Browse publication

Jacek A. Żurawski
Rabcewicza „Wincuka”. Po ukryciu drukarni w specjalnej skrytce,
personel ewakuował się z lokalu. W domu pozostał tylko jego właściciel,
który odmówił opuszczenia mieszkania. W kilka godzin później
do domu przybyło gestapo i aresztowało Jana Biedkę. Według
relacji dr Jerzego Dobrzańskiego Biedka został zamordowany przez
gestapo, zaś jego dom spalony, drukarni nie znaleziono 53 .
Latem 1943 roku Wileńska Koncentracja Demokratyczna
otrzymała drukarnię typu „bostonka”, co pozwoliło na wznowienie
działalności wydawniczej. Podjęto wówczas decyzję o zaniechaniu
wydawania dwóch oddzielnych pisemek, które zastąpiła gazetka
„Jednością silni. Organ Wileńskiej Koncentracji Demokratycznej”.
Pierwszy numer ukazał się w sierpniu 1943 roku. Gazetka miała
nakład 600-800 egzemplarzy, ukazywała się przez rok (ostatni, 11 nr
wyszedł w sierpniu 1944 roku). Skład redakcji był taki sam jak
w przypadku „Polski Ludowej” i „Drogi Wolności”.
Wydział Informacyjno-Prasowy WKD posiadał swoją Agencję
Informacyjną. Jak wspominał Jerzy Dobrzański miała ona doskonale
zorganizowaną sieć korespondentów i informatorów zarówno
w samym Wilnie, jak i w całym terenie Wileńszczyzny i Nowogródczyzny.
Napływały od nich (...) bardzo cenne informacje 54 . Agencja
wydawała swój biuletyn „AGIN”, którego pierwszy numer ukazał się
w lipcu 1943 roku. Początkowo był on odbijany na powielaczu.
Ze względu na dużą ilość informacji z terenu, które były bardzo
ważne nie tylko dla Wileńskiej Koncentracji Demokratycznej, ale
także dla BIP-u AK, ppłk „Wilk” zezwolił na odbijanie biuletynu
„AGIN” w jednej z drukarń AK. Umożliwiło to zwiększenie nakładu
pisma i przez to szerszy kolportaż.
Poza Wileńską Koncentracją Demokratyczną swoją działalność
wydawniczą prowadzili także piłsudczycy (środowisko zbliżone
do „Naprawy”) oraz Stronnictwo Narodowe. Piłsudczycy
wydawali pisemko „Czyn”, organ Ligi Silnej Polski. O samym
piśmie wiemy bardzo niewiele. W winiecie zamieszczano emblemat
miecza i pługa, co może świadczyć o jego związkach z pisemkiem
wydawanym w Generalnej Guberni. Gdy to ostatnie zostało
zdyskredytowane przez oficjalny organ Delegatury Rządu „Rzecz-
53 J. Dobrzański, op. cit., s. 68, dopiero później wyszło na jaw, że agenci Saugumy poszukiwali
bimbrowni.
54 Ibidem, s. 70.
122