You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
TAR‹H‹ VE KÜLTÜREL MEKÂNLAR / 88<br />
Ayr›ca savunma amaçl› hisar ve<br />
tüm kalelerde oldu¤u gibi gözetleme<br />
deliklerine ek olarak haz›rlanma,<br />
mühimmat veya askerler için<br />
dinlenme odalar›ndan oluflan kap›lar<br />
aras›ndaki ortak tasar›m<br />
prensibi ise savunmad›r.<br />
1930'lu y›llarda y›k›lan Makam<br />
kap›s› kentin önemli kap›lar› aras›nda<br />
yer almaktad›r.<br />
Halep’in en güzel kap›lar›ndan biri<br />
say›lan, savunma amaçl› yap›lan<br />
tek bafl›na küçük bir kale olarak<br />
adland›rabilece¤imiz eflsiz<br />
K›nnesrin Kap›s›, 1415 y›l›nda<br />
Melik Müeyyed fieyh taraf›ndan<br />
yenilenmifltir.<br />
Halep’in en eski ve ana kap›lar›ndan<br />
biri say›lan Antakya Kap›s›,<br />
‹slam fethi s›ras›nda, Halep halk›n›n<br />
Romal› zalim hükümdarlardan<br />
kurtulmak amac›yla Ubeyde Bin<br />
Cerrah’› ve ‹slam askerlerinin geliflini<br />
selamlamak için ç›kt›¤› kap›d›r.<br />
Eski kentin ana bat› girifli<br />
olan kap›, ayn› zamanda Helen ve<br />
Bizans dönemlerinde kentin ortas›ndan<br />
geçen ana caddenin sonunda<br />
yer almaktad›r. ‹slam ordular›<br />
7. yüzy›lda bu kap›dan kente girmifllerdir.<br />
Günümüze kadar ayakta kalan di-<br />
¤er kap›lardan; iki kap›dan oluflan<br />
ve üzerinde savunma amaçl› Hisar<br />
bulunan Al-Hadid Kap›s› olup<br />
Sultan Kansuva Al-Guri taraf›ndan<br />
yenilenmifltir.<br />
Bir di¤er kap› da, kuzeyde Sur taraf›nda<br />
bulunan, yan savunma<br />
amaçl› hisarlar› ile ayr›cal›¤› olan<br />
ve 1214 tarihinde Melik Al-Zahir<br />
Gazi taraf›ndan yenilenen Al-Nasr<br />
Kap›s›’d›r.<br />
Halep D›fl›ndaki<br />
Kaleler<br />
Halep flehrinin etraf›nda birçok<br />
tarihi, askeri kaleler bulunmaktad›r.<br />
Bunlardan görülmesi gereken<br />
kalelerden biri Necm Kalesi, di¤eri<br />
ise Seman Kalesi’dir.<br />
Necm (Y›ld›z) Kalesi<br />
Necm (Y›ld›z) Kalesi, Halep flehrine<br />
80 km. uzakl›kta bulunan<br />
Munbuç flehrinin kuzeydo¤u taraf›nda<br />
yer almaktad›r. Kale,<br />
Munbuç flehrine takribi 30 km<br />
uzakl›kta olup, F›rat nehrinin bat›<br />
yakas›ndad›r. Kale, deniz seviyesinden<br />
380 metre yükseklikteki<br />
kayal›k bir tepe üzerindedir. Daha<br />
önce “Kasilyana” ad› ile bilinen<br />
kalenin Roma ve Bizansl›lar dönemlerinde<br />
yap›ld›¤› anlafl›lmaktad›r.<br />
TAR‹H‹ VE KÜLTÜREL MEKÂNLAR / 89<br />
F›rat nehri üzerinden ana geçiflleri<br />
sa¤layan istasyonlar›ndan biri<br />
üzerinde olmas›ndan dolay› kalenin<br />
stratejik bir önemi bulunmaktad›r.<br />
Munbuç üzerinden Halep ile<br />
Harran istikametini birbirine ba¤layan<br />
ticari yollar aras›nda Vas›l<br />
Hemzesi teflkil etmektedir. Kale<br />
ad›n›, dokuzuncu yüzy›lda Halife<br />
Al-Me’mun zaman›nda, Al-C›n Al-<br />
Safavani olan ⁄ulam Al-Emir’den<br />
almaktad›r.<br />
Kalenin genel plan› 170x130<br />
metre ebatlar›nda dikdörtgen fleklindedir.<br />
Surlar ile hisarlar›n kütlesi,<br />
üzerine t›rman›lmas› zor olan<br />
parlak tafllarla döfleli olan yamaç<br />
arac›l›¤›yla hende¤e ba¤lanm›flt›r.<br />
Kalenin savunma amaçl› d›fl duvarlar›n›n<br />
basamakl› fleklinde oldu¤u<br />
görülmektedir. Kalenin etraf›,<br />
25 metre eninde ve 5 metre<br />
yüksekli¤inde yontulmufl kayalarla<br />
çevrilidir. Kalenin bir di¤er önemi<br />
de savunma amaçl› kullan›lmas›n›<br />
sa¤layacak sur ve hisarlar ve sivil<br />
amaçl› kullan›lmas›n› sa¤layacak<br />
emaret kasr›, hamam ve di¤er iskân<br />
amaçl› tesislere sahip olmas›ndan<br />
kaynaklanmaktad›r.<br />
Kale pek çok restorasyondan geçmifltir<br />
ve pek çok ekleme yap›lm›flt›r.<br />
Bunlardan en önemlisi Selahaddin-i<br />
Eyyubi'nin o¤lu Malik<br />
el Zahir Gazi (Eyyubiler Devrinde)<br />
döneminde, on üçüncü yüz y›lda<br />
gerçekleflmifltir. Nureddin Zengî<br />
(12. yüzy›l) döneminde yap›lan<br />
d›fl cephe restorasyonlar›n›n d›fl›nda<br />
Memluklular döneminde yap›lan<br />
ek binalardan en önemlileri;<br />
girifl hisar›, savunma hisarlar›,<br />
kas›r, hamam, mescit, sarn›ç vb.<br />
binalard›r.<br />
Seman Kalesi (Saint Simeon)<br />
Seman Kalesi, Halep flehrine 60<br />
km. uzakl›kta olup, flehrin kuzeybat›s›nda<br />
yer almaktad›r. Kaya<br />
kabartmalar› üzerine infla edilen<br />
kale, deniz seviyesinden 564 metre<br />
yüksekliktedir. Kalenin etraf›,<br />
savunma amaçl› hisarlar ile des-<br />
teklenmifl surlar ile çevrilidir.<br />
Kalenin ismi, zaman›nda do¤unun<br />
en meflhur bölgesi olan; Bereket<br />
Da¤›’na yak›n, Antakya’n›n 35<br />
km do¤usuna ve Halep’in kuzeybat›s›na<br />
60 km uzakl›kta bir bölgenin<br />
tepesi üzerinde, insanlardan<br />
uzak yaflay›p kendini ibadete adayan<br />
Aziz Seman Al-Amudi’den<br />
(Miladi 392-459) al›nm›flt›r.<br />
412 y›l›nda da bu tepenin üzerinde<br />
bulunan yüksek ve sert bir kayan›n<br />
üzerine “Züht” hayat› yaflamak<br />
üzere bir kulübe yap›ld›¤› anlafl›lmaktad›r.<br />
12 metreye tekabül<br />
eden 40 arfl›nl›k dikilen direk üzerinde,<br />
yaz k›fl demeden 27 sene<br />
boyunca yaflayan Aziz Seman, burada<br />
talebelerine ve ziyaretçilerine<br />
vaaz da bulundu¤u kay›tlarda<br />
yaz›l›d›r. Seman Al-Amudi’nin,<br />
459 y›l›nda ölümünden sonra ‹mparator<br />
Zeynun Diyra, Aziz Seman<br />
Al-Amudi’ye hürmeten ibadet<br />
etti¤i dire¤in etraf›n› surlarla çevirerek<br />
infla ettirmifltir.<br />
Seman Kalesi, sekizgen biçiminde<br />
bir sahaya aç›lan Haç fleklinde<br />
dört adet kiliseden oluflmaktad›r.<br />
Daha sonraki zamanlarda ana kilisenin<br />
etraf›na Ruhbanlar için<br />
manast›r ve hac›lar için birçok<br />
konaklama tesisi infla edilmifltir.<br />
Onuncu yüzy›lda bu mekân›n etraf›na<br />
hisar ve surlar infla edilmesi<br />
ile bilinen Seman Kalesi haline<br />
gelmifltir.
Change language