Kudowski

Wydarzenia kulturalne
▶ Wojciech Heliński
ściowym raucie w ambasadzie. Pytaniom
nie było końca i ostatecznie po trzech
godzinach spotkania organizatorzy z wyraźnym
trudem musieli podjąć decyzję
o jego zakończeniu. Dobrze rokuje to
kolejnym takim inicjatywom, a mam nadzieję
(pewnie jak pozostali uczestnicy
tego wydarzenia), iż ta idea zainicjowana
przez dyrektora Kamińskiego będzie
kontynuowana. Z wielu powodów i sam
nie wiem, który ważniejszy. Jak wiemy
stosunek do „obcych” jest miarą dojrzałości
narodu. Polska w swej wielowiekowej
historii ma wiele złotych zgłosek,
ba nawet całych zdań. Niestety nie obce
były i są nam konflikty. Najczęstszą ich
przyczyną jest niewiedza (nazywana też
głupotą, czy ładniej ignorancją). Takie
spotkania naszą wiedzę poszerzają. Pod
warunkiem, że mamy w sobie gotowość
uczestniczenia w nich. Ta wiąże się z pewnym
poziomem intelektualnym. Chwała
zatem nauczycielom, którzy przyciągnęli
swoich uczniów. Choć, tak na marginesie,
mam wrażenie że taka forma edukacji
bardziej przydałaby się wielu tzw.
dorosłym. Obserwując bowiem moją 16-
letnią córkę − która bądź co bądź reprezentuje
pokolenie, o którym większość
ludzi po trzydziestce nie ma najlepszego
zdania − widzę że dla jej rówieśników, temat
różnic pomiędzy ludźmi jest raczej
źródłem poszukiwań i ciekawości, aniżeli
przyczynkiem do budowania murów.
W jej młodym środowisku pojawiają się
Bułgarzy, Turcy czy Cyganie, (nie piszę
o Anglikach, Niemcach czy Amerykanach
– przed tymi rodzice nie przestrzegają)
pojawiają się dzieci muzułmanów, buddystów
czy zielonoświątkowców (tacy
też mieszkają w Kudowie, obok 99% katolików).
I widzę (nie ukrywam, że śledzę
to uważnie), iż oprócz portalu sciaga.pl,
na którym znajduje ona odpowiedzi na
zadania szkolne, odwiedza ona portale
typu islam.pl, czy szlifuje swój angielski
w słowniku online. Po co o tym wspominam?
Za 10-15 lat, losy Kudowy będą
w rękach naszych dzieci, a dzisiaj mamy
jeszcze wpływ na to jakimi będą gospodarzami
swojej małej ojczyzny. Spotkanie,
które opisuję jest dla mnie zmierzaniem
ku dialogowi między kulturami, ale
i dialogiem między różnymi, wyznaniowo
czy kulturowo mieszkańcami Kudowy.
Nie wiem jak szanowni czytelnicy −
ja klaskam i głaskam. Oby więcej.
Post scriptum kulinarne
Ponieważ w moim pisaniu do Pamiętnika
Kudowskiego prowadzę naszych
Czytelników po różnych dziwnych i apetycznych
kulinariach, tak więc i teraz
niech nastąpi nasze zajrzenie do kuchni
islamskiej, które potraktuję jako wypicie
kawy z tą kulturą. To bardzo ważny
pierwszy krok, gdyż jak podają mądre
księgi: ”Picie kawy i herbaty to w Jordanii
rytuał. To symbol gościnności i poważania.
Jeśli gospodarz zaproponuje nam
kawę do picia, nie powinno się odmawiać.
Dolewają jej tak dużo, aż nie zakryje
się ręką filiżanki. Etykieta przewiduje,
iż na imprezach różnego typu wypicie
zwykle jest do trzech filiżanek (na szczęście
są maleńkie). Kawa jest zwykle gorzka
i bardzo mocna, ale aromatyczna,
mieszana z kardamonem”.
Mieliśmy zatem trzy, zapoznawcze
godziny niczym trzy filiżanki, zgodnej
z etykietą, mocnej kawy. Czekamy na
uroczystą kolację (asza)! Celem przygotowania
się, podaję kilka zwyczajów
i przepisów, choć wiem, że w Kudowie
kuchni orientalnej można spodziewać się
w punktach „Samos” i „Kebab Hause”.
Jedzenie w krajach arabskich to nie
tylko potrzeba ale cały rytuał, celebrowany
zwłaszcza kiedy przyjmuje się gości.
Do tradycyjnych dań kuchni jordańskiej
należą: przystawki muqabillat, w postaci
sałatki, pasty z mięsa lub warzyw, z których
bez trudu można skomponować
cały obiad. Natomiast mazzeh podaje się
do różnych rodzajów napojów.
Jeśli chcemy (na wycieczkach poza
domem) skosztować specjałów, sięgnijmy
po kofte (grilowane kiełbaski z mielonego
mięsa), kebab (kawałki jagnięcego
pociętego w paseczki mięsa z różnymi
dodatkami) lub mahshi czyli warzywa
nadziewane ryżem i mięsem. Narodową
potrawą Jordanii jest mansaf − jagnię pieczone
z aromatycznymi ziołami, z sosem
fermentowanym specyficznie przygotowanym
z gotowanego suszonego jogurtu,
podawane z ryżem, migdałami, nasionami
sosny i orzechami. Bardzo popularne
są falafel (kulki z ciecierzycy smażone na
głębokim oleju w chlebie pita –podam
przepis poniżej) lub shaorme (odpowiednik
greckiego gyrosa). Desery i słodycze
jordańskie są rzeczywiście bardzo
słodkie, oparte głównie na miodzie i syropie
oraz orzechach np. kunafeh, jest to
ciasto przygotowane jako słodki wypiek;
baklawa − ciasto z orzechami i miodem
lub mushabak − ciasto oblane syropem.
Pamiętajmy:
Muzułmanie mogą spożywać jedzenie
UGOTOWANE przez wyznawców judaizmu,
ale nie mogą jeść mięsa zabitego
przez wyznawców innej wiary.
Lecz pierwszeństwo ma mięso halal,
czyli gdy zwierzę jest zabite przez muzułmanina,
wymawiając formułkę: „w imię
Boga(Allah), Bóg jest wielki”, i podcinając
gardło zwierzęciu, tak aby najpierw
krew uszła. W razie, jak nie ma mięsa
halal, muzułmanie mogą też jeść mięso
inne niż halal, zabite przez ludzi księgi
(chrześcijan, żydów). Jeśli nie ma takiej
możliwości aby jeść halal, przed spożyciem,
należy wymówić słowa „w imię
Boga” BISMILLAH. Dotyczy to mięs,
oprócz wieprzowiny, która jest zakazana
muzułmanom.
Zakazane jest im spożywanie mięsa,
które jest zabite przez inne ludy, lub
zabite na chwalę innych bóstw. Odpada
zatem niedzielny rosół lub imprezka po
świniobiciu − nie wiem jak Dożynki.
Ramadan to dziewiąty miesiąc kalendarza
muzułmańskiego. Przez około 30
dni od świtu do zachodu słońca obowiązuje
post, a muzułmanie powstrzymują
się od jedzenia, picia, palenia tytoniu
oraz seksu. (...) Post jest jednym z pięciu
obowiązków każdego muzułmanina, jednak
nie wszyscy go przestrzegają. Niektórzy
dotrzymują postu tylko przez część
miesiąca. Ramadan, jako miesiąc święty
szanowany jest przez większość muzułmanów,
także przez tych, którzy w ciągu
roku nie są zbyt religijni. W większości
państw muzułmańskich, zwłaszcza
w Arabii Saudyjskiej przestrzeganie Ramadanu
jest obowiązkowe, a za złamanie
zakazu jedzenia w miejscu publicznym
grozi nawet kara więzienia. Wielu ludzi
nie zdaje sobie sprawy z tego, że wiele potraw
i napojów, uznawanych za europejskie,
w rzeczywistości ma muzułmańskie
pochodzenie. Przykładem tego jest kawa,
która gości na stołach podczas śniadań
w większości domów.
Kawa została odkryta przez muzułmanów
w okolicach X wieku. Jej picie miało
swój początek w Jemenie. Zamiast zjadać
32