21.02.2019 Views

Fizyka zakres rozszerzony

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

υ 1 = m 1u 1 − m 2 u 1 + 2m 2 u 2<br />

m 1 + m 2<br />

υ 1 = m 1 − m 2 2m<br />

u 1 + 2<br />

u 2 (19.3)<br />

m 1 + m 2 m 1 + m 2<br />

υ 2 = u 1 − u 2 + m 1 − m 2 2m<br />

u 1 + 2<br />

u 2<br />

m 1 + m 2 m 1 + m 2<br />

υ 2 = 2m 1<br />

m 1 + m 2<br />

u 1 + m 2 − m 1<br />

m 1 + m 2<br />

u 2 (19.4)<br />

Zastosujmy wyprowadzone wzory ogólne dla przypadku, gdy m 1 = m 2 = m. Wówczas:<br />

υ 1 = 2m<br />

2m u 2 czyli υ 1 = u 2<br />

υ 2 = 2m<br />

2m u 1 czyli υ 2 = u 1<br />

Doszliśmy do wniosku, że kule o jednakowych masach podczas centralnego zderzenia<br />

sprężystego „wymieniają się” prędkościami (i pędami). W najprostszym przypadku, gdy<br />

tocząca się kula zderza się ze spoczywającą kulą, zatrzymuje się, a cały pęd przekazuje<br />

tej, która poprzednio spoczywała.<br />

Bardzo interesujące jest centralne zderzenie ciał istotnie różniących się masą, poruszających<br />

się z prędkościami o przeciwnych zwrotach.<br />

Jeśli m 1 ≫ m 2 , to możemy przyjąć, że m 2<br />

≈ 0.<br />

m 1<br />

Wówczas po uwzględnieniu we wzorach (19.3) i (19.4) faktu, że współrzędna prędkości<br />

→<br />

u 1 jest dodatnia, a prędkości u → 2 jest ujemna, oraz po podzieleniu licznika i mianownika<br />

każdego z ułamków w tych wzorach przez m 1 otrzymujemy:<br />

m 1<br />

− m 2<br />

m<br />

υ 1 = 1 m 1<br />

m 1<br />

+ m u<br />

2 1 −<br />

m 1 m 1<br />

υ 2 =<br />

2 m 1<br />

m 1<br />

m 1<br />

m 1<br />

+ m 2<br />

m 1<br />

u 1 −<br />

2 m 2<br />

m 1<br />

m 1<br />

m 1<br />

+ m 2<br />

m 1<br />

u 2 ≈ u 1<br />

m 2<br />

m 1<br />

− m 1<br />

m 1<br />

m 1<br />

m 1<br />

+ m 2<br />

m 1<br />

u 2 ≈ 2u 1 + u 2<br />

Wobec tego np. w wyniku idealnie sprężystego, centralnego zderzenia samochodu<br />

o masie 1000 kg jadącego z szybkością 20 m/s i sprężystej piłeczki o masie 0,2 kg lecącej<br />

z szybkością 5m/s w jego stronę szybkość samochodu prawie się nie zmieni (sprawdź,<br />

że zmaleje mniej więcej o 0,01 m/s), a szybkość piłeczki wzrośnie ok. 9 razy.<br />

171

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!