29.03.2018 Views

qronika+7(228)

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

294 69 77; qronikaqronika@gmail.com<br />

gamowvevebi saqarTveloSi<br />

gulisxmobs da rogoraa es servisebi<br />

saqarTveloSi ganviTarebu-<br />

li?<br />

_ Temze dafuZnebuli momsaxureba<br />

niSnavs imas, rom adamians<br />

emsaxurebi iq, sadac is cxovrobs,<br />

anu bunebriv garemoSi, ojaxur<br />

garemoSi. am dros iqmneba mkurnalobisa<br />

da reabilitaciis Sesa-<br />

Zlebloba bunebriv sacxovrebel<br />

garemoSi. es niSnavs imas, rom unda<br />

arsebobdes mTeli rigi mis saWiroebebze<br />

dafuZnebuli servisebi,<br />

romelic mas miewodeba misTvis xelsayrel<br />

pirobebSi. aqedan gamomdinare,<br />

ra gvaqvs Cven? _ kargia,<br />

rom ukve ramdenime welia, mobiluri<br />

jgufebis muSaoba daiwyo.<br />

jgufi saxlSi emsaxureba im adamianebs,<br />

romlebmac garkveuli sareabilitacio<br />

momsaxureba gaiares<br />

da saxlSi arian. wamlebi Sin miewodebaT<br />

da maTTan fsiqologi msubuq<br />

doneze muSaobs. raime servisis<br />

ararsebobas es bevrad sjobs.<br />

Cveni problema is aris, rom Cven-<br />

Tan arsebuli servisebi erTmaneT-<br />

Tan ar aris dakavSirebuli. e. i. adamians<br />

daxmarebas vaZlevT fragmentulad,<br />

ramac droebiT SeiZleba<br />

gaaumjobesos pacientisa da<br />

misi ojaxis mdgomareoba, magram<br />

iqidan gamomdinare, rom mas am<br />

servisis garda kidev sWirdeba sxva<br />

servisi, rac qveyanaSi ar gagvaCnia,<br />

mkurnalobis efeqtianoba mcirdeba,<br />

bolos srulyofil Sedegsac<br />

ver viRebT.<br />

yvelaze efeqtiani mkurnaloba<br />

aris balansirebuli, romelic gulisxmobs<br />

rogorc medikamentur,<br />

aseve fsiqologiur da socialur<br />

momsaxurebas. CvenTan, umetesad,<br />

ufaso medikamentebi gvaqvs mZime<br />

fsiqikuri aSlilobis mqone adamianebisTvis.<br />

es Zalian kargia, savaldebulocaa,<br />

magram, rogorc wesi,<br />

ar gvaqvs is, rac amis mere unda<br />

SevTavazoT. roca adamiani adekvaturia<br />

da misi mdgomareoba stabiluria<br />

medikamenturi mkurnalobis<br />

Sedegad, mas fsiqologiuri da<br />

socialuri daxmareba sWirdeba darRveuli<br />

komunikaciis aRsadgenad.<br />

es ar aris martivi procesi. amas<br />

sWirdeba mravalmxrivi servisis<br />

miwodeba da reabilitacia, aseve<br />

bma sociumTan, rasac xSirad socialuri<br />

muSakebi akeTeben. zrdasruli<br />

adamianebisTvis es aris adgili<br />

sazogadoebaSi da samuSao,<br />

rasac is asrulebs. TviTSefasebisTvis<br />

aucilebelia dasaqmeba. Cven<br />

es fragmentebi gvWirdeba.<br />

Tamar maxaraZe<br />

`Cvens qveyanaSi jer kidev bevri stigma da barieria, rac mZimed isaxeba<br />

adamianis yoveldRiur cxovrebaSi. ras niSnavs, TviTon gadawyvitos? - mas<br />

unda hqondes SesaZlebloba, Tavisi mdgomareoba gaiumjobesos mkurnalobiT,<br />

reabilitaciiT. am TvalsazrisiT mas didi arCevani ar gaaCnia. aqedan<br />

gamomdinare, es Zalian cinikuricaa, risi arCevani aqvs avadmyofs? es<br />

kanoni Teoriulad gveubneba, rom ar SeiZleba diskriminacia. gvaswavlis,<br />

ra da rogor unda keTdebodes, Tumca realoba Zalian daSorebulia<br />

imisgan, rac zogadad kanonmdeblobaSi weria~<br />

gvaqvs dRis centrebi. admianebi<br />

aq modian, saubroben, centri<br />

maT gansxvavebuli xarisxis servisebs<br />

sTavazobs. ukeTes SemTxveva-<br />

Si, beneficiarebs aqvT kveba, urTierToba,<br />

saqmianobis saSualeba. es<br />

aris sul, rasac maT vTavazobT.<br />

eseni arian zrdasruli adamianebi<br />

da maT srulfasovani arsebobis-<br />

Tvis sWirdebaT samsaxuri, anazRaureba.<br />

ar unda CavTvaloT, rom es<br />

admainebi gansxvavebuli cxovrebiT<br />

unda cxovrobdnen. isini unda<br />

gadavidnen iseT samuSao adgilebze,<br />

sadac anazRaurebas miiReben.<br />

am yvelafers morgeba sWirdeba, magram<br />

amisTvis aravis scxela.<br />

iman unda imuSaos, visac survili<br />

aqvs, visTvisac es ganviTarebis<br />

momdevno etapi iqneba. amiT<br />

isini im realobasTan daaxlovdebian,<br />

romelSic damoukideblad<br />

marTaven sakuTar cxovrebas.<br />

Tundac es SeiZleba iyos daculi<br />

samuSao adgilebi, socialuri<br />

sawarmoebi, sadac isini anazRaurebas<br />

aiReben da sakuTari<br />

SesaZleblobebis realizebas<br />

SeZleben. dasaqmebis bevrnairi<br />

forma arsebobs da<br />

amis ganviTareba da morgeba<br />

aucilebelia.<br />

_ bolo wlebSi gan-<br />

sakuTrebiT gaizarda<br />

jandacvis mTlian danax-<br />

arjebSi<br />

saxelmwifo<br />

danaxarjebis wili. kerZod, 2006-<br />

2017 wlebSi 3-2-jer gaizarda<br />

fsiqikuri janmrTelobis saxelmwifo<br />

programis biujeti. ramde-<br />

nad aisaxeba cifrebis zrda real-<br />

obaSi?<br />

_ Tanxa imdeni mainc ar gamoiyofa,<br />

ramdenic saWiroa. samwuxarod,<br />

ar xdeba bma am servisebs Soris.<br />

aqedan gamomdinare, Tanxa TiTqos<br />

izrdeba, magram amindi ar icvleba.<br />

magaliTad, saubroben, rom<br />

dRis centris safasuri unda gaizardos,<br />

magram romc gaizardos,<br />

es am adamianebSi mdgomareobas ar<br />

gaaumjobesebs. dafinansebis zrdiT<br />

dRis centrebi ar daixureba,<br />

dRes ki realurad es safrTxe<br />

dgas.<br />

Tu paralelurad ar gaCnda<br />

servisebi, romlebic am adamianebs<br />

daasaqmebs da bavSvebis SemTxveva-<br />

Si skolaSi maT gadayvanas Seuwyobs<br />

xels, problema sul iqneba.<br />

_ problemaa aseve isic, rom<br />

hospitalis momsaxurebaze danax-<br />

arjebis maRali xvedriTi wilis<br />

gamo ambulatoriuli servisebi<br />

naklebad viTardeba. rogor Sei-<br />

Zleba amis dabalanseba?<br />

_ idealur SemTxvevaSi mTeli<br />

msoflio iqiTken midis, rom adamianma<br />

naklebi dro gaataros klini-<br />

`saqarTveloSi fsiqikuri da qceviTi aSlilobebis wili<br />

daavadebaTa gavrcelebis struqturaSi 2,5%-s Seadgens da mzardi<br />

tendenciiT xasiaTdeba. 2013 wels fsiqikuri aSlilobebis<br />

prevalentobis maCvenebeli 100.000 mosaxleze Seadgenda 1536-s,<br />

xolo incidentobis maCvenebeli - 167.8-s, rac sakmaod didi<br />

maCvenebelia da, amavdroulad, - arasrulic. saqarTveloSi ar<br />

arsebobs zusti statistika im raodenobis dasadgenad, Tu ramden<br />

adamians awuxebs fsiqikuri problemebi da ramdeni adamiani<br />

itanjeba fsiqikuri daavadebebiT~<br />

kaSi, amitom rac SeiZleba mravalferovani<br />

hospitalgare momsaxurebebi<br />

unda iyos. swori aqcenti<br />

aris hospitalgare momsaxurebis<br />

ganviTareba, prevenciuli RonisZiebebis<br />

gatareba. Tumca CvenTan sahospitalo<br />

momsaxurebaze daxarjuli<br />

Tanxebi bevrad meti iyo<br />

yovelTvis, vidre gare servisebze.<br />

es nel-nela balansdeba.<br />

wlebis dinamika aCvenebs, rom<br />

hospitalgare momsaxurebaze daxarjuli<br />

Tanxa izrdeba, rac kargia,<br />

Tumca dRevandeli realoba<br />

mainc igive rCeba. albaT ufro gviadvildeba<br />

problemebis mqone<br />

adamianebis hospitalSi gamomwyvdeva<br />

da iq mkurnaloba, vidre hospitalgare<br />

servisebis ganviTareba.<br />

es arc aris advili saqme. amas<br />

sWirdeba fuli, kompetenturi adamianebi,<br />

samagisod ki resursi ar<br />

gagvaCnia.<br />

mwvave recidivebis SemTxvevaSi<br />

aucilebelia 24-saaTiani mzrunvelobis<br />

gamcemi klinikebis arseboba,<br />

magram mizani is aris, rom<br />

hospitaluri momsaxurebis Semdeg,<br />

roca adamiani wonasworobis<br />

mdgomareobas ubrundeba, mas hospitalidan<br />

gamosvlis merec unda<br />

daxvdes is momsaxureba, romelic<br />

am mdgomareobas SeunarCunebs da<br />

gauumjobesebs.<br />

_ wina wlebSi mwvave SemTxveve-<br />

bis stacionaruli momsaxurebis<br />

dafinansebis Semcirebis gamo<br />

mravalprofilian kerZo saavadmy-<br />

ofoebSi gauqmda fsiqiatriuli<br />

ganyofilebebi. ra problemebs<br />

iwvevs es? ras fiqrobT amasTan<br />

dakavSirebiT?<br />

_ roca es ganyofilebebi gaixsna,<br />

miznad isaxavda humanur midgomas,<br />

CvenSi gavrcelebuli Sexeduleba<br />

sagiJeTebze unda dagveviwyebina.<br />

adamianebs, romlebsac fsiqikuri<br />

problemebi aqvT, maT Sei-<br />

Zleba imave garemoSi movemsaxuroT,<br />

sadac janmrTelobis problemebis<br />

mqone sxva adamianebs mkurnaloben,<br />

magaliTad: gulis, RviZlis<br />

an sxva. es midgoma swori iyo,<br />

Tumca didad ar gaamarTla.<br />

es ar aris iafi sfero, samedicino<br />

momsaxurebisTvis gaweuli<br />

xarjebi didia, magram aris xarjebi,<br />

rac saxelmwifom aucileblad<br />

unda gawios.<br />

swori menejmenti imas niSnavs,<br />

rom mcire biujetis pirobebSi saxelmwifom<br />

yvelaze efeqtiani gza<br />

moZebnos momsaxurebis Serwymisa<br />

da arsebuli servisebis ganviTarebisTvis.<br />

samwuxarod, amis magaliTi naklebia.<br />

fuli ixarjeba, mdgomareoba<br />

ar icvleba. ekonomias vakeTebT<br />

iq, sadac ar unda gakeTdes,<br />

Cvens moqalaqeebze zrunva ki saxelmwifos<br />

valia.<br />

es problema yvela qveyanaSia,<br />

xolo saxelmwifo valdebulia,<br />

misi moqalaqe im problemebis pirispir<br />

ar datovos, romelsac marto<br />

ver gaumklavdeba.<br />

sadac fuli dasaxarjia, unda<br />

daixarjos. efeqtianad amis gadawyveta<br />

ki xedvis SecvliT aris SesaZlebeli<br />

_ swori midgoma yovelTvis<br />

ganapirobebs xarjvis efeqtianobasac.<br />

dRes Tanxac ixarjeba, raRac<br />

mciredic icvleba sasikeTod, magram<br />

saerTo amindi ar icvleba,<br />

rac yvelaze samwuxaroa.<br />

N7 (<strong>228</strong>) 6.03-12.03.2018 w.<br />

33

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!