Czerwiec 2006 - Polska Izba Inżynierów Budownictwa
Czerwiec 2006 - Polska Izba Inżynierów Budownictwa
Czerwiec 2006 - Polska Izba Inżynierów Budownictwa
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
TECHNOLOGIE<br />
Technologia projektowania<br />
obiektów budowlanych<br />
na mapach elektronicznych – cz. II<br />
Autor przedstawia rodzaje stosowanych map elektronicznych:<br />
mapy numeryczne, rastrowe, hybrydowe.<br />
Mapy numeryczne<br />
(wektorowe)<br />
Mapy numeryczne w takich programach<br />
inżynierskich jak np. AutoCAD,<br />
MicroStation, ArcInfo czy C-GEO to<br />
elektroniczne warstwy tematyczne<br />
z obiektami i elementami graficznymi<br />
(rys. 1). Warstwy te po nałożeniu na<br />
siebie dadzą pełny obraz mapy numerycznej,<br />
który będzie odpowiednikiem<br />
lewej strony map foliowych. Projekty<br />
obiektów budowlanych można sytuować<br />
na założonych przez projektantów<br />
„czystych” warstwach elektronicznych,<br />
co z kolei będzie odpowiednikiem<br />
prawej strony map tradycyjnych.<br />
Warunkiem koniecznym do stworzenia<br />
mapy numerycznej jest posiadanie<br />
współrzędnych płaskich (a dla części<br />
dotyczącej rzeźby terenu – współrzędnych<br />
przestrzennych) wszystkich<br />
tzw. obiektów ogólnogeograficznych,<br />
elementów ewidencji gruntów i budynków,<br />
sieci uzbrojenia terenu: nadziemnych,<br />
naziemnych i podziemnych<br />
oraz dodatkowej treści uwzględniającej<br />
specyfikę poszczególnych branż<br />
projektowych.<br />
To, że mapy numeryczne nazywa<br />
się też wektorowymi, oznacza, że<br />
wszystkie obiekty budowlane i szczegóły<br />
terenowe zostały przedstawione<br />
na tej mapie, na poszczególnych warstwach<br />
w postaci wektorów przedstawiających<br />
obiekty: zamknięte, czyli<br />
powierzchniowe (np. budynki, działki);<br />
liniowe (np. odcinki uzbrojenia<br />
podziemnego) i punktowe, jak drzewa,<br />
latarnie itp. W tym ostatnim przypadku<br />
wektory są zerowe i stanowią<br />
punkty otoczone stosownymi symbolami.<br />
Mapy numeryczne zajmują dużo<br />
mniej miejsca na nośnikach informacji<br />
niż mapy rastrowe, są więc bardziej<br />
„mobilne”. Mapy numeryczne są realizowane<br />
w technice wielobarwnej.<br />
Jest to duże udogodnienie dla projektantów,<br />
uniemożliwiające zaprojektowanie<br />
np. przyłącza gazu do wodociągu<br />
przedstawionego w kolorze<br />
niebieskim. Zespoły uzgodnień dokumentacji<br />
projektowych mogłyby podać<br />
wiele przypadków błędnej interpretacji<br />
uzbrojenia podziemnego na<br />
czarno-białych, foliowych mapach do<br />
celów projektowych. Rzeszów należy<br />
do tych nielicznych miast, które mogą<br />
szczycić się posiadaniem mapy numerycznej<br />
(w systemie MicroStation),<br />
na rys. 2 przedstawiony jest fragment<br />
Miasteczka Akademickiego<br />
Politechniki Rzeszowskiej.<br />
Pomijając zagadnienie kosztów licencji<br />
programu projektowania inżynierskiego<br />
podstawową barierą stosowania<br />
map numerycznych do celów<br />
projektowych jest niewielkie, jak na razie,<br />
pokrycie nimi terenów w Polsce.<br />
Zakładanie map numerycznych należy<br />
do zadań starostów i prezydentów<br />
miast i niewielu z nich może takimi<br />
się pochwalić. Trudno zrozumieć,<br />
dlaczego Główny Urząd Geodezji<br />
i Kartografii nie ma wiedzy o stopniu<br />
pokrycia Polski numeryczną mapą zasadniczą.<br />
Taka wiedza powinna być<br />
gromadzona co roku, a to dawałoby<br />
obraz w zakresie postępu w zakładaniu<br />
map numerycznych i byłoby skutecznym<br />
środkiem nacisku na powiaty<br />
ziemskie i grodzkie lekceważące te<br />
zadania.<br />
Mapy rastrowe (pikselowe)<br />
i zagadnienie kalibracji tych<br />
map<br />
Mapy rastrowe to przekształcone za<br />
pomocą skanerów dane z map analogowych<br />
(foliowych lub papierowych)<br />
do postaci elektronicznej. W procesie<br />
skanowania obraz zostaje „rozbity”<br />
w regularną sieć kwadratów nazywanych<br />
pikselami, które jednocześnie<br />
tworzą układ współrzędnych<br />
pikselowych. Istotną sprawą dla obrazu<br />
rastrowego jest rozdzielczość, która<br />
określa dokładność, z jaką skaner<br />
jest w stanie rozróżnić szczegóły wczytywanego<br />
obrazu. Wyraża się liczbą<br />
punktów na cal (25,4 mm) i oznacza<br />
się skrótem dpi (z angielskiego).<br />
Skanery o inżynierskiej rozdzielczości<br />
300 i 400 dpi bez straty dokładności<br />
wczytują obrazy map, bowiem rejestrują<br />
odpowiednio szczegóły z dokładnością<br />
0,085 mm (25,4 mm/300)<br />
lub 0,064 mm (25,4 mm/400), co przy<br />
stosowaniu najmniejszej grubości linii<br />
0,130 mm przy kreśleniu na mapie<br />
niektórych znaków jest zupełnie wystarczające.<br />
Na rys. 3 przedstawiona<br />
jest idea mapy rastrowej. Reprezentuje<br />
ją tylko jedna warstwa elektroniczna,<br />
która jest odpowiednikiem tradycyjnej,<br />
lewej strony mapy do celów projektowych.<br />
Projekty obiektów budowlanych<br />
można sytuować na tych mapach<br />
identycznie jak w przypadku<br />
posiadania mapy numerycznej, na założonych<br />
przez projektantów „czystych”<br />
warstwach elektronicznych, co<br />
46 Inżynier budownictwa CZERWIEC <strong>2006</strong>
Change language