Gorbeia

LIBRO GORBEIA OK.QXD 9/1/07 16:31 Página 179baldeko hormaren eta Oderiagaren isurialde belartsuen artetik,Austingarmineko aterpetxera eta zelaietara iritsi arte. Leku horretatik hurbil,Erdi Aroko elezahar bat gogora dakarren hilarria dago, otsoek jan zutenAraneko neska bati buruzkoa. Itxina mendigunearen hegoaldean gaude, artzainenkortez eta aztarna megalitikoz beteriko lurretan. Ipergortako mendilepoanGorbeiaganako gurutzea ikusten da urrunean. Ipergortaren hareharrizkomuino moldeatutik, zidorrak Zaztegirantz jarraitzen du, eta bertan,berriz, Arlobirako, Egiriñaorako edo Aldamiñaperako zidorrak abiatzen dira.Aldiz, iparralderantz, izenak berak dioenez, Itxinarako beste ate bat dago,Itxingote, eta hori, Kargalekuren kasuan bezala, igarobidea da Gorostetamendiaren (1.261 metro) oinetan; bertatik, iparralderantz begiratuz kareharrikarstifikatua ikusten da eta hegoalderantz Zaztegiko troka.asciende entre la pared occidental de Itxina y las vertientes herbosas delOderiaga para llegar a las campas y al refugio de Austingarmin. Cerca deeste lugar se encuentra una estela que recuerda una leyenda medievalsobre una vecina de Arane devorada por los lobos. Nos encontramos al surdel macizo de Itxina, en tierras de majadas pastoriles y abundantes restosmegalíticos. Ya en el collado de Ipergorta se atisba a lo lejos la cruz delGorbeiagana. Desde la moldeada loma areniscosa de Ipergorta, el senderocontinúa hasta Zaztegi, punto de partida de los senderos que conducenhacia Arlobi, Egiriñao o Aldamiñape. En dirección norte se encuentra otrapuerta hacia Itxina, Itxingote, que al igual que Kargaleku, es zona de paso alos pies del pico Gorosteta (1.261 metros), desde donde la vista se recreaal norte con la caliza karstificada o hacia el sur con el barranco de Zaztegi.Mendigunean bisitaririk gehien hartzen duen eremuetariko bat Itxinada, iparraldeko eremuan dagoen kareharrizko mendigunea; bertako batezbesteko altuera mila eta ehun metrokoa da, itsasoaren mailaren gainetik, etabost kilometro koadroko azalera dauka, guztia Orozko udalerriaren barruan.Morfologiaren aldetik, Itxinako mendiguneak kanpoaldeko hiru hormahandi ditu; helezinak eta ezponda kontinentalekoak dira, eta horrek, jatorrian,ozeanoaren hondoa eta sakonera gutxiko uretan sarturiko arrezife eremuakbereizten zituen. Horma horien mugak Axkorrigan ipar-mendebaldean(1.095 metro), Lekanda ekialdean (1.302 metro) eta Gorosteta hegoaldean(1.261 metro) dira (bertako gailur nagusiak). Ekialdean, Itxinak Arrabakozelaiak ditu, eta hegoaldean Ipergortako mendiak agertzen dira.Zonan, gainera, inguru harritsuetako flora eta fauna aberatsa dago; besteakbeste, goroldio asko edo saguzar espezie batzuk, barrunbeetan bizi direnak.Izan ere, Itxina Biotopo Babestua da 1995etik, eta Gorbeiako ParkeNaturaleko erreserba, babes eta zaintza aktiboko zonak hartzen ditu.179Araneko harria (Z.A.) Estela de “Araneko harria” (Z.A.)Axkorrigan Atxaraguneko igarobidetik (Z.A.)Axkorrigan desde el paso de Atxaragun (Z.A.)Una de las áreas más visitadas de todo el Macizo es Itxina, el macizocalizo situado en el área septentrional, cuya altitud media es de mil cienmetros sobre el nivel del mar y que comprende una extensión de cinco kilómetroscuadrados, todos ellos ubicados en el municipio de Orozko.Morfológicamente, el macizo de Itxina consta de tres grandes paredesexteriores cuyas caras resultan casi inaccesibles y corresponden al talud con-