You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
TAR‹HÎ MEKÂNLAR / 22 TAR‹HÎ MEKÂNLAR / 23<br />
t›lan kurtarma kaz›lar› neticesinde;<br />
Poseidon Evi olarak bilinen<br />
Roma Dönemi konutunda Bronz<br />
Mars Heykeli ortaya ç›kar›lm›flt›r.<br />
Ortaya ç›kar›lan figürlü Zeugma<br />
Mozaiklerinin en önemlileri,<br />
Poseidon<br />
ve ara<br />
bas›, Perseus<br />
ve Andromeda,<br />
Pasiphae ve Daedalos,<br />
Akhilleus Skyros, Aphrodite'nin<br />
taçland›r›lmas›, Kahvalt›daki Kad›nlar<br />
konulu mozaiklerdir.<br />
Günümüzde 4/1’i sular alt›nda kalan<br />
Zeugma'da, topra¤›n 3-4 metre<br />
alt›nda bulundu¤u anlafl›lan villalar,<br />
tiyatro, sütunlu caddeler,<br />
agora, tap›nak ve di¤er eserler<br />
devam eden kaz›larla gün ›fl›¤›na<br />
ç›kar›lmay› beklemektedir. Devam<br />
eden proje çal›flmalar› neticesinde,<br />
Zeugma Kenti’ndeki eserlerinin<br />
yerinde görülebilmesi planlanmaktad›r.<br />
Karkam›fl Harabeleri<br />
Gaziantep’in Karkam›fl ‹lçesi yak›n›nda,<br />
F›rat’›n bat› k›y›s›nda,<br />
<strong>Türkiye</strong>-Suriye s›n›r hatt› üzerinde,<br />
Yak›ndo¤u Arkeolojisi’nin en<br />
önemli yerleflimlerinden birisi<br />
olan Karkam›fl Antik kenti yer almaktad›r.<br />
Kent; M.Ö. II. bin y›lda,<br />
Anadolu’dan, Mezopotamya’ya<br />
ve M›s›r’a uzanan yollar›n<br />
önemli bir kavflak noktas›nda yer<br />
al›yordu. Karkam›fl Krallar›ndan<br />
söz eden ilk belgeler, M.Ö.<br />
1700’e do¤ru ortaya ç›kar.<br />
Geç Hitit döneminin önemli yontu<br />
okullar›ndan biri say›lan Karkam›fl<br />
siyah bazalt ya da kireçtafl›ndan<br />
kabartma orthostatlar›yla ünlüdür.<br />
Hititlerin yan› s›ra Asurlular›n<br />
kültür ve biçim özelliklerini<br />
yans›tan bu orthostatlar, kent kap›lar›<br />
ve kutsal yap›lar›n temel üstü<br />
ilk tafl dizileri olarak kullan›lm›fllard›r.<br />
Bu kabartmalar, Tanrݍa<br />
Kupapa ve onun ad›na yap›lan<br />
tören alay›ndaki askerlerin, rahiplerin,<br />
çeflitli hayvanlar› tafl›yan kiflilerin,<br />
uzun ve düz k›l›çlarla silahlanm›fl<br />
prenslerin, savafl arabalar›n›n,<br />
öteki tanr› ve tanr›çalarla<br />
kar›fl›k yarat›klar›n, koruyucu<br />
hayvanlar›n yer ald›¤› tören alay›<br />
betimlemeleriyle M.Ö. I. bin y›l<br />
bafllar›ndaki yaflam biçimine, giysilerine<br />
ve kültürüne ›fl›k tutmaktad›r.<br />
Bulunan kabartmalar›n ço-<br />
¤unlu¤u, Geç Hitit dönemine aittir.<br />
Ayr›ca Hiyeroglif yaz›tl› steller<br />
de bulunmufltur. Karkam›fl kabartmalar›n›n,<br />
büyük ço¤unlu¤u<br />
bugün Ankara Anadolu Medeniyetleri<br />
Müzesi’nde sergilenmektedir.<br />
Anadolu'dan<br />
Mezopotamya'ya<br />
ve M›s›r'a<br />
uzanan<br />
yollar›n önemli<br />
bir noktas›nda<br />
yer alan Kargam›fl<br />
Kenti,<br />
bugün may›nl›<br />
alanda, Suriye<br />
s›n›r›nda aske-<br />
ri yasak bölgede kalmakta olup,<br />
herhangi bir arkeolojik kaz› çal›flmas›<br />
yap›lamamaktad›r. Çok yak›n<br />
bir zamanda may›nlardan temizlenerek<br />
arkeolojik kaz›lara<br />
bafllanmas› beklenmektedir.<br />
Kültürlerin Kavflak Noktas›ndaki<br />
Bir fiehir:<br />
Dülük Antik Kenti<br />
Gaziantep’in 10 km kuzeybat›s›nda<br />
yer alan Doliche Antik kenti,<br />
eski ça¤lardaki Hitit Bafltanr›s›<br />
Teflup, Roma panteonunun Bafltanr›s›<br />
‹upiter Dolikhenus, Roma<br />
‹mparatorluk dönemini en önemli<br />
dinlerinden birisi olan Mitras,<br />
Hristiyanl›k ve ‹slam olmak üzere<br />
befl önemli dinin ard arda yafland›¤›<br />
bir antik kenttir.<br />
Antik kent bugün Dülük köyünün<br />
kuzey bitifli¤indeki Keber Tepesi<br />
ve çevresinde toprak alt›ndad›r.<br />
Kutsal alan ise Dülük Köyü’nün<br />
yaklafl›k 3 km. kuzeyinde, sedir ve<br />
çam a¤açlar›yla kapl›, 1.020 rak›ml›<br />
Dülük Baba tepesinde yer<br />
almaktad›r. Keber Tepesinde yap›lan<br />
kaz›larda Alt Paleotik çakmaktafl›<br />
aletler ve bu aletlerin yap›ld›¤›<br />
atölyeler bulunmufltur. Bu<br />
tafl aletler özgün bir karakter kazand›¤›ndan<br />
litaratürde “Dülükien”<br />
olarak adland›r›lm›flt›r. Bu<br />
kal›nt›lara dayan›larak Doliche,<br />
M.Ö. 600.000 y›llar›na tarihlendirilmekte<br />
ve dünyan›n en eski<br />
yerleflimlerinden biri olarak gösterilmektedir.<br />
Dülükbaba<br />
Tepesi üzerinde<br />
yer<br />
alan ‹upiter<br />
Dolichenus<br />
Tap›na¤›’n›n<br />
etraf› di¤er<br />
antik dönem<br />
pagan tap›naklar›nda<br />
rastland›¤›<br />
gibi bir kutsal alan taraf›ndan kuflat›ld›¤›<br />
görülmektedir. Bu alan›n<br />
yaklafl›k 500 m bat›s›ndaki kayal›k<br />
eflik üzerinde, Roma ‹mparatorlu¤u’nun<br />
bölgede en güçlü oldu¤u<br />
dönemde, yaklafl›k olarak<br />
M.S. II, yy ila IV. yy aras›ndaki<br />
tarihlerde yap›lm›fl, baz›lar› tek<br />
odal›, baz›lar› ise daha çok odal›<br />
olan ve tap›naktaki görevli rahiplere<br />
ait olan “20 civar›nda kayaya<br />
oyulmufl oda mezarlar yer almaktad›r.<br />
Ayr›ca Keber Tepesinin karfl› s›rtlar›nda<br />
nekropol alan› vard›r. Burada<br />
çok say›da kayaya oyulmufl<br />
oda mezarlar› bulunmaktad›r. Bu<br />
kaya mezarlar›n baz›lar›n›n ön<br />
odas›na tafl basamaklarla (Dramos)<br />
inilerek ulafl›lmaktad›r. Mezar<br />
içerisinde lahitler bulunmaktad›r.<br />
Baz›s›nda dini mitolojik konulu<br />
kabartmalar mevcuttur. Ayr›ca<br />
Dülük Köyü’nün do¤usunda<br />
antik tafl ocaklar› bulunmaktad›r.<br />
Dülük (Doliche) Teflup, Zeus ve<br />
Iüpiter Dolikhenos inançlar›n›n<br />
kült merkezidir. Burada Hitit imparatorluk<br />
döneminde (M.Ö.<br />
2.bin) gök ve f›rt›na tanr›s› Teflup’un<br />
tap›na¤› mevcuttu.
Change language