Przewodnik po obszarach Natura 2000 (pdf, 7 MB - Ogólnopolskie ...
Przewodnik po obszarach Natura 2000 (pdf, 7 MB - Ogólnopolskie ...
Przewodnik po obszarach Natura 2000 (pdf, 7 MB - Ogólnopolskie ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
32<br />
Fot. 1. (<strong>po</strong>niżej)<br />
Zbiornik w Nieliszu<br />
fot. Przemysław Stachyra<br />
Fot. 2. (następna strona)<br />
Ostoja Nieliska jest ważnym w skali<br />
kraju lęgowiskiem rybitwy czarnej<br />
fot. Cezary Korkosz<br />
Warto zobaczyć:<br />
� <strong>po</strong>łożone na skraju doliny<br />
Poru wczesnośredniowieczne<br />
grodzisko w Sąsiadce<br />
� Szczebrzeszyn – najstarsze<br />
miasto na Zamojszczyźnie<br />
(prawa miejskie w 1352 r.),<br />
z wieloma zabytkowymi<br />
obiektami: dwoma renesansowymi<br />
kościołami, cerkwią<br />
oraz ruinami zamku dawniej<br />
strzegącego brodu na Wieprzu<br />
� wzniesiony w latach 1744−<br />
1746 barokowy pałac (dawna<br />
rezydencja rodu Zamoyskich)<br />
w Klemensowie, otoczony<br />
przepięknie znaturalizowanym<br />
parkiem, w którym<br />
gniazduje m.in. orlik<br />
krzykliwy<br />
� drewniany kościół z 1859 r.<br />
w Nieliszu<br />
� eklektyczny pałac z <strong>po</strong>czątku<br />
XX w. w Ruskich Piaskach<br />
� XIX-wieczny dwór w Ujazdowie<br />
Charakterystyka<br />
i walory przyrodnicze ostoi:<br />
Ostoja <strong>po</strong>łożona ok. 20 km na północny zachód od Zamościa.<br />
Obejmuje zbiornik za<strong>po</strong>rowy, przyległy do niego od wschodu<br />
kompleks leśny oraz fragment doliny Poru.<br />
Przegrodzenie doliny Wieprza s<strong>po</strong>wodowało zalanie jej kilkuset<br />
hektarów, a także ujściowego odcinka Poru. Zbiornik, <strong>po</strong>za funkcją<br />
ochronną dla awifauny, pełni również funkcję retencyjną oraz<br />
turystyczną. Lustro wody <strong>po</strong>rasta okresowo roślinność pływająca.<br />
Szeroki pas roślinności szuwarowej (łany turzyc, trzcin, pałki) występuje<br />
w strefie brzegowej oraz w strefie zalewowej, tzw. cofce.<br />
W płytszych miejscach kę<strong>po</strong>wo występują zakrzewienia wierzbowe.<br />
Drugim siedliskiem obszaru są łąki i torfowiska dolinowe<br />
w dolinie Poru. W strefie zalewowej tej rzeki wykształciły się <strong>po</strong>nadto<br />
śródłąkowe kępy zadrzewień olchowych oraz szpalery olch,<br />
wierzb i topól – tworząc smugi łęgów nadrzecznych. Miejscami,<br />
wskutek niegdysiejszego meandrowania Poru – w jego dolinie <strong>po</strong>zostało<br />
szereg starorzeczy.<br />
Ze zbiornikiem graniczy od wschodu dość duży, izolowany kompleks<br />
leśny, w drzewostanie którego dominuje wprowadzona<br />
niegdyś sztucznie sosna, zaś w domieszce dość licznie występuje<br />
dąb i brzoza, rzadziej zaś świerk i olcha. Cały obszar otoczony jest<br />
żyznymi <strong>po</strong>lami, a sam zbiornik − rozwijającą się zabudową.<br />
Największą wartością przyrodniczą obszaru są ptaki, które można<br />
obserwować tu przez cały rok, gdyż nawet zimą zbiornik całkowicie<br />
nie zamarza. Wiosną w ostoi można obserwować tysiące ptaków<br />
wodno-błotnych (głównie gęsi i kaczek oraz mew i rybitw),<br />
z których część <strong>po</strong>zostaje na okres lęgowy. Przy niższym <strong>po</strong>ziomie<br />
wody, zarówno wiosną, jak i jesienią – duże koncentracje tworzą<br />
również ptaki siewkowe. Latem pełnię wartości ptasiej obszaru<br />
<strong>po</strong>twierdzają niezliczone rodziny ptaków mokradłowych, w tym<br />
kilku bardzo rzadkich gatunków. Jesienią, <strong>po</strong>za tysiącami ptaków<br />
okupujących taflę zbiornika, w <strong>po</strong>wietrzu suną co dnia tysiące<br />
żurawi i gęsi oraz duże koncentracje ptaków drapieżnych, zaś na<br />
płyciznach żerują ptaki siewkowe.<br />
Populacje lęgowe 4 gatunków ptaków osiągają tu liczebności<br />
znaczące w skali kraju. Są to: <strong>po</strong>dgorzałka, dubelt, rybitwa białowąsa<br />
i rybitwa czarna. Ostoja jest jednym z najważniejszych we<br />
wschodniej Polsce miejsc koncentracji awifauny wodnej i błotnej<br />
(łącznie <strong>po</strong>nad 30 000 ptaków wodnych i błotnych). Z ciekawych