kATAR-KSIAZKA-POLSKI.. - Ambasada Państwa Kataru

Katarzyna Brataniec
W stronę nowoczesności – problemy edukacji w Katarze
Kolejne raporty Arab Human Development z lat 2002 i 2003 podkreślały znaczenie
edukacji dla rozwoju świata arabskiego. W porównaniu z Zachodem, a także innymi krajami
rozwijającymi się, kraje arabskie wypadają niezwykle słabo. Według raportu z 2002 r.
analfabeci stanowią około 40% dorosłych mieszkaoców świata arabskiego, z czego dwie
trzecie to kobiety. Jednym z podstawowych problemów pozostaje jakośd edukacji i brak
zintegrowanej wizji systemu oświaty w poszczególnych krajach. Świat arabski dzieli z
wieloma innymi paostwami pozaeuropejskimi trudności wynikające z ostrego rozwarstwienia
społecznego, braku powiązao między zdobytym wykształceniem i kwalifikacjami a realiami
rynku, emigracji najlepiej wykształconych obywateli.
Pomimo znaczących postępów osiągniętych przez paostwa arabskie w dziedzinie
edukacji: zmniejszenia różnic w dostępie do szkół między chłopcami a dziewczynkami,
ograniczenia analfabetyzmu, zwiększenia liczby szkół podstawowych i średnich, nadal nie
mogą one konkurowad z krajami zachodnimi, ponieważ zdobyte wykształcenie nie przekłada
się na możliwości znalezienia odpowiedniej pracy 359 . Składa się na to niska jakośd nauczania
w arabskich szkołach, która nie spełnia standardów międzynarodowych (co widad np. w
niskim wynikach arabskich uczniów w międzynarodowych testach porównawczych typu
PIRLS), czasami jest niższa niż w innych krajach rozwijających się. Głównym problemem
arabskiego szkolnictwa wyższego jest brak związku między zdobytymi w szkole kwalifikacjami
a wymogami rynku pracy. System szkolnictwa nastawiony jest przede wszystkim na
zapewnienie kadry sektorowi publicznemu, nie uwzględnia potrzeb sektora prywatnego,
który stawia na wyższe umiejętności, zwłaszcza praktyczne, ze strony absolwentów. Niska
jakośd nauczania na wszystkich szczeblach wynika ze stosowania przestarzałych programów i
metod nauczania, kształcenia teoretycznego, braku odpowiednich podręczników,
utrudnionego dostępu do praktyk zawodowych.
Wysokie bezrobocie wśród studentów wiąże się z przewagą kierunków
humanistycznych: studiów społecznych, ekonomicznych i prawniczych oraz ograniczoną
popularnością nauk ścisłych, inżynierii, medycyny, rolnictwa i studiów technicznych. Istotne
przy wyborze studiów są uwarunkowania kulturowe takie jak niski prestiż zawodów
kojarzonych z pracą fizyczną, łączenie wykształcenia z awansem społecznym a nie
podniesieniem kwalifikacji. Większośd szkół prywatnych w krajach arabskich zapewnia
wykształcenie wyższej jakości i naukę języków obcych, które daje możliwośd znalezienia
dobrze płatnej pracy w sektorze prywatnym. Niska jakośd paostwowej edukacji przyczynia do
utrzymania wysokiej stopy bezrobocia w świecie arabskim, które dotyka przede wszystkim
359 K. Górak-Sosnowska, Edukacja w świecie arabskim – względnośd sukcesu, [w:] Świat arabski w procesie
przemian. Zmiany społeczne i kulturowe oraz reformy polityczne, A. Kapiszewski (red.), Księgarnia Akademicka
Kraków, 2008, s. 29.
Strona 114 z 201