Investimet e Jashtme Direkte në Kosovë - Riinvest
Investimet e Jashtme Direkte në Kosovë - Riinvest
Investimet e Jashtme Direkte në Kosovë - Riinvest
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
• IJD siguroj<strong>në</strong> efekte më të mira për zhvillim të qëndrueshem se sa huatë <strong>në</strong> formë të<br />
kredive, për shkak të involvimit direkt të investuesit <strong>në</strong> menaxhmet dhe reduktimit të<br />
ngarkesës me borgje,<br />
• Nxitjes së zhvillimit social dhe zhvillimit të kapitalit human <strong>në</strong> saje të transferit<br />
teknologjik, dijeve të reja dhe trajnimit,<br />
• Efekte pozitive ne buxhet: rritjes së të ardhurave buxhetore që vjen si rezultat i rritjes së<br />
taksave dhe zvoglimit të nevojes së subvencioneve për shërbimet publike.<br />
Është e qartë së për të gjitha këto arësye, <strong>në</strong> <strong>Kosovë</strong> nevojitet një politikë aktive që do të<br />
përmirësonte promovimin e mundësive të bashkëpunimit me investitorët e jashtëm, rritjen e<br />
aftësive konkurruese <strong>në</strong> tregun e IJD dhe, rritjen e aftësive absorbuese për partneritet dhe<br />
inevstime të përbashkëta.<br />
3. PASQYRË E SHKURTËR E TRENDEVE TË PËRGJITHSHME TË IJD<br />
Gjatë viteve të <strong>në</strong>ntëdhjeta trendet globale të rrjedhes së investimve të jashtme direkte ka<strong>në</strong><br />
pasur një rritje të vazhdueshme. Rritja e tyre ka qe<strong>në</strong> dukshëm më stabile dhe e qendrueshme <strong>në</strong><br />
krahsim me të gjitha instrumentet e finacimit (rrjedhës së kapitalit) <strong>në</strong> shtetet <strong>në</strong> zhvillim (tregu<br />
financiar ndërkombëtar, huatë ndërshtetërore, kreditë bankare, fondet qeveritare dhe portfoliot<br />
investive). IJD <strong>në</strong> shtetet <strong>në</strong> zhvillim ja<strong>në</strong> rritur nga rreth 1 miliardë US$ <strong>në</strong> vitin 1990 <strong>në</strong> rreth 12<br />
miliardë US$ <strong>në</strong> vitin 1998 (Private Capital Flows to Developing Countries - ECOSOC 2000).<br />
Në tabelen e mëposhtme paraqiten trendet e IJD <strong>në</strong>/nga rajonet e caktura:<br />
Tabela 1: Pasqyra rajonale e IJD, (<strong>në</strong> miliarda USD)<br />
Rajoni Investime <strong>në</strong> <strong>Investimet</strong><br />
rajon nga rajoni<br />
Amerika Latine 71 15<br />
Azia & Pacifiku 85 36<br />
Europa Qnedrore dhe Lindore 19 2<br />
Afrika 8 0,5<br />
Amerika Veriore 193 110<br />
Europa Perendimore 237 406<br />
Burimi: Foreign Direct Investment: A Lead Driver for Sustainable Development, Toward Earth Summit 2002,<br />
Economic Briefing Series No.1)<br />
Nga tabela e sipërme është e kjartë se përfituesit më të mëdhenj nga rrjedha neto e IJD<br />
ja<strong>në</strong>: Amerika Latine, Azia e Pacifiku, Amerika Veriore, Europa Qendrore dhe Lindore, Afrika,<br />
ndërkaq bilans negativ te rrjedhave të IJD ka vetëm Europa Perendimore, e cila investon më tepër<br />
<strong>në</strong> rajonet e tjera se sa që pranon investime. Përgjithsisht mund të konstatohet se 92% e<br />
investimeve e ka<strong>në</strong> origji<strong>në</strong>n nga vendet e zhvilluara dhe se 72% e tyre prap kthehen <strong>në</strong> këto vende<br />
(UNKTAD 1999).<br />
Sektorët më tërheqës për IJD <strong>në</strong> vendet <strong>në</strong> zhvillim dhe <strong>në</strong> vendet <strong>në</strong> tranzicion ja<strong>në</strong><br />
minierat, xeheroret, metalet, prodhimi i ushqimit dhe sectorët tradicinal të industriesë, industria<br />
kimike, sherbimet dhe infrastruktura publike, (sidomos energjetika dhe telekomunikimet).<br />
13
Change language