You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
62. — FRJÓ<br />
hann sé kannski bara að selja manni skó. Ef<br />
það á sko virkilega að heppnast. Eða hvað?<br />
Kannski er nú skókaupmennskan ekkert mjög<br />
andlegs eðlis að vísu, þetta er nú heldur ýkt<br />
hjá mér, en yfirhöfuð held ég megi segja að<br />
allir listamenn, allir hönnuðir, hljóti að veita á<br />
einhvern hátt þennan aðgang, þótt þeir sjálfir<br />
standi kannski algerlega í skugganum og<br />
noti ekki sjálfan sig sem ímynd eða tæti upp<br />
líkama sinn og slíti úr sér hjartað!<br />
Búið<br />
Er ekki gaman stundum að vera að bögglast<br />
með einhverja hugmynd og vita ekki<br />
hvernig megi miðla henni og sjá hana svo<br />
bara í flottu verki úti í heiminum? Búið að<br />
miðla, maður getur bara farið í frímínútur.<br />
Ég man eftir því þegar ég upplifði þetta<br />
fyrst. Það var einhver mjög óhöndlanleg<br />
tilfinning eða kennd úr æsku sem mig<br />
langaði til að ná að orða en vissi samt að<br />
ég myndi aldrei ná því og svo las ég bók<br />
sem orð eftir orð lýsti alveg nákvæmlega<br />
þessari kennd sem ég hafði álitið mína.<br />
Guð hvað ég varð hissa og hvað það<br />
var gott. Það var einhver ólýsanleg<br />
fullnæging og mér finnst<br />
skemmtilegast að lesa verk sem<br />
eru bæði að miðla einhverju<br />
sem ég hélt að væri bara<br />
innan í mínum kolli til og<br />
um leið einhverju sem<br />
ég hélt að væri bara ekki<br />
til, hvorki í mínum kolli<br />
né annarra. Það er svo<br />
greinilegt að hugmyndir<br />
eiga sér sitt eigið líf.<br />
Ragnar Helgi: Þær finna sér<br />
bara sinn hýsil ...<br />
Oddný: Já, það eina sem gæti<br />
farið í taugarnar á manni við<br />
að sjá að hugmynd sem maður er<br />
búin að hýsa er komin í einhverja<br />
vonda sambúð sem er vís með að<br />
ganga af henni dauðri. Ef það er búið<br />
að henda henni út í heiminn en ekki fóstra<br />
hana nóg svo hún bara gengur um eins og<br />
krypplingur greyið, með fullri virðingu fyrir<br />
krypplingum, ótrúlegt hvað er erfitt að tala,<br />
maður flækist alltaf í einhverjum líkingum,<br />
en ég meina ef hugmyndirnar eru bara<br />
ósjálfbjarga. Ha? Til dæmis alkemisminn,<br />
þessi ótrúlega fallega undiralda um hið<br />
ómögulega, þegar hún er bara smættuð<br />
ofan í eitthvað nýaldardrasl og söluógeð.<br />
Því stundum er hugmynd eins og barn eða<br />
eitthvað lífbú sem er sett í fangið á manni<br />
og maður verður að fóstra það. Maður væri<br />
ekki alveg rétt stilltur í æðruleysinu ef<br />
maður bara henti því frá sér í misskildu<br />
gjafmildi, eða hvað? En hvernig á maður að<br />
vita hvaða hugmyndir eru settar í fangið á<br />
manni? Hvernig á maður að opna faðminn<br />
fyrir þeim?<br />
Það væri gaman ef emblemið ykkar væri<br />
eins og opinn faðmur og að þið vakið yfir því<br />
hvað kemur inn í hann. Eða svo við höldum<br />
okkur við hina líkinguna; að emblemið<br />
ykkar sé slímkúla fyrir frjó.<br />
Inn að sjálfum sér<br />
Getum við ekki tekið okkur smá tíma í samræður<br />
í dag? Ég ætla að biðja ykkur um að<br />
skrifa mér þetta bréf þar sem þið veltið fyrir<br />
ykkur hvernig þið umgangist hugmyndir.<br />
Ég veit þið hafið gert svona myndir í þessum<br />
kúrsi og það væri gaman að fá að sjá þær í<br />
fyrsta bréfi og hlaða svo utan um þær öðrum<br />
mengjum. Senda mér þá mynd eða afrit af<br />
þeirri mynd en líka örlítilli greinagerð hvernig<br />
þið fóruð að því að bæta við þennan hring eða<br />
spíral.<br />
Daníel: Í sumum tilfellum komu þau með<br />
útskýringar líka. Þau voru til dæmis með<br />
útskýringar á táknunum sem þau nota.<br />
Oddný: Það er náttúrulega alveg stórkostlegt<br />
...<br />
Daníel: Þau gætu hins vegar farið miklu<br />
lengra í að tengja saman ...<br />
Oddný: Það væri mjög gaman að fá þessar<br />
útskýringar með. Ef þið nennið þessu ekki<br />
eða eruð bara ekki tilbúin í þetta núna, sem<br />
ég skil svosum vel, þá bara sendið ekki bréfið.<br />
Þið getið líka sent þau ykkar á milli eða til<br />
Daníels eða Ragnars Helga eða Godds. En<br />
mér þætti voða gaman að fá að sjá, kannski<br />
bara eftir tíu ár þegar myndirnar eru orðnar<br />
risastórar og allt vaðandi í villidýrum og<br />
skemmtilegheitum.<br />
Og mest gaman ef þið færuð háskaslóð inn að<br />
ykkur sjálfum. Ef hver hringur sem þið hlaðið<br />
utan um táknmyndina ykkar er í raun myndun<br />
aðgangs að ykkar innri manni, göng inn að<br />
ykkar eigin undirdjúpi! Ef dýramyndirnar<br />
koma fyrst, þá gætu vopnin komið svo, ef þið<br />
til dæmis hafið velt því fyrir ykkur að stinga<br />
eitthvað með hníf þá væri snjallt að setja<br />
mynd af hníf. Eða ég veit ekki, ég kann þetta<br />
nú ekki. En það er hægt að nota ýmsar aðferðir<br />
við að kalla fram tákn úr undirmeðvitundinni.<br />
Sú fyrsta er ósjálfráð skrift, hafiði stundað<br />
slíkt? Þetta er það sem súrrealistarnir notuðu<br />
og hefur mikið verið líka mikið verið notað í<br />
gegnum aldirnar af þeim sem reyndu að fá orð<br />
engla í gegnum hendurnar á sér niður á blað.<br />
Daníel: Þetta er ein af fyrstu aðferðunum til<br />
að virkja undirmeðvitundina. Þá ertu að skrifa<br />
og horfir ekki einu sinni á blaðið. Venjulega<br />
er þetta bara eitthvað non-sense sem kemur í<br />
gegn. Eða það fyrsta sem þér dettur í hug og<br />
þú skrifar það niður ...<br />
Oddný: Já, það er örugglega ekki mikið<br />
englamál sem kemur út. En súrrealistarnir<br />
tóku upp þessa aðferð frá dulspekinni eftir<br />
að hafa heyrt um hugmyndir Freuds og<br />
Jungs um að hinar„frumlegu“ hugmyndir<br />
eða hættulegu eða hvað sem er, séu bara<br />
mismunandi samsuða úr gömlum suðupotti<br />
menningarinnar. Freud notaði sálgreininguna<br />
og það var algjör bylting. Þá kom bara alls<br />
konar dót upp úr kafinu sem allir voru búnir<br />
að gleyma að væri til.<br />
Brandur: Ég sko prófaði það bara fyrir tveim<br />
mánuðum að setjast niður og skrifa eina blaðsíðu<br />
eins fljótt og ég gat skrifað. Ég hafði<br />
áhuga á því að vita hvað myndi koma. Svo<br />
lagaði ég stafsetningarvillurnar bara<br />
eftir á.<br />
Oddný: Já, það er einmitt þetta. Kom<br />
eitthvað spennandi fram?<br />
Brandur: Já, þetta var áhugavert,<br />
ég ætla nú að gera meira af<br />
þessu.<br />
Oddný: En þetta er ansi erfitt<br />
og maður verður að þjálfa<br />
sig upp í því held ég. Þegar<br />
við Unnar Örn skrifuðumst<br />
á með ósjálfráðri skrift þá<br />
skrifaði hann man ég einu sinni<br />
að honum þætti þetta allt of<br />
alvarlegt, of mikil áreynsla, og þá<br />
fór hann út á kaffihús og skrifaði<br />
allt sem hann heyrði, prófaði bara að<br />
kasta teningum á blaðið sitt aftur og<br />
aftur.<br />
Gamlar góðar tilraunir<br />
Svo er önnur alveg klassísk tilraun til<br />
að nálgast leynihólfin í sér en það eru<br />
draumarnir. Ef þið munið drauma eða kannski<br />
að fara hlusta eftir þeim. Vera þá með mynd<br />
eða orð og skrá það niður og teikna. Kannski<br />
veiðir maður bara eitt orð á hverri nóttu, bara<br />
einn gamlan skó eða eitthvað. Og þá að skrá<br />
hann niður. Skór. Og svo er annað: þegar<br />
þið eruð að tala við einhvern sem er ykkur<br />
mjög náinn en sem þið eigið í einhverjum<br />
erfiðleikum með, að taka þá eftir því hvaða orð<br />
eða myndir koma endurtekið upp í hugann.<br />
Hvort eitthvað kemur tvisvar. Að grípa það<br />
þá. Svo er alveg klassískt að gera skrá yfir það<br />
sem er viðfang þráhyggju. Ef þið eruð með<br />
þráhyggju að taka alltaf í hurðarhúna, opna<br />
eða loka hurðum. Eða slökkva á eldavélinni<br />
eða eitthvað svona. Athuga með að hafa það<br />
þá í myndinni. Eða í einhverri útfærðri mynd<br />
eins og er í svona emblemum. Til dæmis örin<br />
verður tákn um ástina, um eros, um bogann.<br />
Eros sem skýtur örinni. Þið getið gert ykkar
Change language