You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
HALINA BORTNOWSKA<br />
kanczykami (w przeciwienstwie do podzialu pomip,dzy AfrykailCZy-i<br />
k6w i cudzoziemc6w) nie stanowily historycznie dominujqcych rnortyw6w<br />
wsr6d wysuwanych od poczq1iku element6w afrykanskiej stra-i<br />
tegii polityczno-ekonomicznej, czy socjo-ekonomicznej. Nie bylo tal~<br />
w deklaracjach, a tym bardziej w praktyce. Po pierwsze: ruchy nieJ<br />
podleglosdowe w A£ryce byly oparte gl6Wll1ie na ikoalicjach przeJ<br />
biegajqcych w poprzek podzial6w klasowych. Jednosc byla zrazu I<br />
osiqgana w oparciu 0 program eliminacji bezposrednich rzqd6wi<br />
obcych i zredukowania obcego udzialu w zyskach - a nie na zasadzie<br />
idei egalitarnego spoleczenstwa.<br />
I<br />
Po drugie: politycy i urzp,dnicy w panstwach afrykanskich stanowiq<br />
warstwp, szczeg61nie uprzywilejowanq w spos6b radykalnie r02:-1<br />
ny, nii ma to miejsce w Europie. Musi to wplywac na ksztaltowanie<br />
sip, programu likwidacji np,dzy, a tym bardziej dqien do wyr6wnania<br />
dochodow, dostp,pu do uslug i uczestnictwa w podejmowaniu decyzji.<br />
W stwierdzeniu tym dochodzi do glosu nie cynizm, lecz proste<br />
uznanie faktu, ie gotowosc do ofiary z siebie nie jest najpospolitszCl<br />
ludzkCl postawq.<br />
Po trzecie: marksistowska mysl i praktyka socjalizmu nie koncentruje<br />
sip, na podziale dochodu jako takim, lecz na kontroli srodk6w<br />
produkcji. Niektore panstwa socjalistyczne uznajCl znacznq nierownosc<br />
wynagrodzen za rzecz do.puszcza1nCl na etapie przedkomunistycznym.<br />
Egalitaryzm realizowany drogCl panstwowych przerzutow<br />
w obrp,bie funduszu wynagrodzen i progresji podatkowej to<br />
priorytet charakteryzujClcy niemal wylqcznie europejskie rozwiqzania<br />
socja'ldemokra'tycme. Przynosi on ball1dzo niewielikie korzySci najuboiszym<br />
w przeciwienstwie do klasy sredniej i dobrze zorganizowanych<br />
robotnik6w. Jego realizacja byla w Europie znacznie ulatwiona<br />
dzip,ki szybkiemu rozwojowi ekonomicznemu i wzglp'dnie wysokiej<br />
wydajnosci pracy, a takie sprawnej organizacji spolecznej i politycznej,<br />
jakq stworzyli ludzie iqdajClcy reform. To wszystko nie<br />
jest dallle w spolecmo'soia1ch afrykailsikich."<br />
I dalej N ye r ere, cytowany przez Greena:<br />
"Tanzania pr6buje dokonac przemian dzip,ki swiadomej polityce<br />
i utrzymac stabilizacjp' poprzez zaangaiowanie wszystkich zar6wno<br />
w sam proces przemian, jak i w jego ukierunkowanie. Nie rnarny<br />
zludzeil co do trudnosci tego przedsip,wzip,cia. Pr6bujemy zbudowac<br />
u nas socjalizm, choc malo jest socjalist6w; przy niewielkiej ilosci<br />
obywateli, zdajqcych sobie sprawp' z podstawowych wymog6w demokracji,<br />
staramy sip, osiqgnqc przemiany srodkami demokratycznymi.<br />
Majqc do dyspozycji niewielu technik6w usilujemy przebudowac<br />
gospodarkp,. Mimo ii cala wyksztalcona elita rna za sobq szko<br />
726
Change language