Izvještaj o stanju uređenja prostora za 2009. godinu - Vlada Crne Gore

Izvještaj o stanju uređenja prostora za 2009. godinudozvola, a to podrazumijeva prethodno izdatu građevinsku dozvolu) - a da lokalnesamouprave, nijesu ispoštovale zakonsku obavezu, popisa bespravnih objekata.Za ovoliki broj bespravnih objekata uzroci su mnogobrojni, počev od demografskihprocesa, ekonomskog statusa Države i stanovništva, planske „nepokrivenosti“,neadekvatnog nadzora (državnog i lokalnog), administrativnih kapaciteta, manjkaodgovornosti bespravnih graditelja za državno dobro itd.Može se, pri tome, konstatovati da postoji nekoliko kategorija bespravnih graditelja .Jedni su oni koji su gradili bespravno da bi riješili stambeno pitanje (stanje socijalnepotrebe, poboljšanje uslova stanovanja), zatim bespravni graditelji poslovnih prostorakoji su im obezbjeđivali ekonomsku sigurnost, te bespravni graditelji stambenih,poslovnih i stambeno - poslovnih zgrada, podignutih zarad sticanja profita (prodaja,zakup).Bespravna gradnja najviše je izražena u centralnoj i primorskoj regiji, dakle uekonomsko najrazvijenijim djelovima Države, pa se, s tim u vezi, može postavitipitanje o obavezama pojedinih kategorija bespravnih graditelja prema Državi, kojebi trebale biti i fiskalno iskazane.4.2. Mjere za suzbijanje bespravne gradnjeDržava ulaže velike napore u cilju suzbijanja bespravne gradnje i o tom pitanjupostoji najširi društveni konsenzus. Na tom planu, dva su osnovna zadatka: zaustavitibespravnu gradnju, poštujući principe Bečke deklaracije, te izvršiti, moguće,uklapanje objekata u planski dokument.Zaustavljanje bespravne gradnje odnosno njeno smanjenje na najmanju mogućumjeru, zavisi od suzbijanja uslova koji su do nje doveli. U tom pravcu postignuti suznačajni rezultati u pogledu izrade planske dokumentacije, jačanja sistemainspekcijskog nadzora uspostavljenog novim Zakonom. Takođe, u toku su aktivnostina uspostavljanju informacionog sistema, koji treba da sadrži sve neophodnepodatke vezane za detektovanje bespravne gradnje.Evidentan nedostatak stručnog kadra za obavljanje poslova inspekcijskog nadzora upojedinim upravnim oblastima, a u koje, svakako, spada i oblast uređenja prostora iizgradnje objekata – uslovio je da se u Zakon o inspekcijskom nadzoru, čije suizmjene i dopune usvojene, inkorporiraju rješenja koja se odnose na mogućnostobavljanja ovih poslova, putem prenošenja odnosno povjeravanja - i pravnim licima.Ta rješenja predstavljaju institucionalni pomak za obezbjeđenje deficitarnog,inspekcijskog kadra.Jedna od važnih, preduzetih mjera za zaustavljanje bespravne gradnje je zakonskopropisivanje obaveze da se u katastar nepokretnosti ne može upisati objekat za kojinije izdata upotrebna dozvola, koja se, inače, izdaje samo za objekat ili dio objektaza koji je izdata građevinska dozvola. Ovim se rješenjem, ustvari, onemogućavapravni promet bespravnih objekata, koji je u dosadašnjem periodu bio veomaizražen.Imajući u vidu činjenicu da se za zaštitu i unapređenje prostora nijesu pokazale kaoadekvatne samo mjere - sankcije koje u domenu bespravne gradnje preduzimajuCrna Gora; Ministarstvo uređenja prostora i zaštite životne sredine 53