You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
HALINA BORTNOWSKA<br />
w.it program roZWlijania samadzielnosci: trzeba stac na wtasnych<br />
nogach, choc oczywiScie me w duchu inidywiidual r izmu, lecz wSpOlnoty.<br />
Skoro talk, to stkola musi pierwsza stac si~ samodzielna - musi<br />
bye wsp6lnym dzielem rodzic6w, nauczycieli i samej mlodzieZy.<br />
Musi uczyc ta'k, by wynrilki byly be1jposrednio uchwytne dla wsp61<br />
n-oty wlioSko.wej - by 110dzice cruli, ze dzieci, kt6re uczq Sri~ w szko<br />
Ie przynoszq poZytek calej spoleezn()sci, ze szkola pozwoli im lepiej<br />
r adzic sobie z Zyeiem i obowiqzkami. Stqd przedmioty rolnicze w<br />
szkole, duza ilose zaj~c praktyeznych odpowiadajqcych temu co jest<br />
w okoliey do zrobienia itp. Program ten wywolal duze wrazenie na<br />
calym kontynencie, stanowiqe jednq z pierwszych pr6b stworzenia<br />
wlasnego modelu afrykanskiej szkoly podstawowej. Prasa swiatow8.<br />
o'bszernie go referowala, nawet w <strong>Znak</strong>u znalazl si~ maly Ikomentarz.<br />
Min~lo siedem lat. Jeszeze za wezesnie na wnioski, ale jednak juz<br />
jakis p61metek. Musoma Declaration jest podsumowaniem osiqgni~c<br />
i porazek, zawiera tez wytyczne na przyszlosc. G16wna ez~sc dokurnentu<br />
nosi znamienny tytul: "Where we got stuck" - ezyli doslownie<br />
- "gdzie utkn~lisrny". Deklaracja i wypowiedzi uczestnikow<br />
serninarium Sq zgodne w tonie : program "Szkoly Samodzielnosci"<br />
nie zostal w pelni zrozumiany przez nauczycieli, a tym samym i ea<br />
Ie spoleczenstwo. Szkola pozostala osobnyrn swiatem i nadal bardziej<br />
sluzy poprawie losu zdolniejszych i bardziej przedsi~biorczych<br />
jednostek i rodzin, niz wsp6lnotom wioskowyrn. Ci co wspinajq si~<br />
na wyzsze szezeble edukaeji opuszezajq swoje srodowiskoj dorabiajq<br />
si~ poza nim : emaneypaeja przez dezercj~!<br />
Gdy ehodzi 0 tresc i rnetody nauczania nowe zasady i priorytety<br />
cZE;sto pojmow,ane Sq bardzo powier2JChownie. Niekt6rzy kierownicy<br />
szk61 po prostu uznali, ze "samodzielnosc" oznacza, ze odtqd dzieci<br />
<strong>maj</strong>q same utrzymac szkolE; i nauczyeieli: a wiE;e trzeba je zatrudniac<br />
w polu, lekcji zaS b~dzie tyle, na ile poza iym starezy ezasu...<br />
przy czym owa praca produkeyjna, zle zorganizowana, bynajmniej<br />
nie byla ksztalcqea ani nie odwolywaia si~ do inicjatywy dzieci<br />
i rodzie6w. Wspominajqe swoje wlasne szkolne lata uezestnicy seminarium<br />
podkreslali, ze nie w tym nie rna nowego: liczne szkoly<br />
misyjne posiadaly farmy, gdzie uczniowie musieli pracowac, przy<br />
okazji zdobywajqc sporo pozyteeznyeh umiej~tnosei. Nowosciq progralIl1u<br />
byla rue sarna praca produkeyjna, ani nawet szkolenie przy<br />
tej okazji, leez wspolnotowy i zarazem eksperymentalny charakter<br />
przedsi~wzi~c szkolnyeh. Ale takie przedsi~wzi~cia zorganizowac<br />
i utrzymac trudno ; nauezyciele, rzadko posiadajqey peIne kwalifikaeje,<br />
czuli si~ bezradni. To musi si~ zmienic - stwierdza dokument<br />
TANU. Ale jak dojsc do tej zmiany? Jednym ze srodkow b~<br />
dzie swego rodzaju nauczycielskie pospolite ruszenie - do praey<br />
w szkolach podstawowych ma si~ zmobilizowac wi~kszosc obecnych<br />
722
Change language