You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
294 69 77; qronikaqronika@gmail.com<br />
fsiqikuri janmrTelobis politikis<br />
ra aris janmrTeloba? sad ga-<br />
ana uruSaZe<br />
dis zRvari fsiqikur janmrTelo-<br />
basa da aSlilobas Soris? vin aris<br />
normaluri da, saerTodac, ra aris norma? adamianebs saukunebis<br />
ganmavlobaSi awuxebda es kiTxvebi. dRes, roca, met-nak-<br />
lebad, yvelaferze SesaZlebelia informaciis mopoveba, am<br />
kiTxvebsac, ase Tu ise, gaeca pasuxi, Tumca zRvari normasa da<br />
normidan gadaxras Soris dRemde araa mkveTrad gavlebuli.<br />
arc Tavad fsiqikuri problemebisa<br />
da daavadebebis ganmartebaa<br />
zusti. sxvadasxva samecniero organizacia<br />
gvTavazobs axsnas, rom,<br />
realurad, adamianis fsiqikas sakmaod<br />
didi wnexi awveba yoveldRiur<br />
cxovrebaSi sxvadasxva faqtoris<br />
zemoqmedebiT, ramac Sei-<br />
Zleba, adamianis gonebis muSaobisa<br />
da misi funqcionirebis Seferxeba<br />
gamoiwvios. swored es aRiqmeba<br />
fsiqikur aSlilobad.<br />
msoflioSi fsiqikuri daavadebebi<br />
davadebaTa sistemis sakmaod<br />
gavrcelebuli nawilia. yoveldRiurad<br />
vlindeba fsiqikuri aSlilobis<br />
rogorc msubuqi, ise SedarebiT<br />
mZime formebic.<br />
zogadad rom vTqvaT, sami saxis<br />
fsiqikuri daavadeba arsebobs:<br />
nervuli aSliloba, fsiqikuri aSliloba<br />
da aRqmis cdomileba.<br />
jandacvis sferoSi fsiqikuri<br />
daavadebebis sistemasa da mis funqcionirebas<br />
aregulirebs fsiqikuri<br />
janmrTelobis politika,<br />
romelic saqarTveloSi sakmaod<br />
didi gamowvevebis winaSe dgas.<br />
saqarTveloSi fsiqikuri da<br />
qceviTi aSlilobebis wili daavadebaTa<br />
gavrcelebis struqturaSi<br />
2,5%-s Seadgens da mzardi tendenciiT<br />
xasiaTdeba. 2013 wels<br />
fsiqikuri aSlilobebis prevalentobis<br />
maCvenebeli 100.000 mosaxleze<br />
Seadgenda 1536-s, xolo incidentobis<br />
maCvenebeli _ 167.8-s,<br />
rac sakmaod didi maCvenebelia da,<br />
amavdroulad, _ arasrulic. saqar-<br />
TveloSi ar arsebobs zusti statistika<br />
im raodenobis dasadgenad,<br />
Tu ramden adamians awuxebs fsiqikuri<br />
problemebi da ramdeni adamiani<br />
itanjeba fsiqikuri daavadebebiT.<br />
aseve arasrulyofilia daavadebaTa<br />
aRricxvis sistema, romelic<br />
sakuTar TavSi aerTianebs mxolod<br />
saxelmwifos mxridan dafinansebul<br />
beneficiarebs da ar iTvaliswinebs<br />
im adamianebs, romlebic<br />
stigmis an sxva problemis gamo ar<br />
aRiareben sakuTar problemebs.<br />
Tavis mxriv, fsiqikuri janmrTelobis<br />
saxelmwifo programa xSirad<br />
ver uzrunvelyofs maT saWiroebebs,<br />
ris gamoc samedicino samsaxurebisadmi<br />
mimarTvianobis maCvenebeli<br />
Zalian dabalia.<br />
rac Seexeba dafinansebas, Sei-<br />
Zleba iTqvas, rom yovelwliurad<br />
izrdeba saxelmwifos mxridan fsiqikuri<br />
janmrTelobis sferoSi<br />
subsidirebuli Tanxebis wili, Tumca<br />
es naklebad aisaxeba realobaze.<br />
sakmaod mZimea fsiqikuri janmrTelobis<br />
problemebis mqone adamianebisa<br />
da maTi ojaxis wevrebis<br />
mdgomareoba da socialuri yofa<br />
saqarTveloSi.<br />
saqarTvelos fsiqikuri janmrTelobis<br />
saxelmwifo programis<br />
2018 wlis dafinanseba 5 milioni<br />
lariT gaizarda da 21 milioni<br />
lari Seadgina.<br />
2018 wlidan fsiqikuri janmrTelobis<br />
saxelmwifo programis<br />
biujetis ZiriTadi cvlilebebia:<br />
gaizarda saTemo servisebis dafinanseba.<br />
kerZod: gazrdili Tanxis<br />
54%-ze meti saTemo ambulatoriul<br />
momsaxurebaze gadanawilda;<br />
saTemo ambulatoriuli fsiqiatriuli<br />
momsaxurebis biujeti<br />
SemosazRvruli arealis mosaxleobis<br />
raodenobis mixedviT ganisaz-<br />
Rvra;<br />
programis moculobaSi calkeuli<br />
servisis standartis parametrebi<br />
Sevida, romlebic saqarTvelos<br />
Sromis, janmrTelobisa da<br />
socialuri dacvis saministrosTan<br />
arsebulma samuSao jgufma SeimuSava;<br />
qveynis masStabiT 11 mobiluri<br />
gundi dafinansda (gasul wels finansdeboda<br />
mxolod 3 mobiluri<br />
gundi);<br />
gaizarda TiToeuli mobiluri<br />
gundis biujetic, rac niSnavs, rom<br />
Tbilissa da saqarTvelos regionebSi<br />
momsaxurebas gacilebiT meti<br />
beneficiari miiRebs;<br />
stacionaruli momsaxurebis<br />
dafinansebisas upiratesoba mieni-<br />
Wa Tanamedrove tipis sawolebis<br />
dafinansebas; grZelvadiani sawolebis<br />
dafinanseba 19 laridan<br />
23 laramde gaizarda.<br />
arsebuli stigmebi, uyuradRebo<br />
damokidebuleba, vernaSovni<br />
samsaxuri, rTulad damyarebuli<br />
socialuri kavSirebi _ es im problemaTa<br />
mcire CamonaTvalia, romlis<br />
winaaRmdegac yoveldRiurad<br />
uwevs brZola fsiqikuri janmrTelobis<br />
problemebis mqone adamianebs<br />
saqarTveloSi.<br />
ra gamowvevebis winaSe dgas qarTuli<br />
fsiqikuri janmrTelobis<br />
politika da ramdenad sakmarisia<br />
roca daavadeba<br />
ganaCenia<br />
is xelSewyoba, rac saxelmwifos<br />
mxirdan am sferosadmi arsebobs?<br />
„qronika+~-s am da sxva mniS-<br />
vnelovan kiTxvebze pasuxobs<br />
fsiqologi, Tsu-is asocirebuli<br />
profesori, SSm pirTa sakiTxebis<br />
kvlevis centris xelmZRvaneli _<br />
Tamar maxaraZe:<br />
_ zusti statistikuri monacemebi<br />
ar arsebobs, Tu ramdeni adamiania<br />
qveyanaSi fsiqikuri prob-<br />
lemebis mqone. amis erT-erT mizezad<br />
isic dasaxelda, rom ar gvaqvs<br />
daavadebaTa aRricxvis efeq-<br />
tiani sistema. ras fiqrobT amas-<br />
Tan dakavSirebiT?<br />
_ Cvens qveyanaSi statistika<br />
problemaa. zogadad, fsiqikuri<br />
janmrTelobis problemebis mqoneT<br />
statusi eniWebaT. aRricxvianoba<br />
mowesrigebulia im adamianebis<br />
TvalsazrisiT, romlebsac saxelmwifo<br />
fulad kompensacias _<br />
pensias uxdis. Cven zustad viciT<br />
imaTi raodenoba, romlebsac saxelmwifo<br />
pensias uxdis Tavisi SezRuduli<br />
SesaZleblobebis gamo.<br />
SigniT, ukve, rTulia gaerkve, ra<br />
xdeba. arian adamianebi, romlebsac<br />
fsiqikuri problemebi aqvT, magram<br />
es ar iwvevs SezRudul SesaZleblobebs,<br />
Sesabamisad, maT ar gaaCniaT<br />
statusi, magram garkveuli<br />
saxis momsaxureba aucileblad<br />
sWirdebaT. aq ki problema gvaqvs,<br />
_ sistema ver xedavs im adamianebs,<br />
romlebsac pensias ar aZlevs. zogierTi<br />
stigmis gamo ver identificirdeba,<br />
msubuqi aSlilobebi<br />
fsiqikuri problemaa, magram Cveni<br />
yuraRebis miRma rCeba. amis Sesaxeb<br />
zogjer verc ojaxi da verc sazogadoeba<br />
ver igebs. cifrebi mxolod<br />
mZime fsiqikuri aSlilobebis<br />
mqone adamianTa raodenobas<br />
asaxavs, rogoricaa fsiqozi, klinikuri<br />
depresia da a. S.<br />
es mZime forma qronikulia,<br />
vlindeba da sul aris. pirveli<br />
simptomebi iseTi formiT iCens<br />
Tavs, romlis identificirebac<br />
rTulia da Tavis droze ver xerxdeba.<br />
rTulia daavadebebis identificireba,<br />
Tumca identificirebis<br />
SemTxvevaSi gaurkvevelia, sad unda<br />
wavides adamiani. ar aris amis<br />
Camoyalibebuli, kompleqsuri<br />
mkurnalobisa da reabilitaciis<br />
gzebi. anu es adamianebi ganwirulebi<br />
arian da vinc rogor axerxebs,<br />
ise umklavdeba problemebs.<br />
realurad, gvaqvs sistema, romelic<br />
saxelmwifos mxridan dafinansebul<br />
sazogadoebis nawils<br />
aRricxavs da sistemis miRma rCebian<br />
msubuqi fsiqikuri problemebis<br />
mqone adamianebi, romelTa<br />
identificirebac ar xdeba. veravin<br />
getyviT, ramdeni itanjeba am problemebiT.<br />
_ 1995 wels miRebuli kanoni<br />
fsiqiatriuli daxmarebis Sesaxeb<br />
pacientebs arCevanis Tavisufle-<br />
bas aZlevs da maT SeuZliaT, uari<br />
ganacxadon aRricxvaze. ras fiqrobT<br />
kanonmdeblobasTan dakav-<br />
SirebiT da qmnis Tu ara igi prob-<br />
lemebs?<br />
_ bolo wlebSi Zalian kargi<br />
kanoni miviReT qmeduunarobasTan<br />
dakavSirebiT, romelmac saqarTvelo<br />
dasavleTTan da evropul RirebulebebTan<br />
daaaxlova. es aris<br />
wingadadgmuli nabiji uflebrivi<br />
TvalsazrisiT. adamians imis Sesa-<br />
Zleblobas aZlevs, rom bolomde<br />
SeinarCunos Tavisi uflebebi da<br />
SeizRudos misi uflebebi iq, sadac<br />
dasabuTebulia, rom am adamians<br />
ar aqvs am uflebebis ganxorcielebis<br />
SesaZlebloba. meore<br />
Temaa, ramdenad praqtikaSi xorcieldeba<br />
es wesebis dacviT.<br />
Cvens qveyanaSi jer kidev bevri<br />
stigma da barieria, rac mZimed<br />
isaxeba adamianis yoveldRiur cxovrebaSi.<br />
ras niSnavs, TviTon gadawyvitos?<br />
_ mas unda hqondes Sesa-<br />
Zlebloba, Tavisi mdgomareoba<br />
gaiumjobesos mkurnalobiT, reabilitaciiT.<br />
am TvalsazrisiT mas<br />
didi arCevani ar gaaCnia. aqedan gamomdinare,<br />
es Zalian cinikuricaa,<br />
risi arCevani aqvs avadmyofs? es<br />
kanoni Teoriulad gveubneba, rom<br />
ar SeiZleba diskriminacia. gvaswavlis,<br />
ra da rogor unda keTdebodes,<br />
Tumca realoba Zalian da-<br />
Sorebulia imisgan, rac zogadad<br />
kanonmdeblobaSi weria.<br />
kanonmdebloba Teoriul doneze<br />
cudi ar aris, magram realoba<br />
cudia, imitom rom am kanonebis<br />
aRsruleba da dacva ar xdeba.<br />
_ rogor SeafasebT Temze<br />
dafuZnebul fsiqiatriul ser-<br />
visebs? ramdenad efeqtiania, ras<br />
`rTulia daavadebebis identificireba, Tumca<br />
identificirebis SemTxvevaSi gaurkvevelia, sad<br />
unda wavides adamiani. ar aris amis<br />
Camoyalibebuli, kompleqsuri mkurnalobisa da<br />
reabilitaciis gzebi. anu es adamianebi<br />
ganwirulebi arian da vinc rogor axerxebs,<br />
ise umklavdeba problemebs. realurad, gvaqvs<br />
sistema, romelic saxelmwifos mxridan<br />
dafinansebul sazogadoebis nawils aRricxavs<br />
da sistemis miRma rCebian msubuqi fsiqikuri<br />
problemebis mqone adamianebi, romelTa<br />
identificirebac ar xdeba. veravin getyviT,<br />
ramdeni itanjeba am problemebiT~<br />
32<br />
32 N7 (<strong>228</strong>) 6.03-12.03.2018 w.