Please click for download - Türkiye

KÜLTÜREL ZENG‹NL‹KLER / 56
Antep ‹fli El ‹fllemesi
Antep ifli, ilk defa Antep ve çevresinde
ev han›mlar› taraf›ndan eski
Türk iflleme karakterleri ile yap›ld›¤›
için bu adla adland›r›lm›flt›r.
Gergef ad› verilen bir kasnakta ifllenen
Antep iflinin iki temel ögesi,
“susma” ve “ajur”dur. Susma
kumafl ipli¤inin say›larak ifllenmesi,
ajur ise iplerin kesilerek çekilmesini
ifade eder.
Antep ‹fli’nin uyguland›¤› yerler;
elbise bluz süslemeleri, kitap kab›,
pano, abajur, çanta, eflarp ve
dekorasyon amaçl› örtülerdir. Çok
emek isteyen, el eme¤i göz nuru
Antep ifli, anadan k›za, nineden
toruna kalan bir miras, genç k›zlar›n
sand›¤›n› süsleyen bir hazine
gibidir.
Kuyumculuk
Gaziantep, Cumhuriyet'ten önce il
olmad›¤› için il merkezi olan Halep'ten
getirilen alt›nlar burada
sat›l›rd›. Kuyumculuk yapan Ermeni
ustalar›n Kurtulufl Savafl›
sonras› flehri terk etmesiyle zay›flayan
kuyumculuk, 1918 y›l›nda
Medine'den gelen aslen Türkistanl›
bir usta olan Sait Türkistan-
l›'n›n gayretleriyle yavafl yavafl yeniden
canlanmaya bafllam›flt›r.
Gaziantepli kuyumcularda; halka,
renkli tafll›, yakut, zümrüt, firuze
ve benzeri renkli tafll› yüzük, çöp,
telkari, y›lanl›, burmal›, çakma ve
benzeri bilezik, kemer ve daha
birçok çeflit alt›n tak› imalat› yap›lmakta
olup; üretilen tak›lar 22
ayar alt›ndan imal edilmektedir.
Küpçülük
Gaziantep çevresinde yap›lan arkeolojik
kaz›lardan, M.Ö. 6000-
7000 y›llar›nda (Neolitik dönem)
yörede seramikçili¤in oldu¤u, topraktan
imal edilen çeflitli eflyalar›n
yap›l›p kullan›ld›¤› anlafl›lmaktad›r.
Bak›r, çinko, gümüfl gibi madenlerin
bulunmas›, kap ve kacak yap›m›nda
yeni malzeme ve tekniklerin
keflfi, cam›n mutfak eflyas›
yap›m›nda yayg›n olarak kullan›lmaya
bafllanmas›yla topraktan
yapma mutfak eflyalar›n kullan›m›
yavafl yavafl ortadan kalkm›fl ve
bu nedenle küp ve toprak mutfak
malzemesi üreten atölyeler birer
birer kapanarak günümüzde bir
kaç yafll› ustan›n mecburen yürütmeye
çal›flt›¤› bir meslek haline
gelmifltir. Buna nazaran turizmin
geliflmesi, el iflçili¤inin az da olsa
aran›r hale gelmeye bafllamas›yla
Türkiye genelinde oldu¤u gibi bu
ifli yapan ustalar teknolojilerini de
gelifltirerek turistik hat›ra eflyas›
ve flehirlerde park ve bahçelerde
kullan›lan saks› üretimini yapar
hale gelmifllerdir.
MUTFAK KÜLTÜRÜ / 57
MUTFAK KÜLTÜRÜ
As›rlard›r süren geleneklerin ve
yöresel damak lezzetinin zenginli-
¤i ile Türkiye ve dünya mutfaklar›
aras›nda ayr›cal›kl› bir yere sahip
olan “Gaziantep Mutfa¤›” yemekleri,
kullan›lan malzemeleri, baharatlar›,
haz›rlan›fl›, lezzeti ve
piflirenin ustal›¤› ile kentin en
önemli yaflayan kültürel zenginli-
¤inin bafl›nda yer almaktad›r. O
kadar ki zaman zaman Türkiye’nin
çeflitli yörelerinden Gaziantep’e
“Lezzet Turlar›”, ”Yemek
Turlar›” ad› alt›nda gastronomi
turlar› içeren turistik geziler düzenlenmektedir.
Gerçekten de,
Gaziantep mutfa¤›nda ilk bak›flta
dikkati çeken en önemli husus,
kullan›lan malzemede gösterilen
titizliktir. Yeme¤i oluflturan tüm
malzeme büyük titizlik içerisinde
seçilmekte, de¤iflik tat ve lezzet
veren baharatlar, salçalar ve kar›fl›mlar
yemeklerde bol miktarda
kullan›lmaktad›r. Hemen, hemen
herkesin damak lezzetine hayran
oldu¤u Antep yemeklerindeki lezzette,
yörenin topra¤›nda, suyunda
ve havas›ndaki özellikler nedeni
ile burada üretilen bitkisel ve
hayvansal ürünlerdeki yüksek aroma
ve tad›n da pay› bulunmaktad›r.
Gaziantep’te, çorbadan kebaba,
dolmadan pilava kadar, 32 çeflit
kebap, 26 çeflit köfte, 15 çeflit
dolma ile yaklafl›k 252 çeflit yemek
yap›ld›¤› biliniyor. Yemeklerde
genellikle koyun ya da kuzu
eti kullan›l›r, mevsimine göre taze
sebze yemekleri yap›lmaktad›r.
Yemek piflirme teknikleri olarak;
hafllama, bu¤ulama, kavurma, ›zgarada,
saçta ve f›r›nda piflirme
yöntemleri kullan›lmaktad›r. Tat-