TuarascailEarnailnaMeanGhaeilge

Ní i gcónaí áfach a bhíonn pobal na Gaeilge féin dílis don uirlis phoiblí atá ag
feidhmiú ar a shon, ainneoin gur guth an phobail é, rud atá léirithe ag figiúirí
cúrsaíochta na nuachtán a foilsíodh le blianta beaga anuas. Go minic, tarlaíonn sé seo
in ainneoin dhíograis agus scileanna iriseoireachta na foirne atá i mbun an nuachtáin.
Mar shampla, taobh istigh de bhliain, bhí díolachán laethúil de 1,000 thuaidh agus
theas ag Lá (Cummings 2004: 170). In ainneoin dódh oifigí Lá i 1985, a scrios gach
rud, trealamh san áireamh, d’éirigh leis an nuachtán an díolachán céanna a bhaint
amach arís faoi 1991 (ibid: 175). Méadaíodh an figiúr seo go 2,500 cóip in aghaidh an
eagráin faoi 2001 agus é ina nuachtán seachtainiúil (Horgan 2001: 177). Bhí ardú
suntasach i líon na léitheoirí nuair a athsheoladh Lá mar nuachtán laethúil i 2003 agus
faoi dheireadh na bliana bhí de réir staitisticí iniúchta ABC, bhí 4,404 cóip á ndíol ar
an meán in aghaidh an lae idir 30 Meitheamh 2003 agus 28 Nollaig 2003. (Palmer
2009; McCabe 2008). D’íoslódáil thart ar 30,000 duine an leagan leictreonach gach
mí (McCabe 2008). Mar sin féin, tháinig laghdú mór ar na figiúirí seo faoi 2008, agus
ní raibh ach 1,500 cóip á ndíol gach lá (Mc Caisín 2009), nó 3,000 cóip nuair a
chuirtear síntiús san áireamh, agus ní dhearnadh íoslódáil ar an leagan leictreonach
ach 8,000 uair sa mhí (Lawlor 2009). Mar sin ní hé go raibh tóir níos fearr ar an
leagan leictreonach ná mar a bhí ar an leagan clóite fiú, díreach nach raibh léitheoirí
dílse á cheannach ar bhonn leanúnach. Sroicheadh buaic díolacháin ag pointe amháin
ach níl fianaise choincréideach a léiríonn gur lean claonadh an díolacháin dá réir ina
diaidh.
I gcás Foinse, nuair a tháinig Foinse ar an saol bhí díolachán maith aige, thart ar 6,000
cóip gach seachtain, figiúr a chuaigh in airde go breis is 8,000 timpeall na bliana 2000
(Palmer 2009), agus lucht léitheoireachta thart ar 25,000 aige (Ó Muirí 2000). Thit an
díolachán go 3,746 cóip in aghaidh na seachtaine faoi dheireadh 2008 (ABC 2009a)
agus de réir a chéile d'éirigh sé níos deacra na léitheoirí dílse a dtagraíonn Ní
Chinnéide dóibh a choinneáil. Tá an treo céanna le feiceáil sa Bhreatain Bheag chomh
maith. Nuair a bhí Y Cymro i mbarr a réime sna 1950í, deirtear go raibh cúrsaíocht de
bhreis is 20,000 ar an nuachtán (Smith 2000: 292). Ó lár na 1980í, tá staitisticí
díolacháin Y Cymro imithe i léig ó bhreis is 6,000 cóip (Palmer 2009) go níos lú ná
3,000 in aghaidh na seachtaine (Davies 2009).
18