kATAR-KSIAZKA-POLSKI.. - Ambasada Państwa Kataru

W 1992 r. Stany Zjednoczone podpisały z Katarem kilkukrotnie odnawianą umowę o
współpracy w zakresie obronności (Defense Cooperation Agreement) 282 . Było to zgodne z
przedstawionymi przez Pentagon na początku lat 90. trzema celami strategicznymi w
regionie, realizowanymi następnie przez ekipę Billa Clintona. Pierwsze zadanie zakładało
poprawę zdolności operacyjnych w regionie, przede wszystkim w zakresie szybkiego
przerzutu i osiągnięcia zdolności bojowej w krótkim czasie (rapid deployment). Dwa
pozostałe zadania wiązały się bezpośrednio z paostwami członkowskimi GCC – wzmocnienie
zdolności obronnych krajów członkowskich oraz wspieranie współpracy pomiędzy nimi 283 .
Gdy w 1995 r. do władzy doszedł szajch Hamad Ibn Chalifa Al Sani, Waszyngton
otrzymał propozycję budowy w emiracie instalacji wojskowych, w tym dostęp do dużej
pofrancuskiej bazy Al-Udajd koło Dohy, zdolnej obecnie pomieścid 10 tys. osób i 120
samolotów. Na początku amerykaoskiej obecności w emiracie, w bazie stacjonowało 30
samolotów wielozadaniowych i cztery latające cysterny ochraniane przez od 50 do 100
amerykaoskich żołnierzy. Począwszy od 2002 r. liczba samolotów zaczęła wzrastad.
Rozbudowana infrastruktura i przyjazny rząd (co najmniej 400 mln USD na modernizację
obiektów ze strony władz Kataru) ułatwił Amerykanom podjęcie decyzji o pozostaniu i
rozbudowie już istniejących instalacji. W 2003 r. oficjalnie ogłoszono przeniesienie centrum
operacyjnego U.S. Air Force dla Bliskiego Wschodu (Central Command’s Combined Air
Operations Center) z bazy lotniczej Sultan w Arabii Saudyjskiej do bazy lotniczej Al-Udajd. Był
to wielki sukces rządu w Katarze, który tym samym istotnie związał się z amerykaoskim
sojusznikiem. Co prawda, obiekty są rozbudowywane przez Amerykanów, jednak jak ujął to
Frank R. Theus z Ambasady Stanów Zjednoczonych w Doha, Waszyngton jest jedynie
„zwykłym najemcą”. Z formalnego punktu widzenia są one własnością Kataru. Podstawowe
instalacje zostały zbudowane przez Katar lub Francję – w pierwszym etapie na bazę Al-Udajd
wydano 1,7 mld USD, a jej rozbudowa zakooczyła się w 2008 r. Modernizacja i najdłuższy pas
startowy w całej Zatoce Perskiej umożliwi obsługę wszystkich typów samolotów – od
wielozadaniowych F-16 Fighting Falcon, aż po bombowce B-2 Spirit. Baza Al-Udajd stanowiła
nieocenione miejsce wsparcia logistycznego zarówno operacji w Afganistanie jak i w Iraku.
Już pierwszego dnia przeprowadzono z niej ponad 700 lotów różnego typu. W szczytowym
okresie wojny w Afganistanie w bazie stacjonowało 4 tys. żołnierzy.
Baza As-Sajlija to jeden z największych magazynów wyposażenia Stanów
Zjednoczonych na świecie, a w czasie irackiej wojny centrum dowodzenia Centralnego
Dowództwa (CENTCOM – Central Command) 284 . Mieści się w niej także Centrum
Wywiadowcze (Joint Intelligence Operations Center), zdolne do nadzorowania operacji w 27
paostwach. Jest to również główne miejsce rekreacyjne dla amerykaoskich żołnierzy (Rest
and Recuperation Center). Wcześniej centrum znajdowało się w Bahrajnie, jednak Pentagon
282
Stany Zjednoczone podpisały podobne umowy także z: Omanem (1990), Arabią Saudyjską (1990), Bahrajnem
(1990), Kuwejtem (1991) i Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi (1994). Zapisy umów zostały utajnione na
wniosek paostw arabskich.
283
M. Kraig, Assessing Alternative Security Frameworks for the Persian Gulf, “Middle East Policy”, Vol. XI, No. 3,
jesieo 2004, s. 148.
284
J. M. Sharp, Qatar: Background and U.S. Relations, CSR Report for Congress, 17.03.2004, s. 1.
Strona 90 z 201