Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ekonomska regija Centralna Bosna i Hercegovina<br />
1.5. Prioritetni cilj 1.5: Razvijeno konkurentno poslovno okruženje<br />
Vezano za prioritetni cilj 1.1 i 1.2 , sva preraivaka preduzea bi trebala uglavnom<br />
biti izvozno- orijentirana, kao što su to bila i prije rata. Dobro je poznato, da su neka<br />
preduzea bila meu najuspješnijim izvozno- orijentiranim preduzeima, u bivšoj<br />
Jugoslaviji<br />
Nesumnjivo je, da regija ima jak potencijal, da postane izvozno orijentirana. Izvoz je,<br />
takoe, logina orijentacija, zbog veliine domaeg tržišta. Nažalost, vrijednost,<br />
kvalitet i struktura izvoza, ne ostvaruju potencijal regije. Proizvodi sa nižom<br />
dodatnom vrijednosti sainjavaju veliki <strong>dio</strong> izvoza. Struktura izvoza se satoji,<br />
uglavnom, od sirovinskih materijala i polu-finaliziranih proizvoda. Pristup preduzea<br />
tržištu je veoma slab, zbog lošeg menadžmenta. Preduzea se uglavnom fokusiraju<br />
na zemlje, koje su im geografski blizu, a vrlo malo se napora ulaže u prodor na druga<br />
tržišta. Trenutno, nema institucionalne pomoi za izvoz, na primjer, preduzea se ne<br />
stimuliraju i ne podržavaju da postanu izvozno- orijentirana i zavisna od toga.<br />
Zajedno sa domaim preduzeima, potrebno je privui zelene strane direktne<br />
investicije, kako bi se osnovala nova preduzea, koja e predstavljati izvoznu osnovu<br />
za investitore. Stoga, potrebno je pomoi razvoj industrijskih zona, i na regionalnom, i<br />
na opinskom nivou.<br />
Da bi bili konkurentni na meunarodnom tržištu, potrebno je imati dobro razvijene<br />
usluge biznis podrške, koje e pružiti pomo preduzeima sa industrijskim uslugama.<br />
Dobra poslovna klima podrazumijeva niz komercijalnih i administrativnih uvjeta za<br />
biznis menadžment. Preduvjeti za biznis, kao što su porezi, povoljno okruženje za<br />
ulaganje, napredni ljudski resursi i razvijen finansijskih sektor, imaju najvei uticaj na<br />
razvoj biznisa u <strong>regiji</strong>. Trenutno, poslovno okruženje u Bosni i hercegovini ne pruža<br />
potrebne uvjete za efikasno funkcioniranje tržišno- bazirane privrede.<br />
Da bi se uspostavilo konkurentno poslovno okruženje, potrebno je pridržavati se i<br />
primenjivati standarde Europske Unije za ekonomske aktivnosti i regionalni razvoj,<br />
tako da bi regija Centralna Bosna i Hercegovina imala skoro istu poslovnu klimu, kao<br />
bilo koja druga regija u Europskoj Uniji. Nažalost, realizacija ovog prioritetnog cilja<br />
zavisi od volje države Bosne i Hercegovine, da prihvati ove standarde.<br />
Da bi se promoviralo zdravo poslovno okruženje, zasnovano na izvozno-orijentiranim<br />
aktivnostima i privukli strani direktni investitori, potrebno je preduzeti slijedee<br />
korake:<br />
Povean nivo konkurentnosti postojeih preduzea<br />
Razvoj prateih industrijskih usluga, u skladu sa EU standardima<br />
Promocija regionalnog izvoznog potencijala<br />
Osnivanje agencije za promociju direktnih stranih investicija (unutar RED i<br />
FIPA)<br />
Podsticanje stranih direktnih investicija u preraivake industrije<br />
Uspostavljanje bliske suradnje sa slinim regijama u EU i širom svijeta<br />
Oekivani rezultati i mjere ovog prioritetnog cilja su:<br />
koordinirane aktivnosti pomoi izvozno- orijentiranim preduzeima.<br />
pozitivan trgovinski bilans<br />
poboljšanje strukture izvoznih prozvoda<br />
razvijanje pružaoca industrijskih usluga (posebno za ovjeru kvaliteta)<br />
razvijanje industrijskih zona<br />
70
Change language