kATAR-KSIAZKA-POLSKI.. - Ambasada Państwa Kataru

Leo D. Lefebure
Stosunki międzyreligijne w Katarze
W ostatnich latach stosunki między religijnymi wspólnotami w Katarze zmieniły się
dramatycznie przynosząc komplikacje i konflikty, a także destabilizując sytuację w kraju
*niezupełnie gotowym na akceptację wyznao innych niż islam, przyp. tłum.+. Paostwo Katar
próbuje stad się znaczącym miejscem międzynarodowych spotkao i dyskusji pomiędzy
trzema monoteistycznymi religiami; miejscem, gdzie różnorodne tradycje religijne byłyby
chętnie widziane *raczej niż ignorowane czy nawet zwalczane, przyp. tłum.+. Na stronie
internetowej Szóstej Konferencji Dialogu Międzyreligijnego w Doha, która odbyła się w maju
2008 r., znajdujemy brawurowe oświadczenie, że „w ciągu ostatnich pięciu lat, Katar stał się
centrum międzywyznaniowego dialogu religijnych grup na świecie” 402 . Te wysiłki
podejmowane przez Katar zaznaczają zdecydowane odejście od polityki, jaką prowadził
poprzedni emir kraju. Stają one jednocześnie przed poważnymi wyzwaniami pochodzącymi z
głęboko zakorzenionych postaw muzułmaoskich tradycji wahhabickich, a także, w szerszym
kontekście, z długiej historii religijnej nietolerancji i konfliktu, tak tragicznie rozciągających
się na teraźniejszośd Kataru i innych krajów 403 .
Katar jest paostwem oficjalnie muzułmaoskim, od XIX w. pod panowaniem rodziny Al
Sani, rządzonym zgodnie z szari’atem (prawem muzułmaoskim), w tradycji sunnickiej,
według interpretacji szkoły hanbalickiej 404 . Ogromna większośd obywateli Kataru to sunnici z
surowej tradycji wahhabickiej, zapoczątkowanej przez Muhammada Ibn Abd al-Wahhaba
(1703-1792), który przywrócił pierwotne znaczenie szkole hanbalickiej 405 . Warto tu
odnotowad, że przymiotnik „wahhabicki” nie jest terminem, jakim określają się sami
zwolennicy tej tradycji. W istocie, stosowanie tego terminu stanowi poważne naruszenie
jednej z ich centralnych zasad – mianowicie, aby nie honorowad istot ludzkich kosztem Boga.
Uważają się oni za autentycznych monoteistów i określają się mianem al-muwahhidun lub
ahl at-tawhid, co oznacza „świadków potwierdzających boską jednośd” 406 .
Nauki Ibn Abd al-Wahhaba jednoznacznie ukształtowały postawy i politykę
Katarczyków wobec innych odłamów religijnych w islamie oraz wobec wyznawców innych
402
http://www/qatar-conferences.org/dialogue2008/english/generalinfo.php; 21.09.2008. Roszczenie to może
wydad się zaskakujące w oczach osób związanych z międzynarodowym ruchem międzyreligijnym, jak Council
for a Parliament of the World’s Religions oraz United Religions Initiative. Konferencje w Doha ograniczają się do
religii monoteistycznych (abrahamowych).
403
Dla przybliżenia tła sytuacji w Katarze, zob. Islam, Judaism, and the Political Role of Religions in the Middle
East, J. Bunzi (red.), University of Florida Press, Gainesville 2004.
404
Na temat powstania paostwa Katar, zob. F. F. Anscombe, The Ottoman Gulf: The Creation of Kuwait, Saudi
Arabia, and Qatar, Columbia University Press, New York 1997; R. Said Zahlan, The Making of the Modern Gulf
States: Kuwait, Bahrain, Qatar, the United Arab Emirates and Oman, wyd. popr., Ithaca Press, Reading 1998, s.
99-105.
405
M. H. Kamali, Law and Society: the Interplay of Revelation and Reason in the Shariah, [w:] The Oxford History
of Islam, J. L. Esposito (red.), Oxford University Press, Oxford/New York, 1999, s. 114.
406
H. Algar, Wahhabism: A Critical Essay, Islamic Publications International, Oneonta 2002, s. 1.
Strona 132 z 201