Lasy Suchedniowskie (SOO) Lech Buchholz, Bartosz Piwowarski, Paweł Szczepaniak Jedna z nielicznych już w Europie ostoi leśnych o dużym stopniu naturalności. Powierzchnia: 190 km 2 Województwo: świętokrzyskie Mezoriegiony: Płaskowyż Suchedniowski, Wzgórza Kołomańskie, Pasmo Oblęgorskie Powiązania i sąsiedztwo z wybranymi obszarami <strong>Natura</strong> <strong>2000</strong>: SOO: Łysogóry, Lasy Skarżyskie, Ostoja Sieradowicka, Ostoja Wierzejska, Ostoja Barcza, Dolina Krasnej 115
116 Fot. 1. (<strong>po</strong>niżej) W ostoi s<strong>po</strong>tkać można gatunki bezkręgowców uznawane za relikty lasów pierwotnych, jak chrząszcz zgniotek cynobrowy fot. Lech Buchholz Fot. 2. (następna strona) Rezerwat „Świnia Góra” fot. Paweł Szczepaniak Warto zobaczyć: � Muzeum Orła Białego w Suchedniowie � ruiny XIX-wiecznej huty żelaza w Samsonowie � dąb „Bartek” w Zagnańsku Charakterystyka i walory przyrodnicze ostoi: W przeszłości ostoja stanowiła <strong>po</strong>kaźną część trudno dostępnej i słabo eksploatowanej Puszczy Świętokrzyskiej, dziś są to w większości lasy gos<strong>po</strong>darcze, z coraz gęstszą siecią dróg. Charakterystyczny jest duży udział siedlisk borowych, gdzie w runie dominuje borówka czarna, a drzewostan zbudowany jest głównie z sosny. Znaleźć tutaj jednak można nadal na dość dużych <strong>po</strong>wierzchniach: mieszane bory jodłowe, które uznawane są za zespół endemiczny w Polsce, z centrum wystę<strong>po</strong>wania właśnie w regionie świętokrzyskim, a także grądy, buczyny, bory bagienne i inne zes<strong>po</strong>ły leśne o naturalnym charakterze. Składnikiem drzewostanów, które zachowały swój naturalny charakter, jest modrzew <strong>po</strong>lski (<strong>po</strong>dgatunek modrzewia europejskiego) − cała Puszcza Świętokrzyska jest dla niego główną ostoją. Występujące w Lasach Suchedniowskich rozległe kompleksy lasów liściastych, głównie bukowych, czarują niezwykłą atmosferą i kolorystyką (szczególnie jesienią). Wśród nich znajduje się tzw. żyzna buczyna górska − występująca przede wszystkim w Sudetach oraz w łuku Karpat w piętrze regla dolnego. Lasy te charakteryzują się stosunkowo bogatym runem leśnym, czym odróżniają się od kwaśnych buczyn. Największe ich zagęszczenie s<strong>po</strong>tkać można w okolicach Osieczyńskiej Góry oraz w Paśmie Oblęgorskim. Ws<strong>po</strong>mniane kwaśne buczyny również zajmują tutaj rozległe, choć <strong>po</strong>rozrzucane na całym obszarze ostoi kompleksy. Ich główne zgru<strong>po</strong>wanie znajduje się na Wzgórzach Kołomańskich. Na szczególną uwagę zasługują żyzne lasy liściaste, tzw. grądy, które w Lasach Suchedniowskich występują w <strong>po</strong>staci litych drzewostanów jodłowych (!). Brak jest borówki w runie jako wyznacznika siedliska silnie zakwaszonego i ubogiego, natomiast znajduje się tutaj cały przekrój gatunków roślin ty<strong>po</strong>wych dla lasów żyźniejszych. Płaty takich lasów wykształciły się na terenach, gdzie w przeszłości wydobywano rudę żelaza i inne kruszce. Siedlisko pierwotnie kwaśne i ubogie zostało wtórnie użyźnione <strong>po</strong>przez nałożenie na wierzchnie warstwy gleby utworów starszych geologicznie, np. wapieni. Dlatego też w miejscach tych znajduje się duże zagęszczenie niewielkich „dołków” i „górek”, jako <strong>po</strong>zostałości <strong>po</strong> dawnych odkrywkach i szybach kopalnianych. We florze tego obszaru obserwujemy bardzo dużo gatunków roślin związanych z rejonami górskimi, np. liczydło górskie (jego owoce przywodzą na myśl ułożone w rzędach dziesiętnych