Browse publication

Prasa konspiracyjna w Wilnie i Okręgu Wileńskim w latach 1939-1945
języków: angielskiego, francuskiego, niemieckiego, rosyjskiego
i litewskiego oraz umiejętność stenografii. „Eliza” prowadziła nasłuch
do stycznia 1945 roku. Od końca 1943 roku pieczę nad nasłuchem
zaczął sprawować Zygmunt Szczęsny Brzozowski „Gustaw” 36 .
Kolportażem „Biuletynu” zajmowała się Wanda Huszczanka.
Pierwsza siedziba nasłuchu mieściła się w domu przy ulicy
Ogińskiego 8, w którym „Eliza” mieszkała razem z matką. Następnie
został przeniesiony na ulicę Bonifraterską, do mieszkania
prof. Michała Romera. W końcu lata 1943 nasłuch prowadzono
na ulicy Wiosennej, w mieszkaniu Marii Sadowskiej, gdzie mieściła
się już redakcja „Niepodległości” i „Naszej Wsi”. Zimą 1943/1944
został ponownie przeniesiony, tym razem na cmentarz przy kościele
Św. Piotra i Pawła, jednak szybko powrócił na ulicę Wiosenną.
W czerwcu i lipcu 1944 roku nasłuch prowadzono w Kolonii
Magistrackiej. W czasie walk o Wilno był nieczynny 37 .
Pierwsze egzemplarze Biuletynu „Eliza” przepisywała, z braku
maszyny, ręcznie. Gazetki były opracowywane bardzo starannie.
Jak wspominał Antoni Kokociński wiadomości i komentarze w jej
biuletynie były umiejętnie dobierane, wszelkie zaś postanowienia
Rządu Polskiego w Londynie lub szczególnej wagi oświadczenia
jego członków były przytaczane dosłownie 38 . „Biuletyn” był przepisywany
na bibułkach w liczbie 12 egzemplarzy, przekazywany
m.in. Delegatowi Rządu, Komendzie Okręgu i redakcji „Niepodległości”.
Trzy egzemplarze zachowywała „Eliza” 39 . Komenda Okręgu
powielała „Biuletyn” w ilości ok. 100 egzemplarzy jako „Biuletyn
Informacyjno-Radiowy” 40 . Gazetka w formacie A-4 liczyła od jednej
do kilku stron i była wydawana codziennie, niekiedy raz na dwa
dni. „Biuletyn” wychodził do stycznia 1945 roku.
Drugim pismem zawierającym przegląd wiadomości pochodzących
z nasłuchu radiowego był „Polski Tygodnik Radiowy”,
wydawany przez Okręgową Delegaturę Rządu w Wilnie. Na czele Wydziału
Informacji i Prasy stał Stanisław Popławski „Luk”. To dzięki
36 Z. S. Brzozowski, op. cit., s. 103.
37 A. Kokociński, op. cit., s. 32.
38 Ibidem, s. 34.
39 Z. S. Brzozowski, op. cit., s. 103.
40 J. Dobrzański, op. cit., s. 24.
117