07.02.2015 Views

BAШ REDAKTORDAN - turan-sam

BAШ REDAKTORDAN - turan-sam

BAШ REDAKTORDAN - turan-sam

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Dиnи bayramlar<br />

Dr. Mцzяffяr Шahиn<br />

T.C. Bakы Sяfиrlиyиnиn Dиn Xиdmяtlяrи Mцøavиrи<br />

Bayram, sevиnc vя nяøя demяkdиr. Qяdиm zamanlardan<br />

bяrи hяr bиr mиllяtиn bиr чox mиllиvя dиnи gцnlяrи, tarиxи<br />

xatиrяlяrиnи canlandыran bayramlarы mюvcuddur. Bayramlar<br />

ona иnananlarыn цzяrиndя чox mцsbяt tяsиrlяr yaradыr, dиnи<br />

øцur vя duyьularы qцvvяtlяndиrиr, иnsanlarda yenи bиr hяyacan<br />

vя yaøamaq hяvяsи yaradыr.<br />

Bayramlarыn, mиllи vя dиnи duyьularы, иnanclarы forma -<br />

laødыrmaq vя yaøatmaq funksиyasы иlя bяrabяr, cяmиyyяtиn<br />

bиrlиk vя bяrabяrlиyиnи tяøkиl etmяk, bunu cяmиyyяt цzvlяrиnиn<br />

yaddaøыna hяkk etmяkdя dя bцyцk юnяmи var. Hя -<br />

qиqи dиnи bayramlar иnsanlar arasыnda mцnasиbяt qurmaьыn,<br />

dostluьu vя qohumluьu mцhkяmlяndиrmяyиn bиr yolu<br />

olaraq bцyцk юnяmя malиk olduьu kиmи, dиnи duyьu vя øц -<br />

urun sosyal hяyatda tяzяlяnmяsиnиn dя vяsиlяsиdиr.<br />

Иslam dиnиndя иkи bюyцk bayram vardыr: Ramazan vя<br />

Qurban bayramы. Ramazan bayramыna "иdu’l-fыtr", Qurban<br />

bayramыna иsя, "иdu’l-edhв" deyиlиr.<br />

Ramazan vя Qurban bayramlarы hиcrяtиn иkиncииlиndяn<br />

etиbarяn keчиrиlmяyя baølanmыødыr. O gцndяn bяrи ke чиrи -<br />

lяn bu иkи bayram, eynи zamanda mцsяlman mиllяtlяrиnиn<br />

mиllи bayramlarы halыna gяlmиødиr.<br />

Ramazan bayramы, bиr ay boyunca Allah (c.c.) цчцn<br />

tutulan orucdan sonra verиlяn bиr “иftar zиyafяtи”“ hюkmцn -<br />

dяdиr vя buna gюrя dя ona “fыtыr bayramы”“ (иftar bayramы)”<br />

de yиlиr. Buna gюrя dя Ramazan bayramыnыn иlk gцnц bиr<br />

aylыq Ramazan orucunun иftarы sayыlmaqdadыr. Bu иftar<br />

gцnцndя oruclu olmaq, sиmvolиk olaraq Allahыn (c.c.) zиya -<br />

fяtиnя qatыlmamaq anlayыøыna gяlиr kи, bu da doьru bиr<br />

davranыø sayыlmыr.<br />

Allah (c.c.) цчцn qurbanlarыn kяsиldиyи Qurban bayramы<br />

gцnlяrи dя zиyafяt gцnlяrиdиr. Qurban bayramыnыn Arefe<br />

vя bayram gцnlяrи, Иslam Dцnyasыnыn яn seчиlmиø gцnlяrиdиr.<br />

Чцnkи Arefe gцnц, dцnyanыn hяr tяrяfыndяn gяlяn<br />

hacыlыьa namиzяdlяr Яrяfatda toplanaraq Allaha (c.c.) doь -<br />

ru dюnцr vя Ondan (c.c.) яfv vя baьыølanmalarыnы dи lяyиr -<br />

lяr. Яrяfat, Иslamыn bиrlиk vя qardaølıьa verdиyи юnяmиn bиr<br />

nцmunяsиdиr.<br />

Bayramlarыn cяmиyyяtиn hяyatыnda цstцn bиr yerи vя<br />

dяyяrи vardыr. Bayram gцnlяrиndя qohum vя qonøularыmыzla<br />

olan яlaqяlяrиmиz quvvяtlяnиr, bиrlиk vя qardaølыьыmыz<br />

gцclяnиr. Bayram sabahы mяscиdlяrиmиzи dolduran mцsяlmanlarыn<br />

bиrlиkdя vя ичdяn uca Allaha (c.c.) yюnяlmяlяrи,<br />

Ondan (c.c.) яfv vя baьыølanmalarыnы dиlяmяlяrи ayrы bиr<br />

юnяm daøыyыr. Чцnkи belя bиr mяqsяdlя bиr araya gяlяn,<br />

eynи иman vя hяyяcanы daøыyan cяmиyyяtlяrи uca Allahыn<br />

(c.c.) rяhmяtи яhatя edяr vя onlarы яfv edяr.<br />

Иbadяtlяr иnsan цzяrиndя mцsbяt tяsиrlяr buraxыr. Hяlя<br />

bu, Ramazan ayыna mяxsus oruc, teravиh, zяkat, sadak-иfи -<br />

tr; fяdakarlыьыn sиmvolu qurban… kиmи иbadяtlяr olarsa<br />

bunlarыn tяsиrиnи cяmиyyяtиn hяr kяsиmиndя gюrmяk mцm -<br />

kцndцr. Cяmиyyяt, bayrama gиrяrkяn dиnи yюndяn gцclяnmяsиnи<br />

яngяllяyяcяk qяflяt pяrdяsиnи cыrmalы, yenи bиr<br />

yцksяlиøя иmza atmalыdыr. Bayramda vя bayramdan sonra<br />

“mяnиm”“” deyя bиldиyи yeganя иkи nemяtи, saьlыq vя zama -<br />

nыnы yaxøы dяyяrlяndиrmя øцuruna чatmalыdыr.<br />

Bayramlarы, иbadяt vя иtaяtdяn tяcrиd edиb, sadяcя oyun,<br />

яylяncя, zюvq vя sяfa gцnц olaraq anlamaq yanlыø olduьu<br />

kиmи, lazыmи oyunlardan vя mцbah яylяncяlяrdяn uzaq laø -<br />

dыraraq sыrf bиr иbadяt vя иtaяt gцnц olaraq anlamaq da xя -<br />

talыdыr. Чцnkииnsanыn mяnяvи varlыьы иlя bяrabяr, maddи varlыьыnыn<br />

da ehtиyacы vardыr. Иbadяt vя иtaяtlяrlя ruh, qяlb vя<br />

baøqa mяnяvи varlыьыmыz tяmиn edиldиyи kиmи, чeøиdlи иkram<br />

vя zиyafяtlяrlя, bяllи юlчцlяr ичиndя hяyata keчиrиlяn oyun vя<br />

яylяncяlяrlя dя maddи varlыьыmыz tяmиn edиlmиø olur.<br />

Bяllиsяrhяdlяr ичиndя hяyata keчиrиlяn oyun vя яylяncяlяr,<br />

bayramlarыn юzцndя mюvcuddur. Necя kи, Hz. Pey -<br />

ьяmbяr (s.я.s.), toylarda olduьu kиmи, bayramlarda da яy -<br />

lяncя vя oyuna qarøы чыxmamыødыr. Ancaq яxlaqи sяr hяd -<br />

lяrи aømamaq lazыmdыr. Иslam dиnи hяr mюvzuda иtиdalи (or -<br />

ta yolu) яmr vя tюvsиyя edяr. Mюmиn olmaq, fяrd vя aиlя -<br />

lяrи xoøbяxtlиyя чatdыran qanunи yollarы baьlayaraq, dцn -<br />

yanы zиndana чevиrmяk deyиl.<br />

Иnsanыmыzыn kamal dяrяcяsиnи tapmasы цчцn bayramlarda<br />

edяcяyиmиz яn юnяmlи иølяrdяn bиrи dя yetиm, kиmsяsиz<br />

vя yoxsullarla maraqlanmaq, onlara maddи-mяnяvи<br />

dяstяk olaraq, юz yalnыzlыqlarыnы hиss etdиrmяmяkdиr. Ye -<br />

tиm vя kиmsяsиzlяrя hяmиøя acыyыrыq, amma heч unutma -<br />

yaq kи onlar, bиzlяr цчцn bu cяmиyyяtdя Allah (c.c.) rыzasыnы<br />

qazanmamыza vяsиlя olacaq иnsanlardыr.<br />

Bayram gцnlяrи barыø vя sevиnч gцnlяrиdиr. Kяdяrlи<br />

olmaq yasaqdыr. Яlbяttя bиr yerdя yaøayan aиlя vя cя mиy -<br />

yяt fяrdlяrи arasыnda anlaøыlmazlыqlar, mцbahиsя vя dartыømalar<br />

ola bиlяr. Bu чox normaldыr. Amma bunlarы kцskцnlцk<br />

sяvиyyяsиnя чatdыrmamaq lazыmdыr. Яsasяn dя yaxыnlar,<br />

sыla-и rahиm deyиlяn zиyarяt baьы иlя aradakı baьlarыnы<br />

qцvvяtlяndиrmяlиdиrlяr. Hz. Peyьяmbяr (s.я.s.) mюmиn-<br />

10 ­ТЦРК EЛИ­/­SENTYABR-2010, No:8 www.uluturk.иnfo

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!