Investimet e Jashtme Direkte në Kosovë - Riinvest

shperpjestimeve, e sidomos në stimulimin e depozitave të afatizuara dhe kursimit afatgjatë.
Kamatat më atraktive për kursim duhet të jenë një nga zgjidhjet e mundshme, kryesisht një raport
më i volitshëm ndërmjet kamatës pasive dhe aktive në banka, si një zgjidhje logjike për krijimin e
potencialeve për kreditim afatgjatë. Kjo duhet të jetë një nga parakushtet për rritjen e ofertës për
kredi dhe konkurrencës e cila do të ndikonte në uljen e normave të kamatës.
E gjithë kjo është esenciale për krijimin e ambientit të përshtatshëm për inevstime dhe
gjithashtu për realizimin e privatizimit. Mirëpo, kjo është vetëm një segment kyç i sistemit të
nevojshëm financiar. Funksionimi i tregut të kapitalit duhet sa më shpejtë të futet në agjenden e
krijuesve të politikave ekonomike dhe hartuesve të sistemit ekonomik në Kosovë. Kjo çështje
duket se ka mbetur e neglizhuar.
Me këtë është e lidhur ngushtë edhe mundësia e formimit të fondeve investive, në fillim
nga kapitali i Diasporës në vendet ku ajo është më e koncentruar – Gjermani, Zvicer, SHBA,
Skandinavi, Britani të Madhe etj. Në këto fonde do të mobilizohej kapitali i Disasporës, dhe do të
nderlidhej me bankat e huaja dhe Ksovare, duke u mbështëur në marreveshjet bilaterale për
garantimin e inevstimeve nga rreziku jokomercial sipas shembullit të OPIC-ut. Do të ishte e
dobishme që sa më shpejtë të përpunohet koncepti i fondeve të tilla, dhe të diskutohen me
Diasporën dhe me qeveritë e vendeve perkatëse. Një verzion i një fondi të tillë me segmente të
caktuara është duke e pergatitur qeveria Zvicrrane dhe Swissconatct-i.
Sistemi bankar nuk lëshon instrumente të zakonshme mbi pagesat për transaksione
ndërkombëtare (import/eksport). Bankat në Kosovë nuk janë sa duhet të kordinuara me bankat
korresponduese në rajon, për të lejuar përdorimin e kambilaleve. Lehtësimi i tregtisë dhe integrimi
ekonomik në rajon kërkon që ky nivel i kordinimit të jetë në nivelin e duhur.
Një marrëveshje mbi Agjencitë për Sigurimin e Eksportit nga vendet Ballkanike është ide e
cila duhet të merret parasysh. Ato do të mundësonin garantimin e realizimit të kontratave, ndërkaq
secila agjenci tani merr përsipër rrezikun e refuzimit për t’i ekzekutuar kontratat e atyre subjekteve
të cilat trajtohen si rezident në vendin e tyre. Për ndërmarrjet e tilla, Agjencia lokale ka informata
të plota, kështu që kuota e premisë së rrezikut minimizohet. Një karakteristikë e rajonit të Ballkanit
është niveli i lartë i rrezikut tregtar, prandaj edhe forma e tillë e garancioneve të propozuara do ta
stimulonte tregtinë rajonale.
6.6. LEGJISLACIONI
Një pjese e konsiderueshme e ligjit komercial të aprovuar dhe të pergatitur u pergjigjet
standardeve të ekonomisë së tregut e qe është kerkese elementare e çdo investitori. Këto kërkesa i
përmbush edhe Rregullorja mbi Investimet e Jashtme. Mirëpo nese pakoja e ligjeve komerciale
dhe të tjera nuk është e kompletuar dhe nuk zbatohet në mënyrë konsekuente, atëherë mungojnë
efektet e domosdoshme sinergjike dhe këto përparesi të kuadrit ligjor në Kosovë zbehen dukshëm.
Për inkurajimin e inevstimeve janë një lloj të dëmshme moskompletimi i ligjeslacionit dhe
mungesa e fuqisë dhe emkanizmave për t’i zbatuar ligjet dhe parimet e shtetit ligjor. Prandaj,
veprimi i institcioneve kompetente brenda UNMIK-ut, Paralamentit dhe Qeverisë duhet të jetë në
dy kanale:
39