qronika+237
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
294 69 77; qronikaqronika@gmail.com<br />
ucnobi qronika<br />
kasiaSi ruseTis Semosvlis Semdeg,<br />
es iyo pirveli SemTxveva, rodesac<br />
regions damoukidebeli, sakuTari<br />
xelisufleba hyavda. marTalia,<br />
komisariats damoukidebloba ar<br />
gamoucxadebia da Tavi isev ruse-<br />
Tis nawilad miaCnda, magram, realurad,<br />
ZlevT yvela dawesebulebebs da sTvis CamorTmeul miwebs; mospobda<br />
kavkasiam sakuTari saqm-<br />
moxeleT saqmeebis Sesaxeb komisariats<br />
wodebriv upiratesobas da gaeebis<br />
mogvareba Tavad daiwyo.<br />
mimarTon.<br />
auqmebda yvela im dawesebulebas, xelisuflebis cvlilebisa da<br />
komisariatis Tavmjdomare, romelic uzrunvelyofda wodebriv<br />
regionSi Seqmnili sagangebo mdgo-<br />
Sromis saministros saqmisa da gareSe<br />
upiratesobas.<br />
mareobis gamo tfilisis muSaTa da<br />
saqmeTa komisari e.p. gegeWkori.<br />
mowodebaSi aRniSnuli iyo, rom jariskacTa deputatTa sabWos aR-<br />
amierkavkasiis komisariati mxars masrulebelma komitetma 27 noem-<br />
saSinao saqmeTa saministros uWerda ruseTis revoluciis mier bers specialuri brZaneba gamoaqveyna,<br />
komisari a.i. Cxenkeli.<br />
aRiarebul xalxTa srul TviTgamorkvevas<br />
sadac moqalaqeebs simSvi-<br />
samxedro da sazRvao saministros<br />
da ecdeboda, amierkavkadis<br />
dacvisken mouwodebda, xolo<br />
komisari a.d. donskoi. siaSi erovnuli sakiTxi umokles miliciis ufross qalaqis dacvis<br />
finansTa saministros komisari droSi samarTlianad gadaeWra. gaZlierebas avalebda.<br />
karCikiani.<br />
rac yvelaze mniSvnelovani iyo, am brZanebis mixedviT im miliciels,<br />
saxalxo ganaTlebis saministros<br />
amierkavkasiis komisariati saWir-<br />
vinc posts daukiTxavad<br />
komisris xan-xoiskis magier od cnobda rusuli frontis mT-<br />
datovebda, sami TviT patimroba<br />
_ xas-mamedovi.<br />
lianobis dacvas da am mimarTul-<br />
emuqreboda. miliciasTan erTad<br />
noemberi<br />
iusticiis saministros komisari<br />
S.v. aleqseev-mesxievi.<br />
gzaTa saministros komisari x.<br />
meliq aslanovi.<br />
miwaT-moqmedebis saministros<br />
komisari neruCevi.<br />
sasursaTo saqmeTa saministros<br />
komisari ter-gazariani.<br />
sazogadoebriv mzrunvelobis<br />
saministros komisari ogajanovi.<br />
saxelmwifo kontrolis saqmeTa<br />
komisari xas-mamedovi”.<br />
ukve meore dRes, 1917 wlis 19<br />
noembers, gazeTi „saqarTvelo” amierkavkasiis<br />
komisariatis programas<br />
aqveynebs, saidanac Cans, Tu ra<br />
politikas gaatarebda regionis<br />
droebiTi mTavroba. dasawyisSi<br />
aRniSnuli iyo, rom amierkavkasiis<br />
komisariati warmoadgenda droebiT<br />
mTavrobas, romelic imoqmedebda<br />
ruseTSi damfuZnebeli krebis,<br />
igive parlamentis mowvevamde.<br />
Tu ruseTSi movlenebi imgvarad<br />
ganviTardeboda, rom damfuZnebeli<br />
kreba ver Seikribeboda, maSin<br />
amierkavkasiis komisariati muSaobas<br />
gaagrZelebda amierkavkasiisa<br />
da kavkasiis frontis damfuZnebeli<br />
krebis wevrTa yrilobamde. Semdeg<br />
aRniSnuli iyo, rom komisariati<br />
gauZRveboda regionis finansebs,<br />
transportis, sursaTisa da<br />
zogadad ekonomikis saqmes; igi<br />
mixedavda jarSi mobilizaciisa da<br />
demobilizaciis sakiTxs, sazogadoebrivi<br />
wesrigis dacvas, ganaxorcielebda<br />
kontrols warmoebasa<br />
da Sromis ganawilebaze; daicavda<br />
muSaTa klasis interesebs, gaanawilebda<br />
saufliswulo, saeklesio<br />
da agreTve msxvili memamuleebi-<br />
ebiT apirebda energiuli nabijebis<br />
gadadgmas. mowodeba Semdegnairad<br />
sruldeboda: „am RonisZiebaTa<br />
dauyovnebliv ganxorcieleba<br />
SeiZleba mxolod erTis pirobiT;<br />
Tu jarma da mcxovreblebma,<br />
_ muSebma, glexebma da jariskacebma,<br />
_ energiulad dauWires mxari<br />
amier-kavkasiis revolucionur<br />
mTavrobis yvela RonisZiebas!<br />
amierkavkasiis komisariatis gankargulebani<br />
da brZanebani SeurCevlad<br />
unda sruldebodes adgilobriv.<br />
am mTavrobisadmi yoveli<br />
urCoba amier-kavkasiis erTa arsebiTi<br />
interesebis winaaRmdeg xelis<br />
aRmarTvad CaiTvleba da ise CaiTvleba<br />
rogorc boroti samoqalaqo<br />
da erovnebaTa Soris ganxeTqilebisken<br />
mimarTuli moqmedeba, ris<br />
mosaspobadac am mTavrobis Semqneli<br />
partiebi da organizaciebi yovel<br />
zomebs ar daeridebian.<br />
am mZime tvirTis aRebisTanave<br />
amier-kavkasiis komisariati mihmarTavs<br />
yvelas, visTvisac Zvirfasia<br />
revoluciisa da Tavisuflebis<br />
interesebi, mWidrod SekavSirdnen<br />
amier-kavkasiis mTavrobis gar-<br />
Semo da mxardamxar gahyvnen mas<br />
revolucionur SemoqmedebiTi<br />
muSaobis gzaze.<br />
amierkavkasiis erebo! Tqveni bedi<br />
Tqvensave xelSia. davamtkicoT,<br />
rom Rirsni varT am diadi misiisa.<br />
aRvmaRldeT am istoriul miznebamdis<br />
da cxadad vaCvenoT mTels<br />
qveyanas, Tu rogor unda didi revoluciis<br />
mcnebaTa mtkiced dacva<br />
da maTi cxovrebaSi gatareba”.<br />
amierkavkasia formalurad<br />
ruseTs mowyda. asi wlis winaT, kav-<br />
N16 (237) 15.05-21.05.2018 w.<br />
wesrigis dacva evaleboda wiTeli<br />
gvardiis nawilebsac, romlebic<br />
tfilisis muSaTa da jariskacTa<br />
deputatTa sabWos aRmasrulebelma<br />
komitetma Seqmna. gvardia, ZiriTadad,<br />
muSebiT iyo dakompleqtebuli,<br />
amitom aRmasrulebeli komiteti<br />
im dawesebulebebs mouwodebda,<br />
sadac muSaobdnen gvardielebi,<br />
maTTvis jamagiri ar SeewyvitaT,<br />
sanam isini qalaqSi revoluciuri<br />
wesrigis dacvas emsaxurebodnen.<br />
garda amisa, brZanebulebaSi<br />
naTqvami iyo: „milicia da<br />
wiTel-gvardielebi movaleni arian:<br />
a) dauyovnebliv daatusaRon<br />
yvela, vinc xalxs mouwodebs darbevisaTvis,<br />
ZaladobisaTvis, vinc<br />
erTi erovnebis warmomadgenlebs<br />
meoreze asisineben da Tavisi moqmedebiT<br />
sazogado wesierebas ar-<br />
Rveven da b) neba ar miscen quCebSi<br />
da moednebze krebebi da mitingebi<br />
gamarTon.<br />
yvela saxlis patrons evalebaT:<br />
1) dauyovnebliv Seudgnen ezoebisa<br />
da quCebis dawmendas; quCebi<br />
yovel dRe unda dahgavon Ramis 12<br />
saaTidan dilis 6-mde. 2) daayenon<br />
saxlebis win meezoveebi, romlebic<br />
miliciis yovelgvar gankargulebebs<br />
unda asrulebdnen. vinc am<br />
savaldebulo dadgenilebas daar-<br />
Rvevs daisjeba: pirvelad 3 Tvemde<br />
cixeSi datusaRebiT, xolo meored<br />
mTeli mxaridan iqneba<br />
gaZevebuli.<br />
Tbilisis yvela vaWrebi movaleni<br />
arian, mtkiced daicvan sasursaTo<br />
komitetis mier dawesebuli<br />
nixri. nixris darRvevaSi, saqonlis<br />
gadamalvaSi da saqonelze,<br />
gansakuTrebiT pirveli saWiroebis<br />
fasebis xelovnurad awevaSi<br />
SeniSnul vaWrebs an daapatimreben,<br />
an da amier-kavkasiidan sruliad<br />
gadaasaxleben.<br />
qalaqis sasursaTo komitets<br />
evaleba gadaxedos nixri da bazris<br />
saerTo pirobebs Seufardos igi.<br />
sasursaTo komitets evaleba energiuli<br />
zomebi miiRos purisa da<br />
pirvel saWiroebis sxva sagnebis<br />
gasasyid adgilebis gasamravleblad.<br />
qalaqSi puris Semozidvis<br />
Sesaxeb cnobebi yovel dRe unda<br />
euwyos aRmasrulebel komitets”.<br />
saqarTvelos erovnuli yriloba<br />
kidev erTi metad mniSvnelovani<br />
politikuri movlena, romelic<br />
1917 wlis noemberSi moxda. 12<br />
noembers gazeTma „saqarTvelom”<br />
erovnuli interpartiuli sabWos<br />
gancxadeba gamoaqveyna, saidanac<br />
irkveva, rom 19 noembers TbilisSi<br />
saqarTvelos pirveli erovnuli<br />
yriloba gaimarTeboda.<br />
interpartiuli sabWos gadawyvetilebiT<br />
yrilobaze mowveulni<br />
iyvnen: 1. interpariuli sabWos 25<br />
wevri; 2. saTavadaznauro sakrebulos<br />
warmomadgenlebi (Tbilisis<br />
guberniis _ 12 da quTaisis guberniis<br />
_ 8 warmomadgeneli); 3. qar-<br />
Tul politikur partiaTa warmomadgenlebi<br />
_ 2 delegati TiToeuli<br />
partiidan; 4. sagubernio, saolqo,<br />
samazro da umazro qalaqebis<br />
TviTmmarTvelobis wevrebi; 5. samazro<br />
aRmasrulebeli komitetis<br />
warmomadgenlebi; 6. qarTul kulturul<br />
dawesebulebaTa warmomadgenlebi.<br />
maT Soris: qarTuli kulturul-saganmanaTlebo<br />
sazogadoeba,<br />
qarTvelTa Soris wera-kiTxvis<br />
gamavrcelebeli sazogadoeba, saqarTvelos<br />
saistorio sazogadoeba,<br />
qarTuli dramatuli sazogadoeba,<br />
quTaisis qarTvel qalTa<br />
sazogadoeba, Tbilisis saxalxo<br />
universiteti, qarTvel mweralTa<br />
kavSiri, qarTvel eqimTa da bunebismetyvelTa<br />
sazogadoeba, qarTvel<br />
teqnikosTa sazogadoeba da a.S.;<br />
7. moskovis, peterburgis, kavkavis,<br />
baqos, rostovis qarTuli kulturuli<br />
centrebi; 8 qarTvel mahmadianTa<br />
sazogadoeba; 9 quTaisis qarTvel<br />
ebraelTa sazogadoebis<br />
wevrebi; 9 saqarTvelos maswavlebelTa<br />
kavSiris warmomadgenlebi<br />
10. nafic veqilTa sabWo; 11 jariskacTa<br />
kavSiris warmomadgenlebi;<br />
12 kooperatiuli kavSiris warmomadgenlebi;<br />
13 vaWroba-mrewvelebis<br />
warmomadgenlebi; 14 sakaTalikosos<br />
warmomadgenlebi. anu sxvanairad,<br />
rom vTqvaT, es iyo sruliad<br />
saqarTvelos saerTo kreba, sadac<br />
saqarTvelos momavlis Sesaxeb<br />
unda emsjelaT.<br />
18 noembris nomerSi ki mocemulia<br />
erovnuli yrilobis dRis<br />
wesrigi. pirvel sakiTxad dasaxelebulia<br />
„Tanamedrove momenti<br />
da qarTveli eri”. am Temaze noe<br />
Jordania isaubrebda. meore sakiTxad<br />
ki ganixileboda saqarTvelos<br />
Tavad-aznaurTa qonebis miReba<br />
da movla-patronoba _ momxsenebeli<br />
kote afxazi iyo. erovnuli<br />
yriloba 19 noembers saxelmwifo<br />
Teatris SenobaSi gaixsna.<br />
gazeTi „saqarTvelo”, 21 noemberi:<br />
„dilis 9 saaTidan auarebeli<br />
xalxi mieSureboda saxelmwifo<br />
Teatrisken, sadac daniSnuli iyo<br />
erovnuli yriloba. TeatrSi wesrigis<br />
mimcemni iyvnen da stumrebs<br />
bileTebiT uSvebdnen. vinc wina<br />
dReebSi ver moaswro Sesasvleli<br />
bileTebis aReba, gared darCa.<br />
amisTanebi Zalian bevrni iyvnen,<br />
radgan TeatrSi adgili ar iyo. 12<br />
saaTze Teatri gaiWeda xalxiT.<br />
parterebSi, loJebSi, iarusebze,<br />
koridorebsa da scenazedac teva<br />
ar iyo. visac dasajdomi adgilebi<br />
ver eSova fexze idgnen. loJebSi<br />
adgili uWiravT sapatio stumrebs:<br />
amier-kavkasiis komisariatis wevrebs;<br />
amierkavkasiis sarevolucio<br />
centrebis delegatebs; ucxo saxelmwifoTa<br />
(inglisisa, safrangeTisa,<br />
amerikisa, italiisa da sparse-<br />
Tisa) diplomatiur korpusis warmomadgenlebs...<br />
naSuadRevis 1-l saaTsa da 15<br />
wuTze scenis farda aixada da kreba<br />
gaxsna erovnuli interpartiuli<br />
sabWos Tavmjdomare akaki Cxenkelma,<br />
romelmac vrceli, saprogramo<br />
sityviT mimarTa krebas. akaki<br />
Cxenkelis sityva didi grZnobi-<br />
Ta da paTosiT iqmna warmoTqmuli.<br />
naSuadRevis or saaTze Cxenkelma<br />
Tavisi sityva gaaTava, kreba gaxsnilad<br />
gamoacxada da winadadeba misca<br />
yrilobas aerCia prezidiumi...”<br />
erovnuli yrilobis sxdomebi<br />
sami dRis ganmavlobaSi gagrZelda<br />
da bolos ramdenime rezolucia<br />
miiRo, romelTa Soris umTavresi<br />
mimdinare politikur viTarebas<br />
exeboda. erovnuli yrilobis<br />
rezoluciiT, saqarTvelo rusul<br />
orientaciaze idga da rusul<br />
demokratiasTan erTad moqmedebiT<br />
fiqrobda Tavisi politikuri,<br />
ekonomikuri da erovnuli miswrafebebis<br />
ganxorcielebas. aqve<br />
aRniSnuli iyo, rom ruseTSi dawyebulma<br />
areulobam amierkavkasia<br />
aiZula, Tavisi saSinao saqmeebi TavisiT<br />
moegvarebina. amitom yriloba<br />
mxars uWerda amierkavkasiis komisariatis<br />
Seqmnas. yrilobam<br />
saWirod miiCnia, Seeqmna saqarTvelos<br />
erovnuli sabWo, romlis<br />
Sesadgenad 60 wevri airCies: „yriloba<br />
saWirod sTvlis ganxorcielebul<br />
iqmnas saqarTveloSi<br />
iseTi normebi, romelnic mas saSvalebas<br />
miscemen Tavisufal ganvi-<br />
TarebisTvis da avaleben damfuZnebeli<br />
krebis qarTvel delegatebs<br />
moiTxovon ruseTis damfuZnebel<br />
krebaze am normebis miReba.<br />
aseT normebad aris: saqarTvelos<br />
sruli teritorialuri TviTmarTveloba<br />
sakuTri sakanonmdeblo<br />
krebiT adgilobriv sakiTxebzed.<br />
teritoriis sakiTxebi gaimijneba<br />
dainteresebul mosazRvre<br />
erebTan SeTanxmebiT. saqarTveloSi<br />
moqceul erovnul umciresobani<br />
miiReben srul uflebriv garantias<br />
kulturul ganviTarebisas.<br />
samahmadiano saqarTvelos mieniWeba<br />
farTo TviTmarTveloba...<br />
Tu ruseTis samoqalaqo omi<br />
gagrZelda da damfuZnebeli krebis<br />
mowveva axlo momavalSi ver moxerxda,<br />
unda iqmnas mowveuli adgilobrivi<br />
damfuZnebeli krebebi,<br />
rogorc amierkavkasiis, ise calcalke<br />
erebis, romelnic urTier-<br />
Tis TanxmobiT daamyareben Sesafer<br />
demokratiul da erovnul wyobilebas,<br />
rogorc TviTeul erovnul<br />
teritorialur erTeuleb-<br />
Si, ise mTel amier-kavkasiaSi~.<br />
25