งานออกแบบสถาปัตยกรรมไทย เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์

ซ้าย เส้นร่างฝีพระหัตถ์ ภาพ “มโนรา”
ขวา ภาพ “พระรามแผลงศร”
Left Prince Naris’ sketch of Manohra
Right Naris’ sketch of Phra Ram shooting an arrow
หน้าตรงข้าม
Opposite Page
ลายเส้นร่างแผนผังวัดมหาธาตุ สุโขทัย และแผนที่เมือง
สวรรคโลก คราวที่สมเด็จครูเสด็จมณฑลพิษณุโลก
Layout sketch of Wat Mahathat, Sukhothai and map
of Sawankalok drawn by Prince Naris during his visit
to Monthon Phitsanulok
การเรียนรู้ทางการ “ช่าง”
สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ตรัสเล่าว่า
พระองค์เองทรงสนพระทัยในทางเชิง “ช่าง” และรักการเขียนภาพ
มาตั้งแต่ยังทรงพระเยาว์แล้ว
“...วิชาเขียนนั้นตั้งแต่ฉันยังเล็กๆ อยู่ ก็ให้นึกรักเปนก ำลัง...” 14
ความเป็นผู้ที ่ใฝ่รู้แสดงออกจากการเสด็จทอดพระเนตร
ภาพเขียนต่างๆ บนจิตรกรรมฝาผนังของวัดพระศรีรัตนศาสดาราม
อยู่เสมอ โดยเมื่อได้พบเห็นภาพที่ถูกพระทัยก็จะจดจำมาฝึกเขียน
ที่บ้าน ดังที่ทรงกราบทูลสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพว่า
“...จำได้อยู่เมื่อเกล้ากระหม่อมยังเล็ก โปรดเกล้าฯ มอบน่าที่
ให้เปนคนประจำเลี้ยงพระฉันเวรทุกวัน เวลาเลี้ยงพระแล้วก็
เปิดออกปตูฉนวน เที่ยวเดิรดูรูปเขียนพระรเบียง แล้วก็จำ
สิ่งที่พึงใจไปเขียนที่เรือนบ้าง บนบานตู้ไม้ทาสีน้ำมันด้วย
ดินสอขาวก็เหมือนหนึ่งว่าเปนกะดานชนวนแผ่นใหญ่..” 15
นอกเหนือจากนั ้นแล้ว “ครู” คนสำคัญที่มักให้ “การบ้าน”
พระองค์ได้ฝึกขีดเขียนอยู่เสมอก็คือพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า
เจ้าอยู่หัว ที่ทรง “ทดสอบ” พระองค์ด้วยการให้เขียนภาพต่างๆ
ถวาย ดังเช่น
“...คราวหนึ่งตรัสสั่งให้เขียนรูปพระเจ้าแผ่นดินพม่า ซึ่งทอด
พระเนตรเหนในหนังสือพิมพ์ฝรั่ง...พระนาม “เมงดงเมง”...
เขียนเสียเหื่อแตกทุกขุมขน ขออย่าได้เข้าใจว่าเหมือน
เปนแต่ดีกว่าที่เคยเขียนมาแล้วเท่านั้น...” 16
หรือ
28 งานออกแบบสถาปัตยกรรมไทย ฝีพระหัตถ์สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์