Skript në lëndën Gazetari e televizionit (e përmirësuar). - Gazetaria

fjalët mund “të hidhen në treg”, nuk është e thënë që të kenë jetëgjatësi. Këtu kemi shumë e shumë
shembuj të sjellë nga shkrimtarët duke e theksuar Kadarenë për prodhimtarinë e tij.
Megjithatë fjalët e reja e gjejnë rrugën për t’u futur në gjuhë dhe vetë botimi i fjalorëve dëshmon
për këtë prurje.
Raporti standard-dialekt
Por ky rivalitet nuk ekziston vetëm ndërmjet dy gjuhëve, por edhe brenda vetë gjuhës,
kështu rivalitet gjuhës standarde i bëjnë vetë dialektet e zhargonet. Nocioni i korrigjimit të gjuhës
qëndron në zemër të një debati ideologjik që zhvillohet shpesh veçanërisht në një shoqëri
monolinge, me shqetësimin për formën e pranueshme të gjuhës standarde.
Gjuhëtarët konservativë proklamojnë një lloj të drejte hyjnore për formën korrekte,
ndërkohë që liberalët pranojnë se të gjitha format e gjuhës kanë vlerë të njëjtë, edhe pse disa forma
kanë marrë disa vlera me qëllim për të ruajtur pushtetin e disa grupeve elitare. Vetë procesi i
standardizimit është një proces që kërkon korrektësinë, formën e dëshiruar të gjuhës që e dallon nga
praktika. Në këtë kuadër dialektet e varietetet gjhësore konsiderohen gjuhë e keqe pasi ato thyejnë
rregullat e gjuhës “së mirë”, por kjo nuk do të thotë aspak se dialektet nuk u nënshtrohen rregullave
të tyre, edhe brenda tyre ekziston rregullsia (Battistella:2009) .
Derisa gjuha është prodhim i kulturës, këto pikëpamje gjithashtu reflektojnë qëndrime
opozitare të standardeve kulturore. Në këtë kuadër edhe dallimi gjuhë e keqe:gjuhë e mirë është
pjesë e një debati më të gjerë midis atyre që promovojnë vetëm një kulturë (tradicionalistët) dhe
atyre që janë në favor të kulturave konkurente si në gjuhë, art, letërsi etj (Battistella: 2009).
Variabiliteti i gjuhës është domethënës për të kuptuar se “gjuhë e keqe” apo “e mirë” nuk mund të
përcaktohen me terme absolute. Folësit e ndryshojnë stilin e tyre në varësi nga audienca.
Megjithë bindjet e kundërta, të gjithë duken se janë të interesuar për njohjen e mirë të gjuhës
standarde, kjo duket në gjuhën që promovojnë mediat, librat që botohen për përvetësimin e
standardit (për shqipen Shqipja standarde, R. Memushaj), në fromën që përzgjidhet në të folurin
publik, përpjekjen që bëhet në shkolla për përvetësimin e standardit etj.
Një ide tjetër mbi standardin e një gjuhe është edhe ajo që më tepër se një çështje morale,
standardi është një çështje e nevojës ekonomike për një shoqëri, e nevojave politike dhe
administrative. Parë nga ky këndvështrim besimi që e markon dialektin si gjuhë “të keqe” dhe
folësit e saj si “të këqij” bie.
19