LJUDSKA PRAVA U BOSNI I HERCEGOVINI 2008 - Centar za ...

Ljudska prava u pravnim propisimagrađanskih i političkih prava, kao što su sloboda izražavanja,sloboda okupljanja i udruživanja.Za oblast političkih prava, najznačajnija je tzv. političkaparticipacija ili učešće u političkom odlučivanju, odnosno procesudonošenja odluka na različitim nivoima političkog organizovanjaunutar jedne društvene zajednice – države. Bosna i Hercegovina(BiH) u tom smislu je specifična – njen nesvakidašnji pravnopolitičko-teritorijalniustroj čini je jedinstvenom državnomtvorevinom u svijetu. Naime, država BiH sastoji se od dva entiteta(Federacija Bosne i Hercegovine i Republika Srpska) i jednogdistrikta (Brčko distrikt Bosne i Hercegovine). Također, kaočetvrti „nivo“ 478 administrativnog i političko-teritorijalnog ustrojajeste „državni nivo“. Svaki od ovih „nivoa“ ima zaseban setpravnih pravila (ustavi, zakoni i dr.) koja, nekad na sličan način, anekad vrlo različito, reguliraju ukupan život unutar tog nivoa„vlasti“. Ovakva neobična unutrašnja državna struktura, koja sesastoji od jedne „federacije“, jedne „republike“ i jednogdistrikta 479 , uslovila je i sadržinu pravnog okvira za izbore.478Ne radi se o nivoima u klasičnom, hijerarhijskom smislu u kojem je jedannivo nadređen/podređen drugom, mada je uključena i ova dimenzija. Naime,dva entiteta su već postojala kada je Općim okvirnim sporazumom za mir uBosni i Hercegovini (General Framework Agreement for Peace in Bosnia andHerzegovina), popularno nazvanim Dejtonski mirovni sporazum, decembra1995. godine, zaokružen državno-pravni (ustavni) ustroj novonastale države,koji je inaugurisao centralnu državnu vlast i njene nadležnosti. Brčko distriktBosne i Hercegovine, rezultat je, također, "međunarodnog" rješenja, po kojemje nekadašnji grad Brčko sa užom okolinom postao distrikt, na osnovu odlukeMeđunarodne arbitraže (Final Award of the Arbitral Tribunal for Dispute overInter-Entity Boundary in Brcko Area).479Niti jedan od entiteta nije država (niti je Federacija BiH federacija, niti jeRepublika Srpska republika), iako bi se to, sudeći po njihovom nazivu, moglozaključiti. Oba su „entiteti“ u sastavu države koja se zove Bosna i Hercegovina,što je ustavno-pravna akrobatika bez pandana u teoriji i praksi organizacijemodernih država.328