Investimet e Jashtme Direkte në Kosovë - Riinvest
Investimet e Jashtme Direkte në Kosovë - Riinvest
Investimet e Jashtme Direkte në Kosovë - Riinvest
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Tabela 3: Si e vlerësoni përkrahjen e ofruar nga pushteti lokal<br />
% (keq) % (disi) % (mirë)<br />
Furnizimi me energji elektrike 95.3 2.6 2.1<br />
Furnizimi me ujë 51.1 32.0 16.8<br />
Telekomunikimi 32.3 38.3 29.4<br />
Rrugët 37.4 43.9 18.8<br />
Higjiena 50.6 35.7 13.7<br />
Arsimi dhe shëndetësia 22.1 57.8 20.0<br />
Burimi: Anketa e <strong>Riinvest</strong>it me bizneset private, 2001<br />
Të gjitha këto çështje ka<strong>në</strong> rendësi për inkurajimin e investitorëve potencial. Nga këto<br />
çështje vërehen dy lloj pengesash me ndikim negativ <strong>në</strong> promovimin e investimeve <strong>në</strong>për komuna<br />
të <strong>Kosovë</strong>s: (i) pengesat administrative dhe (ii) pengesat e infrastrukturës. Pengesat administrative<br />
ja<strong>në</strong> të karakterit byrokratik dhe ka<strong>në</strong> ndikim <strong>në</strong> krijimin e imixhit të një vendi. Lidhur me këtë <strong>në</strong><br />
legjislacionin komunal dhe qendror duhet adoptuar përvoja të avancuara dhe modele të<br />
thjeshtëzuara për regjistrim dhe ç’regjistrim të bizneseve, kyçje dhe dalje <strong>në</strong>/nga tregu.<br />
4.2. KUFIZIMET RAJONALE / GEOGRAFIKE PËR INKURAJIMIN E IJD<br />
Ngadalësia <strong>në</strong> implementimin e reformave institucionale, ndërtimin dhe funksionimin e<br />
institucioneve demokratike, prezenca e korrupcionit, rreziku politik dhe mungesa e një<br />
menaxhmentit efikas makroekonomik <strong>në</strong> Europën Juglindore (EJL) ka<strong>në</strong> bërë që rajoni mos të<br />
konsiderohet destinacion atraktiv për investitorët e jashtëm. Të gjitha vendet e rajonit ngelin<br />
shumë prapa <strong>në</strong> krahasim me vendet e Evropës Qendrore (EQ) sa i përket IJD. Prandaj, tërheqja e<br />
IJD <strong>në</strong> <strong>Kosovë</strong>, i ka edhe limitet gjeorgrafike, kështu që shumëçka duhet të zgjidhet <strong>në</strong> nivel<br />
rajonal. Nga ana tjetër është e kjartë se tërheqja e investitorëve serioz <strong>në</strong> secilin prej vendeve të<br />
rajonit domosdo përmban dimensionin rajonal. Kosova duhet të përfitojë nga pozita e vet qendrore<br />
<strong>në</strong> rajon, duke e materializuar atë më tërheqjen e investimeve që gravitoj<strong>në</strong> <strong>në</strong> tregun rajonal dhe<br />
më gjerë. Mirëpo, bashkëpunimi ndër rajonal për shkak të problemeve të shumta ngecë. Tregtia<br />
ndër rajonale <strong>në</strong> shumicen e vendeve sillet 9 % dhe 10% , me përjashtim të <strong>Kosovë</strong>s ku kjo është<br />
mbi 60%. Ndërkaq inevstimet e përbashkëta midis partnerëve <strong>në</strong> rajon ja<strong>në</strong> gjithashtu shumë të<br />
vogëla.<br />
INVESTIMET NË RAJON (1990-2001)<br />
(i) IRJM (nga Greqia, Turqia, Kroacia, Bullgaria, “RFJ”, B&H, Shqipëria).____ 34.6%<br />
(ii) Rumania (nga Turqia, Greqia, “RFJ”, BulLgaria) ______________________8.0%<br />
(iii) Bullgaria (nga Turqia, Greqia) ____________________________________14.9%<br />
(iv) Bosnja dhe Hercegovina (nga Kroacia, Turqia) _______________________14.4%<br />
(v) Shqipëria (nga Greqia, Italia, Bullgaria, Kosova, IRJM)_________________85.6%<br />
Partnerë kryesor <strong>në</strong> realizimin e investimeve <strong>në</strong> rajon paraqiten vendet e BE me një<br />
pjesëmarrje të konsideruar <strong>në</strong>: Bullgari (60.0%), Rumani (57.0 %), Kroaci (61.2 %), IRJM<br />
(42.5%) dhe Bosnje dhe Hercegovi<strong>në</strong> (30.4%). Ndërsa <strong>në</strong> kuadër të BE duhet veçuar pjesëmarrjen<br />
30
Change language