Investimet e Jashtme Direkte në Kosovë - Riinvest

5. MAQEDONIA
Investimet a Jashtme Direkte në Republikën e Maqedonisë 2
Periudha e tranzicionit për Republikën e Maqedonisë ka qenë e lidhur me disa tronditje
nga jashtë, që kanë ndikuar në aktivitetet ekonomike të vendit. Ndikimi negativ në ekonominë dhe
tregtinë e jashtme të vendit, ka qenë rezultat i sanksioneve të Kombeve të Bashkuara kundër
Jugosllavisë, embargoja tregatare prej Greqisë (1994-95), kriza Kosovare (1999) dhe kofliktet ndër
etnike në Maqedoni në vitin 2001, kanë pasur implikime shumë negative për investimet e jashtme
direkte, e poashtu edhe, si pasojë e rritjes së rezikut në vend (që është një ndër determinantët kyç
për tërheqjen e IJD).
Investimet a Jashtme Direkte konsiderohen si një komponentë tejet e rëndësishme për
përkrahjen e procesit së tranzicionit në Republikën Maqedonisë dhe për një zhvillim substancial në
afat të gjatë. Kjo është edhe më e rëndësishme për Maqedoninë (dhe vendeve tjera në tranziocion)
kur kemi parasysh mungesën e kapitalit vendor dhe shkallën e ultë të kursimeve vendore.
Të dhënat mbi IJD në Maqedoni
500
450
400
350
300
250
200
150
100
50
0
U S D m illio n
2.2
19.1
Foreign Direct Investm ent in the Republic of M acedonia
24.0
117.7
9.5 11.2
15.7
32.1
57
443.2
175.4
1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
So urce: N B R M , B alance o f Paym ents
IJD në Maqedoni kanë qenë tejet të ulta gjatë dekadës së fundit, kryesisht për shkak të jo
stabilitetit politik ekonomik dhe social në Maqedoni, por edhe për shkak të mungesës së një
kornize të duhur për IJD. Megjithatë, IJD janë ngritur në mënyrë të shpejt gjatë vitit 2000 dhe
2001, si rezultat i shitjes së kompanive të mëdha, investitorëve strategjikë. Investitorët kryesor në
Republikën e Maqedonisë janë Greqia Hungaria, Lihtenshtajni, Zvicrra, Gjermania, Austria dhe
Slovenia me një strukturë gjatë dy viteve të fundit e cila mund të shihet më tabelën e më poshtme.
Tabela 1: IJD në Republikën e Maqedonis sipas origjinës së vendit (në 000 USD)
Vendi i origjinës 2000 2001
Greqia 102,516.73 67,394.08
Hungaria 9.1 322,681.76
Gjermania 11,212.13 4,757.42
Austria 2,043.59 1,462.54
Slovenia 11,585.59 3,865.95
Zvicrra 1,300.84 8,784.28
Burimi: NBRM, Balance of Payments Department
2 Nga Fatmir Besimi, Shoqata për Ekonomi Moderne, Shkup.