gujrfq zYlI pMjfb puils df mlysLIaf `c KfVkUaF dy ... - Punjab Times
gujrfq zYlI pMjfb puils df mlysLIaf `c KfVkUaF dy ... - Punjab Times
gujrfq zYlI pMjfb puils df mlysLIaf `c KfVkUaF dy ... - Punjab Times
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
sfl 11 aMk 32 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 7 agsq 2010 (24)<br />
(lVI joVn leI ipClf aMk pVHo)<br />
bfbf jI ny Kwdr afpxy hwQfˆ ivc ilaf, iPr<br />
mwQy nMU lfieaf, iPr awKfˆ nMU Cuhf ky murI<strong>df</strong>ˆ nMU kihx<br />
lwgy, “bwicE, qusIN bihsLq dIafˆ hUrfˆ bfbq suixaf<br />
hY nf? suixaf hY, <strong>dy</strong>KIafˆ nhIN qusIN. ieh dsqfr<br />
surg ivc vsdIafˆ prIafˆ vloN kwqy sUq dI buxI<br />
hoeI hY. ies ivcoN suwcI ikrq dI mihk afeI hY.<br />
DrqI dI vsqU nhIN ieh dsqfr. iPr asIsfˆ <strong>dy</strong> ky<br />
dsqfr sjfeI. miTafeI vflf QYlf Kohilaf. iek<br />
roVI afpxy mMUh ivc pfeI, bfkI <strong>df</strong> guV (pRsLfd)<br />
sMgq ivc vMizaf.<br />
injLfmuwdIn nMU lMgr iqafr krn <strong>df</strong> hukm<br />
hoieaf. Bfˆq suBfˆqy pkvfn nhIN huM<strong>dy</strong> sn. injLfmuwdIn<br />
jMgl ivcoN zyly qoV ilafAuN<strong>df</strong>. Do ky Aubfl lYN<strong>df</strong>,<br />
ivc lUx pf idM<strong>df</strong>. do rotIafˆ Aupr zyly rwKky bfbf<br />
jI <strong>dy</strong> hwQfˆ qy rwK idM<strong>df</strong>. iek rotI, burkI-burkI<br />
krky sMgq ivc vrqf idM<strong>dy</strong>, iek afp Kfˆ<strong>dy</strong>. awT<br />
pihrfˆ ivc kyvl iek vfr, dupihry Kfxf Kfˆ<strong>dy</strong>. iek<br />
idn zyly qoV ilafˆ<strong>dy</strong> pr JONpVI ivc lUx Kqm sI.<br />
iksy dI jyb ivc pYsy nhIN sn. injLfmuwdIn dOV ky<br />
nfl lgdI afbfdI ivc igaf qy do tikafˆ <strong>df</strong> lUx<br />
AuDfr lY afieaf. bfbf jI nMU do rotIafˆ Aupr zyly<br />
rwK ky Kfxf <strong>dy</strong> idwqf qy pfxI <strong>df</strong> ktorf lYx clf<br />
igaf. bfbf jI ny afvfjL idwqI, “injLfmuwdIn.”<br />
injLfmuwdIn af igaf, puwiCaf, “Kfxy Aupr kI tUxf<br />
kr idqf hY qMU?” injLfm ny ikhf, “kuJ nhIN kIqf<br />
jI, iblkul kuJ nhIN.”<br />
bfbf jI ny duhrfieaf, “kuJ kIqf hY injLfm,<br />
q<strong>dy</strong> qfˆ myrf hwQ nhIN AuT<strong>df</strong>. burkI qoVn leI jdoN mYˆ<br />
AuNglfˆ rotI nfl CuhfeIafˆ qfˆ myrf hwQ eynf BfrI ho<br />
igaf ik cuwikaf nf igaf. zyly qoVn leI jfx qoN lY<br />
ky rotI myry hwQ Aupr Drn qwk jo-jo qMU kIqf, Aus<br />
bfry dws. gwl kridafˆ injLfm ny dwisaf ik lUx<br />
nhIN sI. bfxIey qoN AuDfr ilafˆ<strong>df</strong>. bfbf jI ny ikhf,<br />
“iek idn jy bgYr lUx qoN rotI Kf lYN<strong>dy</strong> qfˆ vI kI<br />
ivgV jfxf sI? prvrdgfr <strong>df</strong> PYslf hY ik jhfn<br />
qyrf krjfeI hovy. qMU lUx dI zlI Kfqr bfxIey <strong>df</strong><br />
krjfeI ho igaf? awj mYˆ Kfxf nhIN Kfvfˆgf.”<br />
bfbf jI injLfmuwdIn nMU idlI ivc rihx leI<br />
afK idM<strong>dy</strong> qfˆ Auh idwlI cly jfˆ<strong>dy</strong>. iek rfhgIr pfik<br />
pwqx jfˆ<strong>df</strong> hoieaf igafspur ivcoN dI lMiGaf.<br />
injLfmuwdIn ny ikhf, “bfbf jI kol cwly ho qfˆ sfzI<br />
BuwKmrI dI hflq dws <strong>dy</strong>xI. jdoN pfik pwqx bfbf jI<br />
kol ivsQfr nfl qMgI qursLI dI hflq ibafn kIqI<br />
geI qfˆ Auh muskrfey, ikhf, “rUhfnIaq hfsl<br />
krn vfly nMU bhuq Bfr cuwkxf ipaf krdY. ieho<br />
hoxf sI. injLfmuwdIn nMU kihxf Brosf rwKy.”<br />
idwlI qoN kuwl ds vfr pfik pwqx afey. iqMn<br />
vfr bfbf jI <strong>dy</strong> huMidafˆ, swq vfr bfad ivc. vfpsI<br />
vkq bfbf jI ieh asIs idM<strong>dy</strong>, “rwb qyrI hr ar<strong>df</strong>s<br />
kbUl kry injLfm. qMU Gxf PYilaf Cfˆ-<strong>df</strong>r ruwK hoeyˆgf<br />
injLfmuwdIn, ijQy Qwky, jLKmI, duKI musfPrfˆ nMU rfhq<br />
imlygI, afrfm imlygf, Et afsrf imlygf.”<br />
qvIq lYx afey lokfˆ dI BIV lwgI rihMdI. qvIq<br />
ilK<strong>dy</strong>- ilK<strong>dy</strong> iek idn Qwk gey qfˆ afvfjL idwqI,<br />
“injLfmuwdIn, bfkI qvIq qMU <strong>dy</strong> <strong>dy</strong>h.” Kud afrfm<br />
krn cly gey. injLfm ny iksy nMU qvIq nf idwqf.<br />
lok mMg krn lwgy. injLfm ny ikhf, “myrI swiqaf<br />
qvIq <strong>dy</strong>x dI hY eI nhIN.” lok bfbf jI pfs cly gey<br />
qy dwisaf ik injLfmuwdIn qvIq <strong>dy</strong>xo ienkfrI hY.<br />
bulf ley qy puwiCaf qfˆ injLfm ny ikhf, “bfbf jI, mYˆ<br />
qvIq <strong>dy</strong>x <strong>df</strong> hwk<strong>df</strong>r hfˆ eI nhIN. myry iliKafˆ kI<br />
hoeygf?” bfbf jI ny ikhf, “myry ivc ikhVf koeI<br />
swiqaf hY? mYˆ qfˆ kfgjL Aupr rwb <strong>df</strong> nfm ilKky <strong>dy</strong><br />
idM<strong>df</strong> hfˆ. rwb brkqfˆ krn vflf hY, afpfˆ kI krnf<br />
hoieaf? so rwb <strong>df</strong> nfm lY qy rwb <strong>dy</strong> nfm ilK-ilK<br />
qvIq <strong>dy</strong>eI cwl.”<br />
bfbf jI <strong>dy</strong> dohqy <strong>df</strong> nfm sI qfˆ muhMmd pr<br />
bfbf jI AusnMU ipafr nfl mMmn ikhf kr<strong>dy</strong> sn.<br />
Aus bfry KLbr imlI ik kdI k<strong>df</strong>eIN sLrfb pI lYN<strong>df</strong><br />
hY. bfbf jI nUM imlx vfsqy pfik pwqx afieaf.<br />
crnIN hwQ lf ky nyVy bYT igaf. pirvfr dI KYr-suK<br />
dwsI-pwuCI. gwlfˆ kridaf bfbf jI ny ikhf, “mMmn<br />
suixaf hY qUM Èrfb pI lYnYN.” muhMmd ny ikhf, “nhIˆ<br />
nfnf jI. ieh JUT hY. lok Kfh-mKfh aPvfhF<br />
AuzfAuN<strong>dy</strong> rihM<strong>dy</strong> ny.” bfbf jI ny ikhf, “hfˆ, mYnUM vI<br />
aPvfh lwgI ieh KLbr. qUM Èrfb pI eI nI sk<strong>df</strong>.<br />
pr lokfˆ <strong>dy</strong> hOsly eyny vD gey hn ik myry pirvfr<br />
<strong>dy</strong> jIafˆ ivruD myry sfhmxy gwlfˆ krI gey. ikMny<br />
gusqfK ho gey hn lok mMmn puwqr.”<br />
iek duKI bjLurg, bfbf PrId jI pfs af ky<br />
Pirafd krn lwgf, “jI, myrf bytf byksUr hY. qusIˆ<br />
jfxI-jfx ho, mYˆ kI dwsF? jy ksUrvfr hY qfˆ qrs<br />
nf KfAu. AusnMU sulqfn ny PfˆsI dI sjLf suxf idwqI<br />
hY mfsUm nMU. AusnMU bcfAu mflk.” sulqfn blbn<br />
<strong>dy</strong> nfm bfbf jI ny ieh Kq iliKaf, “sMktgRsq<br />
ies bM<strong>dy</strong> nMU quhfzy pfs Byj<strong>df</strong> hfˆ. qusIˆ ies dI Pirafd<br />
suxky aml kr idwqf qfˆ mwq ieh smJxf ik qusIN<br />
iksy nMU ijLMdgfnI <strong>dy</strong> sk<strong>dy</strong> ho, ijLMdgI <strong>dy</strong>x <strong>df</strong> kMm<br />
kyvl awlfh <strong>df</strong> hY. jy qusIN ies dI arjL njLraM<strong>df</strong>jL<br />
kr idwqI qF mwq ieh smJxf ik qusIN iksy<br />
dI jfn lY sk<strong>dy</strong> ho. iPr ieh jfxnf ik prvrdrgfr<br />
nMU ieh mnjLUr nhIN sI ik Auh quhfzy hwQoN nykI<br />
krvfAuN<strong>df</strong>.” KLq pVH ky sulqfn ny bMdI nUM irhfa<br />
kr idwqf. iek idn bfbf jI ny injLfmI <strong>df</strong> ieh isLar<br />
suxfieaf;<br />
‘injLfmI eIN ich iesrfrsq kjL KLfiqr aXfˆ krdI<br />
ksy iswrsL nmI <strong>df</strong>nd jLbfˆ dr ksL, jLbfˆ dr ksL.<br />
(injLfmI, kI qMU apxy idl <strong>dy</strong> Byd nMU hvf lvf<br />
bYTF hYN? ies <strong>dy</strong> guwJy Byd jfxn vflf ieQy koeI nhIN,<br />
jLubfn bMd rwK, jLubfn bMd rwK.)<br />
sfrf idn ieho isLar gux-guxfAuN<strong>dy</strong> rhy.<br />
njIbuwdIn ny iek idn bfbf jI nMU puwiCaf, “jI lokfˆ<br />
bfbf<br />
PrId<br />
dI<br />
asIs<br />
<strong>dy</strong><br />
vfrs<br />
-hrpfl isMG pMnUM<br />
ivc ieh gwl afm AuzI hoeI hY ik jdoN qusIN Xfd<br />
kridafˆ afK<strong>dy</strong> ho, ‘Xf rwb’, qfˆ huMgfrf Bridafˆ rwb<br />
afK<strong>df</strong> hY, ‘mYˆ hfjLr hfˆ myry bM<strong>dy</strong>.’ kI ieh swc hY?”<br />
hws pey qy ikhf, “nhIˆ, swc nhIN ieh, pr lokfˆ<br />
dIafˆ ieh aPLvfhfˆ BivwK dI BUimkf huMdIafˆ hn,<br />
BivK-bfxIafˆ ho jfˆdIafˆ hn.”<br />
sihnsLIlqf dI gwl cwlI qfˆ bfbf jI ny ikhf,<br />
“ijhVf bM<strong>df</strong> afpxy Aupr hoeIafˆ ijLafdqIafˆ<br />
br<strong>df</strong>sLq kr lYˆ<strong>df</strong> hY, Aus vrgf qfkqvr koeI nhIN.<br />
Aus qoN bc ky rho. mfr Kfx vflf sLfˆq-icq bM<strong>df</strong><br />
bhuq blvfn huM<strong>df</strong> hY.”<br />
bfbf jI pfs nvfb <strong>df</strong> KjLfnf aPsr afieaf<br />
qy kihx lwgf, “jI, nvfb sfihb bhuq qMg kr<strong>dy</strong><br />
hn, qusIN myry qy ikrpf krky isPfirsL kr idAuˆ qfˆ<br />
myrf Cutkfrf ho jfeygf. bfbf jI ny isPfirsL kr<br />
idqI. kuJ idnfˆ bfad Auh aPLsr iPr afieaf qy<br />
ikhf, “jI Aus Aupr isPfirsL <strong>df</strong> koeI asr nhIˆ<br />
hoieaf.” bfbf jI ny ikhf, “BfeI hux ihsfb lf ky<br />
<strong>dy</strong>K, qMU vI lokfˆ nMU qMg kr<strong>df</strong> irhf hYˆ, qyry qoN duKI<br />
lok isPfirsLfˆ lY lY qyry kol afAuˆ<strong>dy</strong>, qd qMU ikhVf<br />
iksy nMU bKsL<strong>df</strong> sYˆ? hux BugqI cwl.”<br />
pfik pwqx rih rhy sn. ikhf, “injLfmuwdIn nMU<br />
bulfAu.” sLyK sfihb hfjLr ho gey. Purmfieaf, “qusIN<br />
idwlI cly jfAu injLfmuwdIn.” injLfm ny bynqI kIqI,<br />
“quhfzI Aumr vDIk ho geI hY. srIr TIk nhIˆ<br />
rihM<strong>df</strong>. aijhy vkq mYˆ quhfnMU Cwz ky idwlI nhIN<br />
jfvfˆgf.” bfbf jI ny iPr duhrfieaf, “hukm mMnI<strong>df</strong><br />
huMdY injLfm. afKf mMno. idwlI jfAu.” injLfmuwdIn ny<br />
ikhf, “TIk hY hjLUr. quhfzf hukm moVn dI iks dI<br />
ihMmq? pr eynf krm qfˆ kr idAu ik myrf gunfh<br />
dwso. mYˆ hr vkq afp<strong>dy</strong> kdmfˆ ivc Kloky ibqfAux<br />
<strong>df</strong> ieCuk hfˆ pr qusIˆ mYnMU idwlI Byj rhy ho. ies<strong>df</strong><br />
kfrn kI hY?”<br />
syjl awKfˆ nfl bfbf jI ny ikhf, “sfeIN<br />
bKiqafr kfkI, myry mursLd nfl mYˆ hfˆsI rih irhf<br />
sfˆ. AunHfˆ ny hukm idqf ik idwlI cly jfE PrId. mYˆ<br />
keI vfr arjL kIqI sI ik mYnMU hfˆsI rihx idAu,<br />
Auh nhIˆ mMny. mYˆ bfr-bfr imMnq krno nf hitaf qfˆ<br />
AunHfˆ <strong>dy</strong> afKrI lPjL ieh sn ‘myrf muswlf, kfsf,<br />
KVfvfˆ qy dsqfr qyry kol idwlI puwj jfxgy. hux<br />
jfAu.’ mYˆ clf igaf. mYnMU koeI pqf nf lwgf ik<br />
afKr gwl kI sI. pr myry aMdr eynf hONslf nhIˆ sI<br />
qyry ijMnf ik kfrn jfxn leI bijd hovfˆ. cuwp krky<br />
qur igaf sfˆ. hux qMU puwC irhf hYˆ qfˆ dws idM<strong>df</strong> hfˆ.<br />
mYnMU vI huxy pqf lwgf hY. ijsnMU bhuq ipafr kr<strong>dy</strong><br />
hoeIey, Aus koloN ivCVn nMU idl nhIˆ mMn<strong>df</strong> huM<strong>df</strong><br />
injLfmuwdIn. idwlI jfAu. myrIafˆ KVfvfˆ, dsqfr,<br />
muswlf quhfzy kol idwlI puwj jfxgy.”<br />
ijvyˆ sfeIN bKiqafr kfkI ny iv<strong>df</strong>iegI vkq<br />
bfbf PrId nMU vfirs Qfp <strong>dy</strong>x <strong>df</strong> aYlfn kIqf, Ausy<br />
qrHfˆ bfbf PrId ny injLfmuwdIn nMU afpxf vfrs Qfpx<br />
<strong>df</strong> aYlfn kr idwqf. nmfjL pVH<strong>dy</strong> byhosL ho gey. jdoN<br />
hosL afeI qfˆ puwiCaf, “kI mYˆ nmfjL pVH leI sI?”<br />
dwisaf igaf ik pVH leI sI. kihx lwgy, “qfˆ vI<br />
dUjI vfr pVHn <strong>df</strong> kI hrjL?” iPr dUjI vfr nmfjL<br />
pVHky byhosL ho gey. hosL afeI qfˆ ieho svfl kIqf,<br />
“BfeIE, dwso, mYˆ nmfjL pVH leI sI?” sB ny<br />
ikhf, “hfˆ bfbf jI, nmfjL a<strong>df</strong> ho geI sI.” kihx<br />
lwgy, “Pyr pVHn ivc kI hrjL?” iPr nmfjL pVHn<br />
lwgy qy pVHidafˆ-pVHidafˆ awlfh dI drgfh ivc jf<br />
puwjy, iPr hosL nhIN prqI. sLwvfl <strong>dy</strong> mhIny injLfmuwdIn<br />
idwlI gey qy pMj muhwrm nMU bfbf PrId <strong>df</strong> 93 sfl<br />
dI Aumr ivc <strong>dy</strong>hfˆq hoieaf.<br />
injLfmuwdIn ny idwlI dI Qfˆ igafspur ipMz ivc<br />
zyrf lfieaf ikAuˆik ieQy lokfˆ dI BIV nhIN sI. pr<br />
idn PfkfksLI <strong>dy</strong> sn. ds<strong>dy</strong> hn, “pYsy <strong>dy</strong> mx qrbUjL<br />
af jfˆ<strong>dy</strong> sn. asIN qrbUjL <strong>df</strong> suafd nf <strong>dy</strong>K sky.<br />
iqMn idn bfd koeI <strong>df</strong>l cOl lY afieaf, iKcVI bxf<br />
ky KfDI. ieho ijhf suafd Kfxf awj qwk hor koeI<br />
nhIN lwgf.”<br />
iek idn qrs Kf ky iewk aOrq aftf <strong>dy</strong> geI.<br />
gMunH ky pihlI rotI TIkry Aupr pfeI qfˆ iek drvysL<br />
af igaf qy Kfx leI kuJ mMigaf. pihlI rotI drvysL<br />
nMU idwqI qfˆ Ausny iek burkI qoV ky KfDI qy TIkrf<br />
iewt mfr ky qoV idwqf, iPr ikhf, “mYˆ grIbI <strong>df</strong><br />
TIkrf BMn idwqf hY. awj qoN bfad injLfmuwdIn, gupq<br />
aqy pRgt dohfˆ jhfnfˆ <strong>df</strong> hfkm hovygf.”<br />
ies Gtnf qoN bfad <strong>df</strong>nI puwjxy ÈurU ho gey.<br />
ieMnf aMn-<strong>df</strong>xf puwjx lwgf ik hjLfrfˆ dI igxqI ivc<br />
loVvMd lMgr Ck<strong>dy</strong>. suafdly pkvfn afAuˆ<strong>dy</strong> qfˆ afp<br />
nf Kfˆ<strong>dy</strong>, rfhgIrfˆ ivc vMz idM<strong>dy</strong>. Kud jvfr bfjry dI<br />
iek rotI Kfˆ<strong>dy</strong>. vDIk sMgq afAux lwgI qfˆ soicaf<br />
ik ikDry hor Qfˆ iekfˆqvfs krIey. asmfnoN afvfjL<br />
Kflsf pMQ<br />
afeI, “iekfˆq psMd sI qfˆ pihlFˆ Èuhrq ikAuN vDx<br />
idwqI? hux iknfrf krnf TIk nhIN. iekfˆq ivc jf<br />
ky bMdgI krnI sOKf kMm hY injLfm, dunIafˆ ivc rih<br />
ky loVvM<strong>df</strong>ˆ dIafˆ Piraf<strong>df</strong>ˆ suxnIafˆ, qklIPfˆ ivc<br />
shfeI hoxf aOKf kMm hY. qYQoN rwb rsUl ny aOKy kMm<br />
lYxy hn injLfmuwdIn, ieQy rih, ijLMmyvfrI inBf.<br />
1257 ivc sulqfn alfAudIn iKljI (1296-<br />
1316) vkq AusdI Èuhrq isKr qy puwjI. igafspur<br />
vwzI igxqI ivc lok afAN<strong>dy</strong>, amIr hsn ny ieQy hI<br />
1307 qoN 1322 qwk ‘Pfiedul Puafd’ ilKI sI. iKljI<br />
<strong>df</strong> sLfhjLf<strong>df</strong> iKjLr Kfn Aus<strong>df</strong> murId sI. AunHfˆ ny<br />
iksy murId nMU srkfrI nOkrI nhIN krn idwqI.<br />
bfdsLfhfˆ qoN dUr rihx leI ikhf, bfdsLfh iProjL<br />
sLfh quglk AunHfˆ nMU sulqfn al msLfieK (ÌkIrfˆ<br />
<strong>df</strong> sulqfn) ikhf kr<strong>df</strong> sI.<br />
sulqfn alfAudIn iKljI ny 500 muhrfˆ <strong>df</strong><br />
<strong>df</strong>n Byijaf. hrkfrf <strong>df</strong>n lY ky puwjf qfˆ KurfsfnI<br />
klMdr AuQy mOjUd sI. muhrfˆ <strong>dy</strong>Kidafˆ KusLI nfl<br />
boilaf, “vfh, ieMnf <strong>df</strong>n, PkIr vMz lYx qfˆ ikMnf<br />
cMgf hovy injLfmuwdIn.” injLfmuwdIn ny sfrIafˆ muhrfˆ<br />
klMdr dI JolI pfAuˆidafˆ ikhf, “vMzx dI kI loV.<br />
ieko kol hox vDIk Blf hovy.”<br />
alfAudIn ny sunyhf Byijaf, “mYˆ afp<strong>dy</strong> dI<strong>df</strong>r<br />
krny cfhuM<strong>df</strong> hfˆ.” injLfmuwdIn ny ikhf, “ibnF imilafˆ<br />
mYˆ sulqfn <strong>df</strong> Blf loc<strong>df</strong> hfˆ. Pyr vI, jy sulqfn <strong>df</strong><br />
PYslf hY ik XkInn afAuxf hY qfˆ myrI JONpVI <strong>dy</strong> do<br />
drvfjyL hn. sulqfn agoN dI aMdr afeygf, mYˆ ipCoN<br />
dI bfhr clf jfvfˆgf.”<br />
kuqubdIn iKljI, alfAudIn <strong>df</strong> qIjf bytf sI.<br />
sulqfn dI mOq qoN bfad afpxy dovF vwzy Brfvfˆ nMU<br />
kql krky Aus ny qfjposLI hfsl kr leI. dovyˆ<br />
Brf iKjLr Kfn qy sLfdI Kfn ikAuˆik injLfmuwdIn <strong>dy</strong><br />
murId sn, ies krky ieh nvfˆ sulqfn ies drvysL<br />
<strong>df</strong> aYlfnIaf ivroDI ho igaf. Ausny hukm Byijaf<br />
ik mhIny dI pihlI qrIk nMU injLfmuwdIn bfdsLfh <strong>dy</strong><br />
drbfr ivc hfjLr hoieaf kry, hukm adUlI dI sjLf<br />
idwqI jfvygI. PkIr qwk Kbr pucfeI geI qfˆ ikhf,<br />
“kOx jfxy rwb dI kI rjLf.”<br />
mhIny dI afKrI qrIk dI rfq, XfnI ik iek<br />
qrIk qoN iek idn pihlfˆ kuqubwdIn <strong>dy</strong> gulfm Kusro<br />
Kfn ny apxy suwqy pey mflk <strong>df</strong> isr vwZ ky Cwq qoN<br />
hyTF vgfh mfiraf. ‘sIarul aOlIaf’ <strong>df</strong> krqf ies<br />
Gtnf bfbq ilK<strong>df</strong> hY;<br />
“aY rubfihk icrf nf insLsLqI bjfie KysL.<br />
bf sLyr pMjf krdI E dIdI sjLfie KysL..”<br />
(aY bujLidl ibwlI, afpxI Qfˆ isr ikAuN nf<br />
rhI? qMU sLyr nfl mukfblf kIqf, iPr AusdI sjLf<br />
imldI <strong>dy</strong>KI.)<br />
igafswudIn quglk nMU injLfmuwdIn dI Èuhrq<br />
cMgI nf lwgI. AusnMU lwgf ik AusdI srkfr <strong>dy</strong> kMm<br />
ivc ivGn pY irhf hY. dwKx ivc bgfvq dbfAux qoN<br />
bfad vfpsI vkq sunyhf Byijaf, “mYˆ dwKx vloN af<br />
irhf hfˆ. myry afAux qoN pihlF injLfmuwdIn idwlI Cz<br />
ky clf jfvy.” PkIr ny sunyhf suixaf qfˆ ikhf,<br />
“hnUjL idwlI dUr asq” (ajy idwlI dUr hY.). Aus<strong>dy</strong><br />
svfgq vfsqy lwkVI <strong>df</strong> sLfn<strong>df</strong>r drvfjLf Ausfiraf<br />
igaf sI. afgry qoN dUjf sunyhf iPr idwqf, “ PkIr<br />
nMU kho ik idwlI Cwz jfvy nhIN qfˆ burI krfˆgf.”<br />
injLfmuwdIn ny AuhI jvfb idwqf, “hnUjL idwlI dUr<br />
asq.” sulqfn bYˆz vfijafˆ dI guMjfr ivc idwlI<br />
gyt pfr kr irhf sI qfˆ ieh Zfĉf izwg ipaf, sulqfn<br />
dI mlby ivc db ky mOq ho geI.<br />
mOlfnf ijLafAuwdIn snfmI pwkf sLrweI sI qy<br />
icsLqIafˆ <strong>dy</strong> smfa aqy vjd (kIrqn kridafˆ hosL<br />
guaf <strong>dy</strong>xy) <strong>dy</strong> iKlfP sI. Ausny smfa <strong>dy</strong> iKlfP<br />
ikqfb vI ilKI ijs ivc injLfmuwdIn dI sKq aflocnf<br />
kIqI. injLfmuwdIn nMU pqf lwgf ik mOlfnf dI qbIaq<br />
TIk nhIN. KLbr lYx AunHfˆ dI irhfiesL `qy gey. mOlfnf<br />
snfmI nMU aMdr ieh KLbr imlI qfˆ syvf<strong>df</strong>rfˆ <strong>dy</strong> hwQ<br />
afpxI dsqfr PVf ky ikhf, “iesnMU rfh ivc ivCf<br />
idAu. sLyK sfihb dsqfr Aupr dI cl ky afAux.”<br />
injLfmuwdIn ny dsqfr iekwTI krky mwQy nMU CuhfeI,<br />
iPr isr Aupr rwK ky aMdr KLbr lYx gey. snfmI<br />
sLrimMdgI kfrn njLr nf imlf sikaf. injLfmuwdIn<br />
nMU vfps puwj ky Kbr imlI ik Auh kUc kr gey hn,<br />
Kbr suxky ikhf, “pYgMbr dI sLrHf <strong>df</strong> mudeI Aus<br />
vrgf koeI nhIˆ. aPLsos Auh vI nhIˆ irhf.”<br />
bfbf PrId <strong>df</strong> bytf Kvfjf njIbuwdIn afieaf qy<br />
ikhf ik Plfxy amIr <strong>dy</strong> nfm KLq ilK idAu ik myrI