buCfV ÈurU kr idwqI. mYN<br />
nhIN kihMdf ik aijhf kr ky Auh myry<br />
vwloN idwqy Aus dI kivqf dy qyË-iqwKy<br />
juafb df bdlf lY irhf sI. Auh qF<br />
XUnIvristI dy ‘mfp-dMzF’ anusfr myrI<br />
‘ivdvqf’ dI toh lf irhf sI! aYvyN koeI<br />
aXog AumIdvfr nf asfmI leI cuixaf<br />
jfvy! afÉr ividafrQIaF dy BivwK df<br />
svfl sI! Auh mYnUM aihsfs krvfAux<br />
`qy quilaf hoieaf sI ik ieMtrivAUU ivc<br />
idwqy jFdy jvfb ‘kivqf dy kivqf dy rUp<br />
ivc idwqy jFdy jvfbF’ qoN vwKry huMdy hn!<br />
mYnUM Boly pMCI nUM AudoN ajy ieh vI pqf<br />
nhIN sI ik AumIdvfr qF ieMtrivAUU krn<br />
qoN pihlF hI rwKy huMdy hn. ieMtrivAUU qF<br />
bfkI AumIdvfrF nUM BjfAux, trkfAux aqy<br />
AunHF nUM ‘aXog’ TihrfAux leI hI kIqI<br />
jFdI hY!<br />
keI sflF bfad Auprokq ivdvfn<br />
nfl jlMDr ivc iewk rUbrU pRogrfm ivc<br />
jdoN mYN Aus nUM svflF df Gyrf pfieaf qF<br />
Aus nUM Pisaf vyK ky Aus dy pRsMLsk<br />
pRbMDk kuwJ pryÈfn hox lwgy. Auh socdy<br />
sn ik ies ivdvfn dI ivdvqf dI qF<br />
DUV ivcly kx<br />
pMjfbI dy AuWc-dmflVy khfxIkfr virafm isMG sMDU dy jIvn aqy sfihq Kyqr pfeIaF<br />
pYVF bfry ipCly aMkF ivc qusIN cMgf-coKf pVH cuwky ho. ‘jgdy-buJdy dIvy’ nF dy ies<br />
aiDafie ivc AunHF <strong>ny</strong> sfihq dy ipV ivc Aus dy pIzy dKl dI kQf ibafn kIqI hY. ieh<br />
Aus dOr df ibafn hY jdoN ienklfb leI GroN inkly nOjvfn sfihqkfr, sfihq dy ipV ivc<br />
vwzy-vwzy lyKkF nMU vMgfr rhy sn aqy ienHF cotI dy sfihqkfrF dy mfno, iek vfr qF pYr AuWKV<br />
gey sn. ienHF AuWKV rhy pYrF df iËkr ies aiDafie ivc virafm sMDU <strong>ny</strong> bhuq KUbsUrq<br />
ZMg nfl kIqf hY. virafm df nOkrI lYx dy aml ivc ienHF DunMqr lyKkF nfl ipaf pycf<br />
vI ies aiDafie df ihwsf bixaf hY. ies dy nfl hI pMjfb dy ipMzy AuWqy dihÈq dy pY rhy<br />
pRCfvyN vI crcf ivc afey hn. asl ivc, virafm sMDU jdoN hr Gtnf, hr vyrvy aqy hr<br />
gwl nMU afpxy afly-duafly nfl joV ky pyÈ krdf hY qF ieh ‘hwz-bIqI’ hI jfpx lgdI<br />
hY. nfly Auhdf khfxI suxfAux df ZMg-qrIkf hY hI ies qrHF df, ik pfTk aMq qwk rcnf<br />
nfl juiVaf, socF dIaF pgzMzIaf gfhuMdf clf jFdf hY. aijhf rMg bhuq Gwt ilKqF nMU<br />
ciVHaf imldf hY pr virafm ies islisly ivc kmfl hI krdf jFdf hY.- sMpfdk<br />
isrÌ iewËq hI kIqI jf skdI hY, tyZy<br />
svfl puwCxy qF iksy qrHF vI vfjb nhIN.<br />
ies ivc koeI Èwk nhIN ik Auh ivdvfn<br />
bhuq hI mMinaF-dMinaF aflock, kvI qy<br />
jfdU pRBfv vflf bulfrf sI. Aus dI<br />
ivdvqf df mYN vI Dur aMdroN kdrdfn hI<br />
sF pr ipClI ‘KuMdk’ kr ky myrf jI krdf<br />
sI ik pRbMDkF dI nrfËgI muwl lY ky vI<br />
Aus nUM iewk hor tyZf svfl puwC hI lvF.<br />
“zfktr sfihb! myrf iewk afÉrI<br />
svfl hY, jdoN BfrqI POjF pUrbI pfiksqfn<br />
`qy hmlf krn jf rhIaF sn qF qusIN<br />
AunHF dy hwk ivc pRsLMsf-gIq gfAuNdy hoey<br />
‘pdmf’ ndI nUM afK rhy sI ik ‘Auh rqf<br />
ku nIvIN ho jfvy’ qfik ieh hmlfvr POjF<br />
afrfm nfl lMG skx! pr jdoN Auho POjF<br />
drbfr sfihb aMimRqsr `qy hmlf<br />
krdIaF hn qF qusIN puwCdy ho, “POjF kOx<br />
dys qoN afeIaF!” dys vI Eho hY qy POjF<br />
vI Auho. iewk QF `qy POjF df jfxf quhfnUM<br />
bVf cMgf lwgdf hY qy dUjI QF `qy afAuxf<br />
bhuq duwK idMdf hY! ies bdly hoey nËrIey<br />
bfry quhfzI kI rfie hY?”<br />
Aus nUM inr-Auqr vyK ky qy bVy icr<br />
qoN myry svfl sux sux ky BrI pIqI bYTI<br />
Aus dI pqnI AuT ky Klo geI qy kihx<br />
lwgI, “AunHF nUM awgy hI hfrt dI prOblm<br />
hY. jy AunHF nUM kuwJ ho igaf qF!”<br />
asIN Aus ivdvfn dI cMgI ishq qy<br />
lMmI Aumr dy cfhvfn sF. Aus dI pqnI<br />
dI iewCf df siqkfr kridaF hws ky cuwp<br />
kr jfxf hI ibhqr smiJaf. pr pqf<br />
lwg igaf sI ik iksy vI ieMtrivAUU ivc<br />
agly nUM aXog TihrfAuxf ikMnF sOKf hY!<br />
XUnIvristI vfly Ausy ieMtrivAUU<br />
ivc jdoN iksy hor ivdvfn <strong>ny</strong> myrf Kojkfrj<br />
puwiCaf qF mYN ‘kulvMq isMG ivrk’<br />
dI khfxI-klf bfry ilKI afpxI pusqk<br />
zf[ hirBjn isMG: iswDf pycf<br />
sfhmxy kIqI. Aus <strong>ny</strong> ies qoN ielfvf myry<br />
kIqy ‘Koj-kfrj’ bfry jfnxf cfihaf qF<br />
mYN afpxIaF isrjxfqmk pusqkF awgy<br />
kr idwqIaF qF ik Auh hux hI cyqy kr<br />
lYx ik mYN iewk jfixaf-pCfixaf lyKk<br />
vI hF. Aus ivdvfn <strong>ny</strong> myrIaF pusqkF nUM<br />
hwQ nfl ipwCy kridaF ihkfrq nfl<br />
afiKaf, “sfzy leI ienHF ilÉqF df koeI<br />
arQ nhIN. koeI ‘Koj-kfrj’ hY qF<br />
dwso[[[.”<br />
myry lyKk hox dy mfx dI sfrI ÌUk<br />
inkl geI.<br />
jdoN 1988 ivc ajIq kOr <strong>ny</strong> Bfrqpfiksqfn<br />
dy lyKkF df sFJf khfxIdrbfr<br />
idwlI ivc krvfieaf qF mYN ies<br />
ivc afpxI khfxI ‘cOQI-kUt’ pVHI. Aus<br />
khfxI nUM sroiqaF <strong>ny</strong> byhwd slfihaf.<br />
cfh dI bryk smyN qF mYnUM hwQ imlfAux<br />
aqy vDfeIaF dyx vfilaF <strong>ny</strong> iewk qrHF<br />
nfl Gyr hI ilaf. ipRMsIpl sujfn isMG<br />
<strong>ny</strong> myrI ipwT ‘qy QfpI dy ky mYnUM gl nfl<br />
lf ilaf. AudoN gurU nfnk dyv XUnIvristI<br />
nfl sbMDq qy myrIaF isrjxfqmk<br />
ilKqF nUM hwQ nfl Dwk ky ipwCy krn vflf<br />
aqy kyvl qy kyvl myry ‘Koj-kfrj’ Auqy<br />
Ëor dyx vflf Auprokq ivdvfn vI kol<br />
hI Kloqf sI. Auh pUry mfx ivc Br ky<br />
kihx lwgf, “virafm isMG sMDU qF pMjfbI<br />
khfxI dI Èfn hY. asIN qF awT-nON sfl<br />
pihlF ies dI pRiqBf nUM pCfx ky iehnUM<br />
afpxI XUnIvristI vwloN BfeI vIr isMG<br />
purskfr dy ky snmfinq kIqf sI[[[iewQy<br />
qF qusIN iehnUM awj vDfeIaF idMdy jy, asIN<br />
qF AudoN[[[.”<br />
pr Aus dy AudoN afKy bol qF mYnUM<br />
sdf cyqy rihxy sn, “sfzy leI ienHF<br />
ilÉqF df koeI arQ nhIN!”<br />
XUnIvristI dI ies ieMtrivAUU qoN<br />
ipwCoN idwlI rihMdy myry iewk kvI imwqr dI<br />
icwTI imlI. Aus <strong>ny</strong> dwisaf ik Auh ipCly<br />
idnIN ‘bfibaF’ (idwlI vfly ivdvfn) nUM<br />
imilaf qF AunHF qoN pqf lwgf ik qUM<br />
XUnIvristI ieMtrivAUU `qy igaf sI.<br />
bfibaF df bcn sI ik bMdy qF pihlF hI<br />
rwKy hoey sn. virafm nUM dwso ik<br />
ieMtrivAUU qy afAuxf hovy qF iksy<br />
‘XojnfbMdI’ nfl afieaf jFdf hY!<br />
mYnUM Aus ivdvfn dI kvI imwqr nfl<br />
kIqI gwl aqy idwqI slfh cMgI lwgI.<br />
Èfied Auhdy acyq ivc myry nfl hoeI<br />
‘vDIkI’ df koeI bymlUmf ijhf pÈcfqfp<br />
hI hovy! mYN ieh Brm pflI rwKxf cfhuMdf<br />
sF. iesy kr ky Èfied Aus <strong>ny</strong> mYnUM<br />
ieMtrivAUU qoN pihlF kIqI jfx vflI<br />
‘XojnfbMdI’ bfry sucyq kIqf sI. pr<br />
‘XojnfbMdI’ kr skxf myry suBf ivc hI<br />
nhIN sI. mYnUM nOkrI lYx leI cox-kmytI<br />
dy mYNbrF nUM pihlF imlxf jF isÌfirÈ<br />
krvfAuxf afpxy svY-mfx nUM Tys<br />
phuMcfAux vFg lwgdf sI. mYN Èfied Ëmf<strong>ny</strong><br />
dy anukUl nhIN sI. ibnF ‘XojnfbMdI’ qoN<br />
aYvyN hI ieMtrivAUU ivc mUMh cuwk ky qury<br />
jfx df kI mqlb! pr mYN afpxI afeI<br />
qoN bfË nf afieaf.<br />
ienHIN idnI hI pMjfb ivc akflI<br />
srkfr vwloN afdrÈ skUl KolHx dI<br />
skIm aDIn lYkcrfrF dIaF asfmIaF<br />
inklIaF. kflj lYkcrfr nfloN vI vwD<br />
gryz. srkfr ienHF skUlF bfry bVI gMBIr<br />
sI. iewk do ieMtrivAUU ivc qF kihMdy sn<br />
muwK–mMqrI pRkfÈ isMG bfdl afp vI<br />
bYTf sI. iswiKaf skwqr qF cox-kmytI<br />
ivc bYTdf hI sI.<br />
ieMtrivAUU cMzIgVH hoeI. mYN Pyr ibnF<br />
iksy ‘XojnfbMdI’ dy nMgy DV hfËr sF.<br />
afvfË peI qF mYN aMdr jf ky kursI `qy<br />
“zfktr sfihb! myrf iewk afÉrI svfl hY:<br />
jdoN BfrqI POjF pUrbI pfiksqfn `qy hmlf krn<br />
jf rhIaF sn qF qusIN AuhnF dy hwk ivwc prsMsfgIq<br />
gfAuNdy hoey ‘pdmf’ ndI nUM afK rhy sI ik<br />
‘Auh rqf ku nIvIN ho jfvy’ qFik ieh hmlfvr<br />
POjF afrfm nfl lMG skx! pr jdoN Auho POjF<br />
drbfr sfihb aMimRqsr `qy hmlf krdIaF hn<br />
qF qusIN puwCdy ho, “POjF kOx dys qoN afeIaF!”<br />
dys vI Eho hY qy POjF vI Auho. iewk QF `qy POjF df<br />
jfxf quhfnUM bVf cMgf lwgdf hY qy dUjI QF `qy<br />
afAuxf bhuq duwK idMdf hY! ies bdly hoey nËrIey<br />
bfry quhfzI kI rfie hY?”<br />
sPLr<br />
iËMdgI<br />
df<br />
virafm isMG sMDU<br />
bYT ky Kwby pfisEN cox-kmytI dy mYNbrF<br />
vwl nËr Gumf ky sB nUM vfrI vfrI vyK<br />
hI irhf sF ik myry swjy pfisEN bVI apxwq<br />
BrI afvfË afeI, “hYlo, virafm qUM eyN?”<br />
myry sfhmxy zf: aqr isMG bYTf<br />
sI. Auhdy bolF ivc apxwq aqy ÉuÈI dy<br />
Bfv prqwK sn.<br />
mYN muskrf ky ‘siq sRI akfl’ afKI.<br />
iswiKaf skwqr mnmohn isMG sI.<br />
pMjfbI ivc kivqfvF aqy kuwJ khfxIaF<br />
ilKx vflf. nfgmxI ivc Cpdf rihMdf<br />
sI. Aus <strong>ny</strong> QoVHf puwCdIaF nËrF nfl aqr<br />
isMG vwl vyiKaf. Èfied Auh jfxnf<br />
cfhuMdf sI ik aqr isMG <strong>ny</strong> mYnUM ikAuN<br />
eynI apqxwq nfl bulfieaf hY. Auhdf<br />
Bfv smJidaF aqr isMG <strong>ny</strong> ikhf,<br />
“afpxf virafm hY[[[qusIN nhIN jfxdy<br />
virafm nUM? quhfzy mihkmy df dUsrf<br />
guridafl isMG[[[.”<br />
aqr isMG dy bolF ivcoN myry leI<br />
moh aqy mfx zuwlHdf vyK ky mnmohx isMG<br />
nUM ieh dwsx dI loV nhIN sI rih geI ik<br />
Auh mYnUM jfxdf hY jF nhIN!<br />
iÌr ieMtrivAUU ÈurU hoeI. aqr isMG<br />
<strong>ny</strong> inwky inwky svfl puwCxy ÈurU kr idwqy.<br />
kulvMq isMG ivrk qoN myry nfl gwl ÈurU<br />
kIqI aqy hOlI hOlI myrI khfxI qwk puwj<br />
igaf. mYnUM pqf hI nf lwgf ik mYN<br />
ieMtrivAUU dy irhF. mYN qF afpxy iksy<br />
ihqYÈI nfl, afpxy s<strong>ny</strong>hI nfl aMqrMg<br />
gwl-bfq ivc ruwiJaf hoieaf sF.<br />
ieMtrivAUU ies qrHF dI vI ho skdI hY!<br />
mYN AuiTaf qF aqr isMG kihx lwgf,<br />
“virafm jfxf nhIN, kuwJ dyr ruk ky<br />
ÌYslf sux ky hI jfvIN[[.”<br />
mYN cux ilaf igaf sF. aqr isMG<br />
<strong>ny</strong> myry aMdrly izwgy hoey lyKk dy pYrF<br />
hyTF qlIaF dy ky iÌr Aucf cuwk idwqf sI.<br />
lwgf ‘myrIaF ilÉqF dy vI koeI arQ hn!’<br />
aYvyN JwK nhIN sF mfrdf ipaf.<br />
aqr isMG <strong>ny</strong> myrI pihlI kuVwqx Do<br />
idwqI sI. Aus dI kdr-sLnfÈI df Èihd<br />
myrI rUh ivc Gul igaf sI. Ausy mfx dy<br />
isr ‘qy mYN iewk vfr Pyr afpxf iemiqhfn<br />
lYx df inrxf kr ilaf.<br />
srkfrI kfljF ivc lYkcrfr dI<br />
asfmI vfsqy ‘pbilk srivÈ kmiÈn’<br />
dI ieMtrivAUU dyx pitafly jf vwijaf.<br />
aqr isMG <strong>ny</strong> mYnUM aihsfs krvf idwqf<br />
sI ik isrjxfqmk sfihq dy kdrdfn<br />
Éqm nhIN ho gey. aYqkIN pRo pRIqm isMG<br />
ivÈf mfihr sn. pRo sfihb df ruÉ idwlI<br />
vfly pRoÌYsr vFg hmlfvr nhIN sI. AunHF<br />
svfl bVy TrHMmy nfl puwCy. mYN TrHMmy nfl<br />
jvfb idwqy. ieMtrivAUU dy ky afieaf qF<br />
pUrI afs sI ik islYkt ho hI jfvFgf.<br />
ieh vI aÌsos nhIN sI ik koeI<br />
‘XojnfbMdI’ ikAuN nhIN sI kIqI! suixaF<br />
sI ik pRoÌYsr sfihb iksy dI isÌfrÈ<br />
nhIN mMndy/krdy. ieh qF mgroN pqf lwgf<br />
ik Auh vI isrjxfqk lyKkF dy kdrdfn<br />
sn qy iksy lyKk dI shfieqf krn leI<br />
kdI kdI asUlF dI kws iZwlI vI kr lYNdy<br />
sn. BUÈn <strong>ny</strong> Ausy ieMtrivAUU ivc pRoÌYsr<br />
sfihb vwloN kIqI Aus dI mdd df Kulfsf<br />
ilK ky kIqf hoieaf hY. pr nqIjf afieaf<br />
qF ilst ivc myrf nfm nhIN sI. Èfied<br />
myrI ieMtrivAUU hI cMgI nf hoeI hovy! ieh<br />
vI ho skdf hY ik mYN ‘Es pwDr’ df lyKk<br />
hI nf hovF! ieh qF Èfied ipwCoN jf ky hI<br />
cMgIaF khfxIaF ilKIaF hoxIaF <strong>ny</strong> ijnHF<br />
nUM pVH ky mYnUM sfihq akfdmI df ienfm<br />
imlx `qy pRoÌYsr sfihb <strong>ny</strong> iliKaf sI,