kATAR-KSIAZKA-POLSKI.. - Ambasada Państwa Kataru

Field/South Pars] 196 . Nierówne wykorzystywanie zasobów może byd jednak w dłuższej
perspektywie czasu poważnym wyzwaniem w stosunkach dwustronnych. Katar rozpoczął
eksploatację złóż gazu ziemnego z obszaru morskiej granicy z Iranem a następnie od strony
Półwyspu Katarskiego. Wynikająca z ograniczeo technologicznych i możliwych sankcji
niezdolnośd Iranu do eksploatacji złóż, przekłada się na przekonanie w Teheranie, że Katar
mógłby rozpocząd wykorzystywanie zasobów po iraoskiej stronie. Pomimo tego
potencjalnego zagrożenia, Iran zasygnalizował chęd rozwijania strategicznych stosunków
dwustronnych z Dohą. Scementowanie stosunków z Dohą to skuteczny sposób na wywołanie
podziału wśród krajów GCC, biorąc pod uwagę jego „niezależną” politykę zagraniczną 197 .
Kluczowe wyzwanie dla bezpieczeostwa wynikające ze strony Iranu może znajdowad
się na poziomie wewnątrzpaostwowym. Obecnośd licznej mniejszości perskiej w Katarze
pozwala racjonalnie wywnioskowad podstęp, przynajmniej z punktu widzenia psychologii.
Katar doświadczył dużego napływu perskich imigrantów w okresie międzywojennym.
Przyczyną takie stanu rzeczy były polityczne i ekonomiczne wstrząsy w przededniu upadku
perskiej dynastii Kadżarów. Przybyli wówczas imigranci utworzyli osobną kategorię, odrębną
od Baharina, 198 która od dawna zamieszkiwała Półwysep Katarski 199 . Dla porównania,
Persów uznano za mniejszośd w Katarze około 1908 r. 200 (ok. 425 os., a już w 1939 r. perska
społecznośd stała się największą niearabską grupą (ok. 5 tys. osób) 201 . Co ciekawe, trend ten
był podtrzymywany. Pierwszy spis ludności w Katarze – w kwietniu i maju 1970 r. – wykazał,
że największą nie-katarską grupą byli Persowie, którzy stanowili wtedy 32% nie-Katarczyków.
Łączna ich liczba wyniosła 20 843 os. (ok. 18% całej populacji) 202 . Chociaż w 1986 r. spis
ludności wykazał, że największą nie-katarską grupą stali się obywatele z krajów Azji
Południowej, to wieloletnia obecnośd dużej rzeszy Persów w Katarze, w połączeniu z
iraoskimi roszczeniami co do zwierzchności nad Bahrajnem, wytworzyła w kraju jasne
geopolityczne przekonanie o istnieniu wewnętrznego i zewnętrznego zagrożenia.
Przekonanie to zostało wzmocnione w momencie regionalnego Zeitgeistu podczas rewolucji
muzułmaoskiej w 1979 r.
Katar musiał również stawid czoła geopolitycznemu zagrożeniu ze strony Bahrajnu,
którzy miał faktyczną władzę nad Półwyspem Katarskim aż do 1868 r. W 1867 r. al-Chalifa
bezskutecznie próbował zdusid rebelię wśród mieszkaoców wschodniego Kataru 203 . Nie
godzili się oni na jego zwierzchnictwo, które w latach 60. XIX w. było symboliczne 204 . W
przededniu tych zdarzeo Wielka Brytania wzmocniła swoje relacje z rodem Al Sanich. W 1868
196
Samodzielne zasoby gazu ziemnego oznaczają, że nie towarzyszą im inne surowce, jak ropa naftowa czy
węgiel kamienny.
197
Wywiad z Madżubem Zwajrim, Doha, listopad 2008.
198
Baharina to arabska grupa odłamu szyickiego, wywodząca się z Bahrajnu.
199
John Lorimer szacował, że w 1908 r. ich liczba wynosiła około 500 os.
200
J.G. Lorimer, Gazetter of the Persian Gulf, Oman and Central Arabia, Slough: Archive Editions 2003.
201
R. Said Zahlan, The Creation of Qatar, Routledge 1979.
202
A.L.P. Burdett, Records of Qatar, 1966-1971, 4: 1970-1971, Slough: Archive Editions 2006.
203
Szerzej na temat rebelii w 1867 r. we wschodnim Katarze zob.: J.G. Lorimer, op. cit.
204
Szerzej na temat władzy al-Chalify nad Półwyspem Katarskim w latach 60. XIX w. zob. W.G. Palgrave,
Narrative of a Year’s Journey Through Central and Eastern Arabia (1862-63), Macmillan and Co. 1865.
Strona 57 z 201