wojsk lÄ dowych - Polska Zbrojna
wojsk lÄ dowych - Polska Zbrojna
wojsk lÄ dowych - Polska Zbrojna
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Czwarta władza<br />
Zakładka: Magazyn/Wydawnictwa Specjalistyczne<br />
na portalu: www.polska-zbrojna.pl<br />
DOŚWIADCZENIA<br />
W XXI wieku wpływ mediów na społeczny<br />
odbiór sytuacji jest niekwestionowany. Nie bez<br />
powodu nazywane są czwartą władzą, i nie bez<br />
powodu respektem darzą ją zarówno przedstawiciele<br />
kultury i sztuki, jak i biznesu oraz polityki.<br />
Informacja jest tym czynnikiem, który definiuje<br />
i determinuje naszą cywilizację.<br />
Znaczenie informacji<br />
Ten, kto włada informacją i kanałami jej przekazywania,<br />
ma potężny wpływ na oblicze współczesnego<br />
świata. Należy przy tym zwrócić uwagę<br />
na fakt, że w okresach niepewności zwiększa<br />
się zależność ludzi od mediów. Są one wówczas<br />
źródłem informacji i wskazówek.<br />
Gdy zagrożony jest ład i stabilność społeczna<br />
przez wojnę, bezrobocie, kryzys ekonomiczny,<br />
terroryzm itd., media odgrywają większe znaczenie.<br />
W czasie kryzysów rządy oraz elity polityczne<br />
częściej odwołują się wprost do ich pomocy<br />
w celu pozyskania opinii publicznej.<br />
Przeobrażeniom ulegają również same media:<br />
telewizja początkowo była inna niż jest obecnie.<br />
Siła mediów nie jest zatem stała, lecz zależy od<br />
kontekstu społecznego, który wciąż jest inny 2 .<br />
Nie bez znaczenia są przy tym postępujące procesy<br />
globalizacji, które powodują przemiany<br />
w świadomości poszczególnych ludzi oraz całych<br />
społeczeństw. Nieodwracalnie zmieniają<br />
one sposób, w jaki przyjmujemy i przetwarzamy<br />
informacje. Uświadamia nam to, że nasze<br />
reakcje na natłok informacji oraz sprzeczne, narzucane<br />
z zewnątrz algorytmy odbioru rzeczywistości<br />
zmieniają się wraz z zachodzącymi na<br />
globalną skalę przeobrażeniami cywilizacyjno-<br />
-kulturowymi. Przekaz większości informacji<br />
odbywa się niemal w czasie rzeczywistym, dlatego<br />
i wpływ na odbiór sytuacji jest niemalże<br />
natychmiastowy. Gdy korespondenci zjawią się<br />
na miejscu zdarzenia, widz uczestniczy poniekąd<br />
w jego przebiegu. Największe telewizje<br />
świata wysyłają swoich korespondentów do<br />
wszystkich prawie miejsc zapalnych na Ziemi.<br />
Nawet jeśli jakiegoś konfliktu nie relacjonują<br />
wszystkie stacje, to robi to przynajmniej kilka<br />
z nich. Jeżeli zabraknie na miejscu zawodowego<br />
reportera lub zjawi się dość późno po wybuchu<br />
sytuacji kryzysowej, to zawsze znajdzie się<br />
nakręcony przez amatora, a przez to niezwykle<br />
sugestywny materiał, który i tak zostanie pokazany<br />
przez zawodowe stacje telewizyjne. I nie<br />
będzie miało znaczenia, w jakim języku będą<br />
się wypowiadać uczestnicy manifestacji, bojownicy<br />
czy ekologowie albo terroryści. Na<br />
pewno przynajmniej jeden z nich będzie pamiętał<br />
o zabraniu transparentu napisanego po angielsku.<br />
Na wypadek gdyby przyjechała telewizja,<br />
oczywiście.<br />
Ważność przekazu<br />
Chcąc oddziaływać na całe społeczeństwa,<br />
najważniejsze jest to, by pamiętać o dotarciu do<br />
odbiorcy w odpowiednim momencie i w odpowiednich<br />
okolicznościach. Podstawowym celem<br />
przekazu jest bowiem zapoznanie widza z jego<br />
treścią i skłonienie do poświęcenia tym wiadomościom<br />
odpowiedniej uwagi. Jeśli to możliwe<br />
– również zdobycie jego przychylności. Z tego<br />
powodu forma i treść przekazu muszą spełniać<br />
kilka wymagań. Muszą być przede<br />
wszystkim na tyle uderzające, aby przebić się<br />
przez szum informacyjny, który na co dzień otacza<br />
odbiorcę 3 . Nieodłączną cechą każdej niemal<br />
popularnej audycji, każdego programu telewizyjnego<br />
jest przemoc. Pokazana wprost albo zamaskowana,<br />
fizyczna lub psychiczna jest elementem<br />
stosowanym powszechnie, by skupić uwagę<br />
widza. Człowiek odbiera swój świat, status<br />
i miejsce w hierarchii społecznej przez odniesienie<br />
do sytuacji innych ludzi – przez identyfikowanie<br />
się z nimi lub odróżnianie od nich.<br />
Warto zwrócić w tym miejscu uwagę, że terroryzm<br />
jest metodą realizowania celów politycznych,<br />
której zasadniczą cechą jest stosowanie lub<br />
groźba zastosowania przemocy. Jeden z badaczy<br />
terroryzmu określił go kiedyś mianem teatru<br />
skierowanego nie do ofiar zamachów, lecz do<br />
tych, którzy o tych zamachach słyszą i zaczynają<br />
się bać o siebie i swoje rodziny. Bez obserwatorów,<br />
a zatem i bez tych, którzy relacjonują wydarzenia<br />
z całego świata, nie byłoby terroryzmu.<br />
2<br />
T. Goban-Klas: Media i komunikowanie masowe. Wydawnictwo<br />
Naukowe PWN, Warszawa 2009.<br />
3<br />
B. Dobek-Ostrowska: Komunikowanie polityczne i publiczne.<br />
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.<br />
2012/03<br />
przegląd <strong>wojsk</strong> lądowych<br />
97
Change language