Czerwiec 2006 - Polska Izba Inżynierów Budownictwa

PRAWO
znawcy nadawany przez stowarzyszenia,
według wewnętrznych przepisów,
nie może być utożsamiany z tytułem
rzeczoznawcy nadawanym na podstawie
Prawa budowlanego. Nie powinno
się również porównywać tych tytułów
i podejmować próby ich wartościowania,
gdyż są to zupełnie różne tytuły
– mimo że mogą być nadawane w takich
samych specjalnościach i nosić te
same nazwy, to cel ich nadawania jest
odmienny.
Tytuł rzeczoznawcy budowlanego
nadawany na podstawie ustawy Prawo
budowlane jest podkreśleniem szczególnych
kwalifikacji, w określonej
dziedzinie, osoby wykonującej samodzielną
funkcję techniczną w rozumieniu
przepisów Prawa budowlanego.
Tytuł rzeczoznawcy budowlanego
nadawany na podstawie przepisów stowarzyszeniowych
ma na celu wskazanie
osobom korzystającym z usług stowarzyszenia
tych członków, którzy w określonej
dziedzinie przez stowarzyszenie
zostali uznani za posiadających szczególne
kwalifikacje wykorzystywane
przy realizacji celów statutowych stowarzyszenia.
Bardzo często zdarza się,
że te same osoby posiadają tytuł rzeczoznawcy
nadany zarówno na podstawie
przepisów Prawa budowlanego, jak
i stowarzyszeniowych i w takiej sytuacji
nie może być mowy o jakiejkolwiek kolizji
przepisów, jednak ważne jest, aby
odpowiedniego tytułu używać do wykonywanych
czynności.
Osoby posiadające tytuł rzeczoznawcy
budowlanego i wykonujące samodzielne
funkcje techniczne w budownictwie
podlegają w pełni odpowiedzialności
za wykonywane przez
siebie czynności, tak z zakresu rzeczoznawstwa
budowlanego, jak i wykonywania
samodzielnych funkcji technicznych
w budownictwie. Zatem ponoszą
odpowiedzialność zawodową,
cywilną i karną.
Odpowiedzialność zawodowa jest
uregulowana w przepisach ustawy
Prawo budowlane i jest ściśle związana
z wykonywaniem samodzielnych
funkcji technicznych w budownictwie.
Z uwagi na fakt szczególnego traktowania
w przepisach Prawa budowlanego
osób, którym został nadany tytuł rzeczoznawcy
budowlanego, ze względu
na szczególne kwalifikacje, jakimi się
szczycą, sam fakt nałożenia kary z tytułu
odpowiedzialności zawodowej w budownictwie
stanowi podstawę do orzeczenia
pozbawienia osoby ukaranej tytułu
rzeczoznawcy budowlanego.
Podstawą pozbawienia tytułu może
być również nienależyte wykonywanie
czynności rzeczoznawcy budowlanego,
niekoniecznie związane z wykonywaniem
samodzielnej funkcji technicznej
w budownictwie (art. 15 ust. 5
Prawa budowlanego). Rzeczoznawcy
budowlani często występują jako doradcy
inwestycyjni czy biegli sądowi
i mimo że ta ich aktywność zawodowa
nie zawsze bezpośrednio przenosi
się na kwestie uregulowane w Prawie
budowlanym, to pośrednio może dotyczyć
takich zagadnień. Zatem również
w takiej sferze aktywności zawodowej,
w przypadku stwierdzenia nienależytego
wykonywania czynności
„pod szyldem” rzeczoznawcy budowlanego
lub związanych z rzeczoznawstwem
budowlanym, może być podstawą
pozbawienia tytułu rzeczoznawcy
budowlanego.
Karami nakładanymi na osoby wykonujące
samodzielne funkcje techniczne
w budownictwie, w tym na rzeczoznawców
budowlanych, są:
upomnienie,
upomnienie z jednoczesnym nałożeniem
obowiązku złożenia, w wyznaczonym
terminie, egzaminu,
zakaz wykonywania samodzielnej
funkcji technicznej w budownictwie
na okres od roku do 5 lat, połączony
z obowiązkiem złożenia, w wyznaczonym
terminie, egzaminu.
Kary są nakładane (art. 95 Prawa
•
•
•
budowlanego) po stwierdzeniu, że
osoba wykonująca samodzielną funkcję
techniczną w budownictwie:
dopuściła się występków lub wykroczeń,
określonych ustawą,
została ukarana w związku z wykonywaniem
samodzielnych funkcji
technicznych w budownictwie,
wskutek rażących błędów lub zaniedbań
spowodowała zagrożenie życia
lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa
mienia lub środowiska albo
znaczne szkody materialne,
nie spełnia lub spełnia niedbale
swoje obowiązki,
•
•
•
•
• uchyla się od podjęcia nadzoru autorskiego
lub wykonuje niedbale
obowiązki wynikające z pełnienia
tego nadzoru.
Organ orzekający w sprawie ukarania
oczywiście, nakładając karę, dokonuje
oceny stopnia szkodliwości popełnionego
czynu i dostosowuje do
niego wysokość kary. Niemniej jednak,
bez względu na to, jaka kara zostaje
orzeczona, w przypadku osoby
posiadającej tytuł rzeczoznawcy należy
również orzec o pozbawieniu tego
tytułu, a w konsekwencji doprowadzić
do skreślenia z centralnego rejestru
rzeczoznawców (dotyczy wyłącznie
osób, którym nadano tytuł po 1 stycznia
1995 r.) i dokonania odpowiedniego
wpisu w centralnym rejestrze osób
ukaranych z tytułu odpowiedzialności
zawodowej w budownictwie.
Należy w tym miejscu zwrócić uwagę
na jeszcze jeden aspekt sprawy, który pojawił
się po wprowadzeniu nowych możliwości
uzyskania tytułu rzeczoznawcy
budowlanego, przez osoby nieposiadające
uprawnień budowlanych. Karanie
tych osób, w związku z wykonywaniem
czynności związanych z rzeczoznawstwem
budowlanym, nie jest związane
z posiadaniem uprawnień budowlanych,
gdyż osoby te takowych mogą nie posiadać.
Zatem nie można również w stosunku
do nich stosować wprost niektórych
przepisów o odpowiedzialności zawodowej
w budownictwie (zob. wcześniej),
której mogą podlegać wyłącznie osoby
posiadające uprawnienia budowlane.
Zatem karanie rzeczoznawców specjalizujących
się w dziedzinach nieobjętych
ustawowymi specjalnościami uprawnień
budowlanych będzie oparte wyłącznie na
ustaleniach wad w podejmowanych działaniach
i ewentualnych zaniedbań w pełnieniu
czynności rzeczoznawcy i będzie
polegało na pozbawieniu rzeczoznawcy
tytułu i skreśleniu z rejestru rzeczoznawców
budowlanych (art. 15 ust. 5 Prawa
budowlanego).
ROBERT DZIWIŃSKI
zastępca Głównego Inspektora
Nadzoru Budowlanego
W artykule wykorzystano treści referatu
przygotowanego na tegoroczną konferencję
w Cedzynie „Problemy rzeczoznawstwa
budowlanego”.
26 Inżynier budownictwa CZERWIEC 2006