Kudowski
wersja elektroniczna - Muzeum Kultury Ludowej Pogórza Sudeckiego
wersja elektroniczna - Muzeum Kultury Ludowej Pogórza Sudeckiego
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
MALARSTWO ANTONIEGO SZAFRAŃSKIEGO<br />
▶ Urszula Faroń-Bielecka<br />
Antoni Szafrański ciepły i serdeczny<br />
w bezpośredniej rozmowie,<br />
w Kudowie jest znany głównie<br />
z działalności zawodowej i społecznej,<br />
mniej z pasji plastycznej, którą zaszczepił<br />
mu ojciec. Przez ponad 30 lat pełnił<br />
funkcję głównego energetyka <strong>Kudowski</strong>ch<br />
Zakładów Przemysłu Bawełnianego,<br />
był też przez wiele kadencji radnym<br />
miejscowego samorządu. Przed studiami<br />
technicznymi ukończył liceum plastyczne<br />
w Częstochowie i dopiero po przejściu<br />
na emeryturę zajął się na poważnie malarstwem,<br />
chociaż jego główne hobby to<br />
żeglarstwo.<br />
Malarstwo portretowe, marynistyka,<br />
malarstwo na szkle i ikony, to główne<br />
nurty malarstwa pana Antoniego.<br />
W 1982 r. odbyła się na rynku w Opolu<br />
pierwsza wystawa marynistyczna, której<br />
inicjatorem był wieloletni przyjaciel Jerzy<br />
Łańcucki. W Kudowie pan Antoni miał<br />
dwie wystawy. Pierwsza wspólna z plastykami<br />
DPT „Cyganeria” − „Portret kobiety”<br />
w 2003 r. i druga indywidualna −<br />
„Ikony” w 2005 r. Ikon „napisał” w swym<br />
życiu około 90 dla rodziny i znajomych,<br />
z samej chęci tworzenia.<br />
Pisanie ikon to wyzwanie i pasja. Od<br />
średniowiecza pisze się wg tego samego<br />
kanonu.<br />
Pisanie ikony<br />
Ikony pisze się na drewnianych deskach,<br />
często z drzewa cyprysowego.<br />
Powierzchnia płaska jest żłobiona, lekko<br />
skurczona; brzegi wypukłe, stanowią naturalną<br />
ramę. Na desce kładzie się warstwę<br />
kleju, a na to kawałek płótna, który<br />
pokrywa się warstwą alabastrowego pudru,<br />
stanowiącego mocną podstawę dla<br />
malowidła. Na tym podkładzie artysta<br />
będzie malował, używając farb na ile tylko<br />
to możliwe zrobionych z naturalnych<br />
proszków, wymieszanych z żółtkiem jaj.<br />
Kiedy malowidło jest ukończone, na<br />
wierzch kładzie się warstwę ochronną,<br />
zrobioną z najlepszego oleju lnianego.<br />
Olej ten miesza się z różnymi żywicami,<br />
na przykład z żółtym bursztynem. Taki<br />
werniks wchłania farby i tworzy z nimi<br />
jednolitą, twardą i odporną masę. Zatrzymuje<br />
na swojej powierzchni kurz,<br />
co w miarę upływu czasu nadaje mu<br />
ciemnobrązowy odcień. Najważniejsze<br />
w ikonie jest oblicze. W praktyce pisania<br />
ikon poszczególne etapy pracy dzielą się<br />
na związane z twarzą i nie mające z nią<br />
związku. Ikonograf zawsze rozpoczyna<br />
pisanie od głowy, to ona dyktuje wymiar<br />
i pozycję ciała oraz resztę kompozycji.<br />
Człowiek z wielkimi oczami i nieruchomym<br />
spojrzeniem widzi świat poza<br />
ziemski. Punktem centralnym twarzy są<br />
oczy, od wewnątrz rozpłomienia je ogień<br />
niebieski i to duch na nas patrzy, wąskie<br />
wargi pozbawione są jakiejkolwiek<br />
zmysłowości (namiętności i łakomstwa),<br />
stworzone są po to, by śpiewać hymn<br />
uwielbienia, spożywać Eucharystię i dawać<br />
pocałunek pokoju. Wydłużone uszy<br />
Antoni Szafrański w swoim mieszkaniu w Kudowie-Zdroju<br />
słuchają ciszy. Nos jest zaledwie cienką<br />
krzywą linią; czoło, wysokie i szerokie,<br />
którego lekkie zniekształcenie podkreśla<br />
przewagę myśli kontemplacyjnej. To, co<br />
wiąże się z obliczem to nie tylko twarz<br />
i oczy, ale także i ręce. Każdy gest w ikonie<br />
jest na swój sposób przemyślany<br />
Kolory ikony<br />
W hierarchii kolorów pierwsze miejsce<br />
zajmuje złoty.<br />
Jest to jednocześnie kolor i światło.<br />
Złoto oznacza jasność Bożej chwały,<br />
w której przebywają święci, jest to światłość<br />
niestworzona, nie znająca dychoto-<br />
20
Change language