You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
130<br />
pc_chip/srpanj.kolovoz_07/open_source<br />
Upravitelji prozorima<br />
Kompozicija prostora<br />
S fantastičnim 3D efektima koji mijenjaju poimanje radnog okruženja i znatno poboljšavaju interakciju<br />
korisnika i aplikacija, kompozicijski menadžeri su nova vruća stvar u svakom operativnom sustavu, pa tako i<br />
u Linuxu<br />
piše > Tomislav Perić<br />
Naziv kompozicijski window manageri koristimo<br />
za programe koji koriste akceleraciju grafičke<br />
kartice da bi iscrtali ili animirali pojedine efekte,<br />
odnosno elemente grafičkog okruženja. Kako<br />
većina ovih efekata koristi 3D proračune, često<br />
se kompozicijski window manageri poistovjećuju<br />
s 3D radnim okruženjem, dok će u stvarnosti situacija<br />
biti drugačija. Većina ovih efekata odnosi<br />
se na transparenciju i sjenčanje prozora, što daje<br />
osjećaj prostornosti.<br />
U našem malom usporednom testu ipak ćemo<br />
se orijentirati na prave 3D window managere,<br />
kao što su Compiz, Beryl i Metisse, koji će osim<br />
ovih osnovnih kompozicijskih efekata omogućiti<br />
različite 3D animirane efekte, a neki čak i 3D<br />
“kocku” (prikaz pojedinih prozora ili površina<br />
desktopa na stranicama 3D kocke).<br />
Upravljanje kompozicijom<br />
Za razliku od Windows Viste, za kompozitne<br />
efekte pod ovdje opisanim managerima nije<br />
potrebno snažno računalo. Osnovni zahtjevi,<br />
naravno, postoje budući da se radi o grafički<br />
intenzivnim operacijama. Najvažniji element je<br />
grafička kartica. Da bi kompozicijski programi<br />
funkcionirali, potrebno je odabrati jednu od novijih<br />
(ali ne previše novih) grafičkih kartica, za koju<br />
postoji odgovarajuća softverska podrška (driver).<br />
Kako open source projekti za kartice ATI Radeon<br />
još uvijek nemaju ispravnu podršku za 3D akceleraciju,<br />
pa prema tome ni za kompozitne efekte,<br />
potrebno je instalirati ATI-jev proprietary driver,<br />
koji funkcionira besprijekorno. Što se tiče nVidije,<br />
postoji nekoliko open source projekata koji imaju<br />
podršku za desktop compositing efekte, ali ih je<br />
u pojedinim slučajevima puno teže upogoniti<br />
nego odgovarajuće ATI-jeve drivere. U pravilu je<br />
dostatna bilo koja grafička kartica sa 64 MB RAMa,<br />
premda je podršku moguće dobiti i korištenjem<br />
kartica od 32 MB, ali uz znatno žrtvovanje ostalih<br />
3D akceleracijskih sposobnosti grafičke kartice.<br />
Kako bismo unificirali pristup kompozicijskim<br />
efektima na grafičkoj kartici, postoje dva servera<br />
(odnosno grafička drivera) koji objedinjuju ove<br />
3D efekte, AiGLX te Xgl. Xgl je nešto stariji<br />
projekt, ali mu je hardverska podrška za grafičke<br />
kartice nešto siromašnija, pa se u pravilu koristi<br />
kao drugo rješenje. Ukoliko imamo mogućnost<br />
odabira, koristit ćemo AiGLX budući da jednako<br />
dobro radi i s Compizom i s Berylom, a ima i<br />
bolju podršku za grafičke kartice.<br />
Zahtjevi za procesorom nisu pretjerano veliki,<br />
pa će tako kompozicijski menadžeri koristiti<br />
svega dva do tri posto procesorskog vremena.<br />
Iste odrednice vrijede i za radnu memoriju:<br />
količina memorije utjecat će jedino na pokretanje<br />
drugih aplikacija te radnih okruženja (Gnome<br />
ili KDE). Hardverska nezahtjevnost 3D radnog<br />
Glavna razlika između Berylove i Compizove 3D “kocke” jest što Beryl podržava transparentnost<br />
i unutrašnji pogled<br />
“Za razliku od Windows<br />
Viste, za kompozitne<br />
efekte pod ovdje opisanim<br />
managerima nije potrebno<br />
snažno računalo”<br />
okruženja pod Linuxom omogućuje bilo kojem<br />
računalu kupljenom u zadnje dvije godine da bez<br />
problema pokrene 3D okruženje.<br />
Kompozicijski čarobnjak<br />
Compiz (www.go-compiz.org) je prvi<br />
kompozicijski menadžer, razvijen ubrzo nakon<br />
servera Xgl. Isprva se Xgl isporučivao s programom<br />
xcompmgr koji je imao ograničen broj<br />
mogućnosti koje su služile samo da pokažu kako<br />
stvar načelno izgleda. No nedugo nakon izlaska<br />
službene verzije servera (drivera) Xgl predstavljena<br />
je prva verzija Compiza koja je, zahvaljujući<br />
impresivnoj količini efekata, promijenila percepciju<br />
3D radnog okruženja.<br />
Compiz poštuje već zastarjeli standard IC-<br />
CCM, koji omogućuje interoperabilnost između<br />
različitih radnih okruženja i window managera,<br />
što omogućava integraciju u kompleksnija<br />
okruženja kao što su Gnome, odnosno KDE.<br />
Novell je glavni developer Compiza, stoga je<br />
preferirani kompozicijski menadžer u distribuciji<br />
SuSE. Koriste ga i Fedora te Mandriva, no dosta<br />
distribucija omogućuje i zamjenu, odnosno<br />
koegzistiranje Compiza i Beryla.<br />
Compiz se odlikuje odličnim sustavom baratanja<br />
pluginovima, koje je vrlo jednostavno instalirati, te<br />
razumnom količinom efekata i opcija koje konfiguraciju<br />
neće učiniti noćnom morom. Uz spomenute<br />
tri distribucije isporučuju se i grafički konfiguracijski<br />
programi koji omogućuju uključivanje<br />
Compiza te promjenu korištenog X servera (Xgl<br />
ili AiGLX). Pritom se za SuSE preporučuje koristiti<br />
Xgl, a za Fedoru i Mandrivu AiGLX.<br />
Konfiguracija programa je vrlo jednostavna, a<br />
kao što smo već spomenuli, osnovne operacije<br />
kao što je promjena prozora, radne površine<br />
ili razine transparentnosti prozora moguće je<br />
izvesti uz kombinaciju dviju tipki. Kompliciranije<br />
operacije kao što je pojavljivanje “3D kocke”<br />
obično je moguće izvesti pritiskanjem dviju tipki<br />
i navigacijom mišem, što se naizgled čini kompliciranim.<br />
Takve operacije obično imaju samo<br />
estetsku funkciju i nisu namijenjene povećanju<br />
praktičnosti rada s prozorima.<br />
Animacije prilikom promjene veličine ili<br />
drugih akcija nad prozorima izgledaju dojmljivo,<br />
ali nemaju praktičnu ulogu
Change language