Lasy Iławskie (OSO) Maciej Rodziewicz Lasy Iławskie to przede wszystkim lasy i jeziora (31 zbiorników), z najdłuższym jeziorem w Polsce – Jeziorakiem (27 km). Powierzchnia: 246 km 2 Województwa: <strong>po</strong>morskie, warmińsko-mazurskie Mezoregion: Pojezierze Iławskie Powiązania i sąsiedztwo z wybranymi obszarami <strong>Natura</strong> <strong>2000</strong>: SOO: Ostoja Iławska, Aleje Pojezierza Iławskiego, Jezioro Karaś, Dolina Drwęcy, Mikołajki Pomorskie OSO: Jezioro Drużno, Dolina Dolnej Wisły, Dolina Pasłęki Liczba gatunków ptaków: 154 gatunki, w tym 141 lęgowych 103
104 Fot. 1. (następna strona) Lasy Iławskie to jedna z najważniejszych w kraju ostoi lęgowych bielika fot. Maciej Rodziewicz Fot. 2. (<strong>po</strong>niżej) Ols w Lasach Iławskich fot. Maciej Rodziewicz Warto zobaczyć: � W Kamieńcu i Szymbarku znajdują się dość dobrze zachowane ruiny pałaców, w których przez 3 miesiące przebywał Na<strong>po</strong>leon w trakcie marszu wojsk francuskich na Rosję Charakterystyka i walory przyrodnicze ostoi: Lasy Iławskie obejmują siedliska ubogie, mało zróżnicowane (np. bory suche, bory bagienne – głównie w środkowej części ostoi), siedliska żyźniejsze z borami i lasami mieszanymi oraz bardzo żyzne siedliska lasów liściastych − grądów i łęgów (głównie na północy oraz <strong>po</strong>łudniu). Podobnie jest z jeziorami tej ostoi. Możemy tu zobaczyć skrajnie ubogie, z krystalicznie czystą wodą Jezioro Jasne (objęte ochroną rezerwatową), jeziora o średnim stopniu żyzności (większość, łącznie z Jeziorakiem) oraz silnie zeutrofizowane, bardzo żyzne, takie jak jezioro Gaudy (rezerwat) czy Jezioro Piotrkowskie Małe. Ponadto w lasach występują dość licznie niewielkie zagłębienia z wodą, zarastające torfowcami lub szuwarem. Elementem wyróżniającym ostoję jest liczne wystę<strong>po</strong>wanie lęgowych ptaków sz<strong>po</strong>niastych (11 gatunków). Wiosną (zwłaszcza w rejonie Jezioraka) można obserwować zachowania terytorialne i toki bielika, orlika krzykliwego, rybołowa, kań − rudej i czarnej oraz gatunków bardziej roz<strong>po</strong>wszechnionych: myszołowa, jastrzębia, krogulca, kobuza, błotniaka stawowego i trzmielojada. W lasach występuje 7 gatunków dzięciołów (czarny, zielonosiwy, zielony, średni, duży, dzięciołek, krętogłów). W starych drzewostanach łatwo możemy usłyszeć lub zobaczyć muchołówkę małą, która osiąga w tej ostoi bardzo duże zagęszczenia (występuje tu 1% <strong>po</strong>pulacji krajowej). Najłatwiej s<strong>po</strong>tkać ją w buczynach w północnej lub w <strong>po</strong>łudniowej części. Od marca na <strong>po</strong>lach wokół ostoi można zaobserwować licznie występujące żurawie, które zakładają gniazda w <strong>po</strong>dmokłych olsach oraz zabagnieniach śród<strong>po</strong>lnych. W okresie jesiennym na jeziorach (przede wszystkim Rucewie Wielkim i Małym oraz Gaudy) występują zgru<strong>po</strong>wania ptaków wodnych liczące do <strong>2000</strong>−3000 osobników (gęsi − zbożowa i białoczelna, krzyżówka, świstun, krakwa, gągoł, głowienka, czernica, nurogęś, kormoran, łyska, łabędź niemy). Lasy Iławskie to nie tylko ciekawe ptaki. Dosyć łatwo można zaobserwować bobra czy wydrę, a na pewno obejrzeć ślady ich bytowania. Licznie występuje tu rzekotka i zaskroniec. Bardzo bogaty i ciekawy jest świat owadów. W dziuplastych drzewach w starych alejach występuje pachnica dębowa (nazwa ta odnosi się do wydzielanego przez ten gatunek intensywnego zapachu piżma). Ten duży chrząszcz, który żyje w próchniejącym drewnie, jest gatunkiem zagrożonym w całej Europie. Bardzo licznie występują tu ważki (47 gatunków – 2/3 krajowej fauny).